Phát hiện, ngăn chặn kịp thời nhiều vụ việc

Có được những chiến công đó ngoài việc đẩy mạnh thực hiện các nghiệp vụ chống buôn lậu, còn có vai trò trợ giúp quan trọng từ việc vận hành Trung tâm Chỉ huy trực tuyến chống buôn lậu (TTCHTTCBL - Tổng cục Hải quan).

Bắt giữ hàng chục nghìn vụ buôn lậu

Đêm 29-1-2016, Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến (thuộc TTCHTTCBL) đã phối hợp Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc (thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan) rà soát qua hệ thống camera khu vực Sân bay Nội Bài, đồng thời phân tích dữ liệu hành khách nhập cảnh đã phát hiện 6 va li ký gửi của 3 đối tượng có chứa ngà voi và các sản phẩm chế tác từ ngà voi với tổng trọng lượng 137,5kg. Số hàng hóa trên được vận chuyển từ Angola về Việt Nam qua đường hàng không trên chuyến bay VN680, chuyển tiếp từ Malaysia về Sân bay quốc tế Nội Bài.

Trước đó, Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến cũng phối hợp Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Trung đã giám sát hành trình của các tàu vận chuyển xăng dầu và dữ liệu hoạt động xuất nhập khẩu xăng dầu. Ngày 28-1, lực lượng Hải quan phát hiện tàu BTS CHRISTINA di chuyển vào vùng biển Phan Rí (tỉnh Bình Thuận) có biểu hiện nghi vấn. Rạng sáng ngày 29-1, Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến phối hợp với các lực lượng liên quan kiểm tra phương tiện, phát hiện Công ty Dương Đông Hòa Phú đã mở tờ khai tại Hải quan Bình Thuận, khai báo vận chuyển 1.877,562 tấn xăng Ron 92 trên tàu BTS CHRISTINA, nhưng tổng số hàng hóa thực tế lên tới 9.373,636 tấn.

Với vai trò là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về phòng, chống buôn lậu gian lận thương mại, Tổng cục Hải quan đã tham mưu, đề xuất Chính phủ, Bộ Tài chính triển khai có hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Nhiều chuyên đề đấu tranh với vi phạm về dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng; buôn lậu động vật hoang dã; buôn lậu hàng điện tử, điện lạnh đã qua sử dụng cũng đã được thực hiện. Song, trên thực tế hoạt động buôn lậu hàng quốc cấm diễn ra ngày càng phức tạp, đòi hỏi ngành Hải quan cần có những phương thức hiệu quả hơn để ngăn chặn hiệu quả hàng hóa vi phạm thẩm lậu vào thị trường nội địa.

Trực tuyến giám sát hàng xuất nhập khẩu

Với chức năng giám sát, chỉ huy từ Tổng cục Hải quan đến hơn 100 chi cục hải quan tại 34 cục hải quan tỉnh, thành phố, TTCHTTCBL đã được vận hành từ cuối năm 2015. Trung tâm được kết nối trực tuyến tới từng tờ khai xuất khẩu, nhập khẩu tại các địa bàn. Từ đó, cơ quan hải quan sẽ biết được quá trình thông quan của DN trên hệ thống, quá trình phân luồng hàng hóa, lượng hàng hóa ra, vào cảng, số hiệu container, số xe container, cung đường vận chuyển của hàng hóa… Ngoài ra, Tổng cục Hải quan cũng trang bị các phương tiện, thiết bị chuyên dùng hiện đại phục vụ công tác kiểm soát hải quan, như máy bay không người lái, xe ô tô có trang bị hệ thống camera đặc chủng được kết nối để truyền hình ảnh về Trung tâm.

Quá trình tác nghiệp của DN cũng như cán bộ, công chức hải quan tại các điểm giám sát hải quan tại kho bãi, cầu cảng, cổng cảng, cũng như địa điểm làm thủ tục ở các cửa khẩu sân bay quốc tế: Nội Bài và Tân Sơn Nhất, khu vực cảng Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh… đều được hệ thống camera giám sát của Tổng cục Hải quan theo dõi. Quá trình giám sát này cũng giúp Tổng cục Hải quan kịp thời đưa ra cảnh báo, xử lý nghiêm các trường hợp nhũng nhiễu, phiền hà của cán bộ, công chức hải quan đối với DN…

Theo ông Nguyễn Phi Hùng, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, để phục vụ kịp thời công tác đấu tranh chống buôn lậu trong tình hình mới, ngành Hải quan đã nghiên cứu, khảo sát, học tập kinh nghiệm của các lực lượng chức năng và hải quan một số nước tiên tiến trên thế giới.

Đơn vị đã đề xuất Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính xây dựng TTCHTTCBL. Đến nay, trung tâm dữ liệu của Phòng Giám sát Hải quan trực tuyến đã kết nối thông suốt với các hệ thống trang thiết bị kiểm tra, giám sát hiện đại của ngành Hải quan, gồm hệ thống camera giám sát, máy soi chiếu container, hệ thống cân ô tô điện tử, hệ thống máy soi chiếu hành lý, hàng hóa, hệ thống dữ liệu xuất nhập khẩu và các hệ thống công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu tập trung của ngành Hải quan nhằm phát hiện các dấu hiệu bất thường tại cửa khẩu để kịp thời can thiệp, ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Cũng theo ông Nguyễn Phi Hùng, hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS của ngành Hải quan đã góp phần tạo thông thoáng trong hoạt động XNK khi thời gian thông quan một lô hàng luồng xanh chỉ còn vài giây. Tuy nhiên, với vai trò quản lý nhà nước, ngành Hải quan vẫn phải thực hiện nghiêm vai trò giám sát. Việc xây dựng Trung tâm Chỉ huy trực tuyến đã giúp ngành Tài chính thực hiện tốt hơn chức năng quản lý nhà nước về hải quan, qua đó thực hiện tốt vai trò "người gác cổng" của nền kinh tế.
Bo
Theo Tổng cục Hải quan, năm 2015 lực lượng hải quan đã bắt giữ 18.133 vụ buôn lậu, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 377,3 tỷ đồng. Riêng từ đầu năm đến nay, lực lượng hải quan đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 1.323 vụ việc vi phạm, thu nộp ngân sách hơn 12,8 tỷ đồng.