Khó kiểm soát du khách nhập cảnh

Sẽ mở rộng các điểm xét nghiệm

Báo cáo tình hình dịch bệnh do vi rút Zika, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, tính đến ngày 30-3, trên thế giới có 61 quốc gia và vùng lãnh thổ thông báo có sự lưu hành hoặc lây truyền vi rút Zika. Riêng trong 3 tháng đầu năm 2016 đã ghi nhận thêm hơn 30 nước có sự lưu hành hoặc lây truyền vi rút Zika. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá, dịch bệnh do vi rút Zika sẽ tiếp tục lan rộng trong thời gian tới và đây là sự kiện y tế công cộng khẩn cấp gây quan ngại quốc tế.

Cũng theo PGS.TS Trần Đắc Phu, hiện cả nước có 11 đơn vị có khả năng xét nghiệm vi rút Zika, trong đó có 6 đơn vị ở tuyến trung ương và 5 đơn vị ở tuyến tỉnh. Hiện 3 đơn vị đã tiến hành xét nghiệm vi rút Zika, gồm: Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh. Trong quý I-2016, hệ thống giám sát dịch bệnh đã thu thập và xét nghiệm 784 mẫu tìm vi rút Zika tại 32 tỉnh, thành phố và kết quả đều âm tính với vi rút Zika. Riêng 4 mẫu ở Khánh Hòa đã được chuyển từ Viện Pasteur Nha Trang ra Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cho kết quả cả 4 mẫu đều âm tính với vi rút Zika. Như vậy, hiện Việt Nam chưa ghi nhận ca nhiễm vi rút Zika.

TS Masaya Kato, Điều phối viên Nhóm các bệnh truyền nhiễm của WHO tại Việt Nam cho rằng, kết quả xét nghiệm vi rút Zika tại Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur Nha Trang và Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cần phải được kiểm tra chéo, sau đó mới thông báo kết quả xét nghiệm cuối cùng. Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) tại Việt Nam sẽ cung cấp sinh phẩm miễn phí cho các trung tâm xét nghiệm để thực hiện được cùng lúc "3 trong 1", đó là xét nghiệm cả vi rút Zika, sốt xuất huyết và sốt Chikungunya đều do muỗi Aedes truyền bệnh.

Tăng cường giám sát du khách nhập cảnh

Đại diện các trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế, Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP Hồ Chí Minh) cho biết, hiện hai trung tâm đã tiến hành kiểm tra hành khách qua máy đo thân nhiệt. Tuy nhiên, khó khăn là 80% ca nhiễm vi rút Zika không có biểu hiện lâm sàng, đặc biệt là các khách từ vùng dịch về nên hiện chưa tiến hành khai tờ khai về dịch bệnh Zika, hiện chỉ mới triển khai áp dụng cho Ebola, Mers-CoV. Hiện hai trung tâm đang không có cách sàng lọc khách đến từ vùng dịch để tập trung giám sát.

Chia sẻ khó khăn trong công tác phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika, theo ông Nguyễn Đắc Tài, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, một trong 4 địa phương mà du khách người Australia (bị nhiễm Zika) đã đến trong tháng 3 vừa qua, ngay trong sáng 30-3, tỉnh đã nâng mức độ cảnh báo lên cấp độ 2, coi như đã có ca mắc vi rút Zika. Nhưng vấn đề khó khăn với địa phương là khách du lịch hiện không chỉ nhập cảnh ở Cửa khẩu quốc tế Cam Ranh mà chủ yếu đến từ các cửa khẩu khác, đặc biệt là du khách xuyên Việt, rất khó kiểm soát.

Ngay với trường hợp công dân Australia được cho là nhiễm Zika ngay sau khi trở về từ Việt Nam, PGS.TS Trần Đắc Phu cũng cho rằng, hiện chưa khẳng định chắc chắn trường hợp này có nhiễm Zika ở Việt Nam hay không vì chưa có đầy đủ thông tin, bằng chứng về lộ trình đi đến của trường hợp này sau khi rời Việt Nam. "Dù đã liên hệ với rất nhiều nơi để tìm kiếm thông tin nhưng việc cung cấp thông tin cụ thể (bệnh nhân này ở khách sạn nào, đi đâu…) rất khó khăn", PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết.

Đề cập đến các biện pháp phòng dịch Zika, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phân tích, Việt Nam đang là nước có nguy cơ dịch bệnh xâm nhập và lây lan. Bởi trong khu vực Đông Nam Á có nhiều nước đã ghi nhận sự lưu hành ca bệnh Zika, đặc biệt là các nước có chung đường biên giới như: Lào, Campuchia, Thái Lan… đã có ca bệnh. Thêm vào đó, nước ta hiện có sự lưu hành rất mạnh của muỗi vằn Aedes - loại muỗi truyền cả bệnh sốt xuất huyết và bệnh do vi rút Zika. Việt Nam cũng là nước có điều kiện thời tiết, khí hậu nhiệt đới, tình hình biến đổi khí hậu phức tạp cũng là nguy cơ xâm nhập và lây truyền nhiều bệnh. Do đó, mỗi người dân cần tự phòng bệnh bằng biện pháp đơn giản, đó là diệt muỗi, diệt bọ gậy, tăng cường vệ sinh môi trường… để ngăn chặn đường lây truyền bệnh.