Xây dựng BCH Trung ương khóa XII đủ năng lực lãnh đạo đất nước

Các nội dung bao gồm: những kết quả nổi bật qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng; những điểm mới trong nội dung Văn kiện trình Đại hội XII; yêu cầu tiêu chuẩn nhân sự Ban Chấp hành Trung ương khóa XII; công tác tổ chức phục vụ Đại hội.

* Xin đồng chí cho biết đánh giá tổng quát về tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng?

Trong 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI, trước những biến động phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, khu vực như: Kinh tế thế giới phục hồi chậm hơn dự báo, khủng hoảng chính trị ở nhiều nơi, nhiều nước; các nước lớn cạnh tranh quyết liệt giành ảnh hưởng trong khu vực.

Tình hình phức tạp, căng thẳng ở Biển Đông đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định và tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhưng trong 5 năm qua, nhìn tổng quát, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã nỗ lực phấn đấu đạt được những thành quả quan trọng: Lạm phát được kiểm soát, kinh tế vĩ mô dần ổn định, lạm phát giảm từ 18,13% năm 2011 xuống còn khoảng 5% năm 2015.

Tăng trưởng kinh tế được duy trì ở mức hợp lý, từ năm 2013 dần phục hồi, năm sau cao hơn năm trước; cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng đạt kết quả tích cực bước đầu. Văn hóa, xã hội có bước phát triển, an sinh xã hội cơ bản được bảo đảm, đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện.

Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được tăng cường; độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, hòa bình, ổn định được giữ vững để phát triển đất nước. Quan hệ đối ngoại, vị thế, uy tín quốc tế của nước ta tiếp tục được nâng cao. Dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được phát huy...

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng và đạt một số kết quả quan trọng - đặc biệt Nghị quyết Trung ương 4 "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" được triển khai thực hiện, đã đạt được những kết quả bước đầu quan trọng, tạo tiền đề để đẩy mạnh công tác xây dựng Đảng.

Những kết quả nêu trên tạo tiền đề quan trọng để nước ta tiếp tục phát triển nhanh, bền vững hơn trong giai đoạn mới.

Những kết quả nêu trên là nhờ có sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy đảng trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI, giải quyết kịp thời, có kết quả nhiều vấn đề mới phát sinh.

Hoạt động của Quốc hội được đổi mới, nâng cao chất lượng, ngày càng đi vào thực chất, dân chủ; chất lượng ban hành luật, pháp lệnh được nâng lên, tăng cường công tác giám sát tối cao của Quốc hội: đã ban hành Hiến pháp năm 2013 có nhiều đổi mới, đáp ứng tốt hơn nguyện vọng của nhân dân.

Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp đã quản lý, điều hành năng động, thường xuyên bám sát diễn biến của tình hình để đưa ra các chủ trương, giải pháp phù hợp. Tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa để huy động các nguồn lực, các giai tầng xã hội trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bên cạnh những thành quả quan trọng đạt được, chúng ta cũng còn những hạn chế, khuyết điểm, đó là việc đổi mới chưa đồng bộ và toàn diện; một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội chưa đạt kế hoạch; kinh tế vĩ mô ổn định nhưng chưa vững chắc; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí,... chưa được ngăn chặn và đẩy lùi; một số mặt công tác xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội chuyển biến chậm; hội nhập quốc tế có mặt chưa chủ động, hiệu quả chưa cao.

* Đại hội XII của Đảng có ý nghĩa rất quan trọng, định hướng cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trong 5 năm tới. Những điểm mới nổi bật trong nội dung văn kiện trình Đại hội XII là gì, thưa đồng chí?

Trong nội dung văn kiện trình Đại hội XII của Đảng lần này, Đảng ta đã đề cập bổ sung, hoàn thiện nhiều nội dung trên cơ sở kế thừa, phát triển những quan điểm, chủ trương đã có. Những điểm mới nổi bật trong nội dung văn kiện trình Đại hội XII được thể hiện trên một số lĩnh vực như sau:

Trong lĩnh vực kinh tế, chúng ta tích cực đổi mới mô hình tăng trưởng và hoàn thiện thể chế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển nhanh, bền vững trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Tiếp tục thống nhất nhận thức về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong lĩnh vực văn hóa, xã hội và môi trường, dự thảo Văn kiện nêu lên 4 vấn đề: Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo; phát triển nguồn nhân lực; phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ; phát triển văn hoá, xây dựng con người; quản lý phát triển xã hội; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đối ngoại, Đảng ta khẳng định đây là một trong những lĩnh vực rất quan trọng. Trong dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng, so với văn kiện Đại hội XI, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại có những điểm mới, đó là: nhận thức về mục tiêu, yêu cầu, quan điểm, phương châm bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; về quan hệ đối tác, đối tượng có bước phát triển; thế trận quốc phòng toàn dân gắn kết chặt chẽ với thế trận an ninh nhân dân tiếp tục được củng cố; sức mạnh về mọi mặt của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân được tăng cường; triển khai đồng bộ đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Thực hiện công tác đối ngoại để kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, đối ngoại để phục vụ đối nội. Mở rộng quan hệ đối ngoại nhằm thúc đẩy các quan hệ kinh tế, tăng cường hợp tác kinh tế đối ngoại để phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Trong lĩnh vực xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, Đảng ta xác định cần "Phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân"; "Tôn trọng những điểm khác biệt không trái với lợi ích chung của quốc gia - dân tộc". Phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm thực hiện quyền làm chủ của nhân dân; hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Trong đó chú trọng đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng, trọng tâm là kiên quyết, kiên trì tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng.

