Đổi mới, dân chủ, trách nhiệm, hiệu quả, vì dân

Ban hành 143 nghị quyết, tạo nền tảng quan trọng cho phát triển

Tổng kết nhiệm kỳ 2011-2016, HĐND thành phố tổ chức 16 kỳ họp (10 kỳ họp thường kỳ, 6 kỳ họp bất thường và chuyên đề). Trong đó, các nội dung đưa ra xem xét, quyết định tại kỳ họp HĐND thành phố đều được lựa chọn kỹ, sát thực tiễn địa phương, tập trung vào những vấn đề dân sinh bức xúc, những vấn đề trong quá trình triển khai còn nhiều khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ kịp thời. HĐND TP Hà Nội đã ban hành 143 nghị quyết, trong đó, có 69 nghị quyết lĩnh vực kinh tế; 15 nghị quyết lĩnh vực khoa học - công nghệ, tài nguyên và môi trường; 18 nghị quyết lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa xã hội, thông tin, thể dục thể thao; 40 nghị quyết lĩnh vực tư pháp, lĩnh vực xây dựng chính quyền địa phương và 1 nghị quyết lĩnh vực quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội.

Đáng chú ý, theo Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc, nét nổi bật trong nhiệm kỳ này là HĐND thành phố đã ban hành 17 nghị quyết về công tác quy hoạch ngành, lĩnh vực và 13 nghị quyết cụ thể hóa Luật Thủ đô. Các nghị quyết của HĐND thành phố ban hành đã cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; các cơ chế, chính sách đặc thù được Luật Thủ đô quy định và các biện pháp triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật. Đây là những vấn đề lớn, quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp, cả trước mắt cũng như lâu dài tới quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Đồng thời, đây cũng là cơ sở pháp lý quan trọng, điều kiện thuận lợi để các cấp, ngành tăng cường quản lý đầu tư, mở ra hướng đi mới nhằm khơi dậy, phát huy tiềm năng, thế mạnh, xây dựng, phát triển toàn diện các lĩnh vực công nghiệp, thương mại, nông nghiệp, giáo dục và đào tạo, y tế, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân Thủ đô.

Đổi mới hoạt động giám sát

Bên cạnh nhiệm vụ quan trọng là ban hành các nghị quyết lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, HĐND các cấp TP Hà Nội tiếp tục đổi mới hoạt động giám sát. Trên bình diện chung, hoạt động giám sát được thực hiện bài bản cả trong giám sát trực tiếp và gián tiếp. Giám sát tại kỳ họp được chú trọng. Sau khi nghe các báo cáo của UBND và các cơ quan hữu quan trình, chủ tọa kỳ họp điều hành, tổng hợp các nội dung liên quan, cung cấp thông tin, gợi ý và định hướng các nội dung trọng tâm, những vấn đề còn có ý kiến khác nhau để đại biểu tập trung nghiên cứu, thảo luận, cần thiết thì chất vấn hoặc yêu cầu cơ quan trình văn bản giải trình làm rõ. Đặc biệt, hình thức giám sát trực tiếp qua chất vấn và trả lời chất vấn đã cho thấy rõ hiệu quả tại các kỳ họp của HĐND. Trưởng ban Pháp chế HĐND thành phố Nguyễn Hoài Nam cho biết, những vấn đề chất vấn được Thường trực HĐND thành phố tổng hợp từ đề xuất của các ban, đại biểu, tổ đại biểu HĐND sau giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri hoặc lựa chọn từ những vấn đề dân sinh bức xúc đang được dư luận quan tâm, chuyển đến UBND thành phố để trả lời. Nội dung chất vấn được thực hiện theo nhóm vấn đề và tái chất vấn đến cùng những cam kết của người trả lời chất vấn. Tiêu biểu như tại kỳ họp thứ 14 (tháng 12-2015), HĐND thành phố đã tổng hợp các vấn đề bức xúc mà cử tri đã kiến nghị nhiều lần, ở nhiều nơi với 768 kết luận, kiến nghị qua hoạt động giám sát của Thường trực, các ban HĐND thành phố, các kết luận của chủ tọa tại các phiên chất vấn của các kỳ họp HĐND thành phố từ đầu nhiệm kỳ để chuyển đến UBND thành phố và thực hiện phiên chất vấn tại kỳ họp về tình hình, kết quả thực hiện.

Thông qua chất vấn, nhiều vấn đề bức xúc đã được UBND thành phố chỉ đạo các cấp, ngành xem xét, giải quyết kịp thời, được cử tri, nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Cụ thể như, việc quy hoạch xây dựng trường học, xóa bỏ tình trạng thiếu trường, lớp tại các khu vực dân cư; khắc phục tình trạng lấn chiếm đất đai, tồn tại nhà siêu mỏng, siêu méo; công tác phòng cháy, chữa cháy; quản lý quỹ nhà biệt thự; việc quy hoạch, xây dựng các công viên, vườn hoa, khu vui chơi giải trí; việc bảo đảm sân chơi cho trẻ em, nhà văn hóa và nơi sinh hoạt cộng đồng ở các khu dân cư; việc bảo đảm cấp nước sạch cho dân cư đô thị và nước hợp vệ sinh cho các vùng nông thôn, vấn đề điện chiếu sáng ở các khu dân cư …

Ngoài giám sát trực tiếp tại kỳ họp, Thường trực, các ban HĐND thành phố còn tổ chức các đợt giám sát theo chuyên đề. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực, các ban HĐND thành phố đã tổ chức được 97 cuộc giám sát (23 cuộc của Thường trực, 74 cuộc của các ban). Các cuộc giám sát đều xác định đúng trọng tâm, nội dung, đối tượng cần giám sát; không để trùng lắp về nội dung, thời gian, đối tượng, địa điểm; với nhiều hình thức giám sát, tái giám sát công khai, có kết hợp giữa giám sát chung với giám sát thường xuyên, giữa giám sát qua văn bản với đi giám sát thực tế ở cơ sở. Qua giám sát chuyên đề tại cơ sở, Thường trực, các ban HĐND có thêm thông tin để thẩm tra các báo cáo, tờ trình, đề án, dự thảo nghị quyết do UBND trình kỳ họp, cung cấp thông tin hữu ích cho đại biểu HĐND trong quá trình bàn, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương cũng như chất vấn, tái chất vấn và giám sát tại kỳ họp.

Những kinh nghiệm giúp hoạt động HĐND đạt hiệu quả trong nhiệm kỳ 2011-2016 được đúc rút đó là, chủ động và không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, công khai, dân chủ, trách nhiệm, hiệu quả, vì dân, sát cơ sở; tăng số lượng và nâng cao chất lượng đại biểu chuyên trách có năng lực, chuyên môn, dám nghĩ, dám làm, tâm huyết, trách nhiệm. Cùng với đó là thường xuyên gần gũi, gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng lắng nghe, phản ánh đầy đủ ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Đây là yếu tố quan trọng bảo đảm cho HĐND có những quyết sách đúng đắn, phù hợp thực tiễn, góp phần nâng cao được uy tín, vai trò của HĐND, thu hút được sự quan tâm, ủng hộ, đóng góp ý kiến xây dựng và tăng cường niềm tin của cử tri, của nhân dân đối với cơ quan dân cử.