Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh có xu hướng giảm

Với 14.000 người dân ở 63 tỉnh, thành trong cả nước được chọn ngẫu nhiên để phỏng vấn trực tiếp, Chỉ số PAPI 2015 thể hiện đánh giá của người dân thông qua trải nghiệm và cảm nhận của họ về 6 chỉ số nội dung gồm: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Công khai, minh bạch; Trách nhiệm giải trình với người dân; Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; Thủ tục hành chính công; Cung ứng dịch vụ công.

Kết quả phân tích dữ liệu PAPI năm 2015 và so sánh với các năm vừa qua cho thấy, hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam có xu hướng giảm đáng kể. Trong 6 chỉ số nội dung trên, “Công khai, minh bạch” giảm mạnh nhất với mức 7% điểm so với năm 2014. Trong đó, mức độ công khai, minh bạch về kế hoạch sử dụng đất và khung giá đất ở địa phương tiếp tục giảm sút khi người dân ít có cơ hội đóng góp ý kiến cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở địa phương hơn trước. Năm nay, chỉ số “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” cũng giảm mạnh đến 3% điểm so với năm ngoái khi người dân bày tỏ quan ngại với tham nhũng trong khu vực công và cung ứng dịch vụ công.

Không chỉ bày tỏ quan ngại về tình trạng tham nhũng trong chính quyền địa phương, nhiều người dân được hỏi còn không tin tưởng nhiều vào quyết tâm chống tham nhũng của chính quyền địa phương. So với năm 2014, khảo sát năm nay cho thấy sự gia tăng đột biến ở tỷ lệ người dân phải chi “lót tay” để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSD). Có khoảng 44% số người đã làm thủ tục liên quan đến giấy CNQSD đất phải đưa hối lộ mới làm xong được thủ tục, tăng gần gấp đôi so với tỷ lệ ước tính 24% của năm 2014.

Chỉ số PAPI 2015 cho thấy, chỉ riêng nội dung “Cung ứng dịch vụ công” tiếp tục tăng nhẹ qua các năm. Tuy nhiên, người dân vẫn quan ngại về chất lượng dịch vụ ở bệnh viện tuyến huyện/quận và cũng không mấy hài lòng với chất lượng dịch vụ giáo dục tiểu học công lập. Năm 2015, khảo sát PAPI đưa thêm câu hỏi để người dân nêu lên ba vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội và môi trường đáng quan ngại nhất ở Việt Nam. Kết quả khảo sát cho thấy, đói nghèo là một trong những vấn đề đáng quan ngại nhất với 18% số người trả lời trên toàn quốc nhận định như vậy. Tiếp đến là các vấn đề việc làm, điều kiện đường xá/giao thông, tham nhũng và tình hình an ninh, trật tự.

Chỉ số PAPI 2015 nêu bật kết quả cấp tỉnh năm 2015 và so sánh qua 5 năm (2011-2015) ở cả 6 chỉ số nội dung. Điểm số tổng hợp PAPI của cả 6 nội dung cho thấy 7 tỉnh, thành phố cải thiện nhiều sau 5 năm, trong khi 13 tỉnh, thành phố giảm điểm mạnh. Trong đó, Nam Định, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đà Nẵng và Long An luôn có tên trong nhóm tỉnh, thành phố đạt điểm cao nhất trong suốt 5 năm. Chỉ số PAPI 2015 cho thấy, TP Hà Nội là một trong những tỉnh, thành phố có điểm số trung bình và một vài chỉ số nội dung còn ở mức thấp theo 4 cấp độ gồm: cao nhất, trung bình cao, trung bình thấp và thấp nhất. Cụ thể trong 6 chỉ số về nội dung của Hà Nội gồm: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở (trung bình cao); Công khai, minh bạch (trung bình thấp); Trách nhiệm giải trình với người dân (trung bình cao); Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công (thấp nhất); Thủ tục hành chính công (thấp nhất); Cung ứng dịch vụ công (thấp nhất).

Đây là năm thứ 5 liên tiếp UNDP công bố chỉ số PAPI nhằm giúp các cấp chính quyền địa phương có những căn cứ điều chỉnh và cải thiện hiệu quả công tác, phục vụ người dân tốt hơn. Phát biểu tại lễ công bố, Bà Pratibha Mehta, Điều phối viên Liên hợp quốc tại Việt Nam, nói: “Báo cáo PAPI năm 2015 được công bố hôm nay cung cấp một nguồn dữ liệu, thông tin như một tấm gương phản chiếu để bộ máy chính quyền các cấp nhiệm kỳ mới nhìn lại hiệu quả cải cách quản trị và hành chính công của đất nước trong 5 năm qua, đồng thời làm cơ sở so sánh tiến bộ trong thời gian tới”.