* Xin đồng chí nêu rõ những yêu cầu, tiêu chuẩn nhân sự Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, có tính kế thừa và phát triển?

Để xây dựng Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã đặt ra 4 yêu cầu:

Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII phải thật sự là một tập thể đoàn kết, trong sạch, vững mạnh, thống nhất ý chí, hành động, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức trong sáng, kiên định mục tiêu độc lập dân chủ và chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; có tầm nhìn chiến lược; có trí tuệ, tư duy đổi mới, sáng tạo; tiêu biểu cho toàn Đảng về tính chiến đấu, tính kỷ luật; gắn bó mật thiết với nhân dân, quy tụ được sự đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng, toàn dân; đủ uy tín, năng lực lãnh đạo đất nước trong giai đoạn phát triển mới.

- Có số lượng và cơ cấu hợp lý để đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện, tăng cường số lượng Uỷ viên Trung ương Đảng ở các vị trí, địa bàn, lĩnh vực công tác quan trọng.

- Bảo đảm tính kế thừa và phát triển liên tục.

- Việc giới thiệu nhân sự, nói chung phải trên cơ sở quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ 2016 - 2021 và các nhiệm kỳ tiếp theo; giữ vững nguyên tắc, quy chế, quy định, phát huy trách nhiệm, dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan trong giới thiệu, đánh giá, lựa chọn nhân sự tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các chức danh lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước; chống các biểu hiện cơ hội, tham vọng quyền lực, vận động, cục bộ, phe cánh, lợi ích nhóm...; cảnh giác với những âm mưu của các thế lực thù địch phá hoại, gây rối nội bộ.

Đồng thời quy định tiêu chuẩn: Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII phải là những đồng chí tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác; bảo đảm tiêu chuẩn chung của cán bộ theo Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII về Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước; đồng thời chú trọng 3 nhóm tiêu chuẩn:

- Có tinh thần yêu nước sâu sắc, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và lợi ích dân tộc; có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc, kỷ luật của Đảng, nói đi đôi với làm, gắn bó mật thiết với nhân dân, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt trong hành động.

- Có phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, gương mẫu, được cán bộ, đảng viên và quần chúng tín nhiệm; có tinh thần trách nhiệm cao, tận tuỵ với công việc; bản thân không tham nhũng, quan liêu, cơ hội, vụ lợi, tham vọng quyền lực và kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, quan liêu, tham nhũng; không để vợ, chồng, con, người thân lợi dụng chức quyền để trục lợi; có ý thức giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, gương mẫu chấp hành sự phân công và nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê bình; công minh, công bằng trong đánh giá, sử dụng cán bộ.

- Có trí tuệ, tầm nhìn, tư duy chiến lược và kiến thức toàn diện để tham gia hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; có năng lực cụ thể hoá và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới tại lĩnh vực, địa bàn công tác được phân công; qua thực tiễn thể hiện rõ là người có năng lực sáng tạo, nhiệt huyết, làm việc có hiệu quả, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; đoàn kết, quy tụ, phát huy được đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực, địa bàn được phân công; có ý thức, trách nhiệm và khả năng tham gia thảo luận, đóng góp vào các quyết định chung của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; đủ sức khoẻ để hoàn thành nhiệm vụ.

Ngoài những tiêu chuẩn nêu trên, tại nhiệm kỳ này, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã thẳng thắn nêu nội dung không để lọt vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII những người có một trong các khuyết điểm.

- Bản lĩnh chính trị không vững vàng; không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng; có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, quan liêu, cục bộ, vận động cá nhân, phe cánh, lợi ích nhóm; thiếu chính kiến, không dám đấu tranh bảo vệ lẽ phải.

- Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, mị dân, chuyên quyền, độc đoán; không công bằng, công minh trong đánh giá, sử dụng cán bộ, trù dập người thẳng thắn đấu tranh, phê bình. Chịu trách nhiệm chính về nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc để xảy ra tham nhũng, thất thoát, vụ việc tiêu cực lớn ở địa phương, đơn vị.

- Không chịu nghiên cứu, học hỏi, bảo thủ, trì trệ, làm việc kém hiệu quả, nói không đi đôi với làm; ý thức kỷ luật kém, không chấp hành sự điều động, phân công của tổ chức, uy tín giảm sút.

- Kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản khác mà không giải thích rõ được nguồn gốc; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi.

- Có vấn đề chưa rõ về lịch sử chính trị hoặc chính trị hiện nay.

Để bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII cần có cơ cấu hợp lý để phân công phụ trách các lĩnh vực công tác đảng, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, các cơ quan trọng yếu của Nhà nước ở Trung ương, địa phương và lực lượng vũ trang.

Tuy nhiên, trên cơ sở bảo đảm tiêu chuẩn, không nhất thiết địa phương nào, lĩnh vực nào, ngành nào cũng phải có người tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Trên cơ sở tính toán, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII dự kiến là 200 đồng chí, gồm 180 uỷ viên chính thức và 20 ủy viên dự khuyết (khoá XI có 175 uỷ viên chính thức và 25 uỷ viên dự khuyết); số lượng tái cử dự kiến khoảng 55 - 60% (đổi mới khoảng 40 - 45%).

Để bảo đảm tính kế thừa và phát triển, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII cần có cơ cấu 3 độ tuổi, trong đó dưới 50 tuổi dự kiến 15 - 20%; từ 50 - 60 tuổi dự kiến 65 - 70%; trên 60 tuổi dự kiến 5 - 10%; trong đó, các đồng chí tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần đầu cần đủ tuổi để tham gia được 2 khoá, tối thiểu cũng đủ tuổi tham gia trọn 1 khoá. Phấn đấu xây dựng cơ cấu, tỉ lệ cán bộ nữ trên 10% (khóa XI là 8,13%), cán bộ trẻ dưới 40 tuổi từ 4 - 6% (khóa XI là 2,2%), cán bộ là người dân tộc thiểu số từ 9 - 10% (khóa XI là 8,75%); ngoài ra, có cơ cấu một số nhà khoa học, văn nghệ sĩ, lãnh đạo một số tập đoàn, tổng công ty lớn của Nhà nước đủ tiêu chuẩn, điều kiện tham gia, đây cũng là một nét mới trong công tác nhân sự Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII, nhiệm kỳ 2016 - 2021.

* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng sẽ được tổ chức từ ngày 20 đến ngày 28/1/2016. Xin đồng chí cho biết công tác tổ chức phục vụ để đảm bảo cho sự thành công của Đại hội XII, trong đó có công tác thông tin tuyên truyền về Đại hội?

Công tác tổ chức phục vụ Đại hội đã được triển khai sớm, từ cuối năm 2014, đã thành lập Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội XII của Đảng. Ngày 5/01/2016 vừa qua, Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội XII của Đảng đã họp phiên thứ 5 để rà soát việc triển khai công tác tổ chức phục vụ Đại hội. Đến nay, mọi công tác chuẩn bị cơ bản đã hoàn tất. Các phần công việc như: Công tác đảm bảo an ninh, hậu cần; công tác tuyên truyền; việc đưa đón các đoàn đại biểu, đoàn khách quốc tế, chương trình văn nghệ chào mừng... đã có phương án cụ thể và sẵn sàng phục vụ.

Để công tác phục vụ Đại hội được chuẩn bị chu đáo, Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội XII của Đảng cũng đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tiếp tục tổ chức diễn tập các phương án, rút kinh nghiệm.

Riêng đối với công tác thông tin tuyên truyền về Đại hội XII, trên cơ sở Chỉ thị số 36-CT/TW, ngày 30/5/2014 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Kết luận số 01-KL/TBTCPV, ngày 19/5/2014 của Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội XII của Đảng về việc phân công nhiệm vụ tổ chức phục vụ Đại hội XII của Đảng, Ban Tuyên giáo Trung ương đã ban hành Kế hoạch số 308-KH/BTGTW, ngày 20/01/2015 về công tác thông tin, tuyên truyền đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Hướng dẫn số 165-HD/BTGTW, ngày 26/11/2015 về tuyên truyền đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII trên báo chí, trong đó xây dựng các nội dung tuyên truyền theo 3 đợt cao điểm: Trước, trong và sau Đại hội.

Hiện nay, sau đợt tập trung tuyên truyền, phản ánh ý kiến đóng góp của nhân dân xây dựng văn kiện đại hội các cấp và văn kiện Đại hội XII, công tác thông tin tuyên truyền chuẩn bị bước vào đợt cao điểm thứ 2, tập trung vào nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền theo 7 nội dung trọng tâm trong thời gian Đại hội gồm: Tầm vóc, ý nghĩa Đại hội XII của Đảng; trách nhiệm của các đại biểu dự Đại hội; các hoạt động của Đại hội; các văn kiện trình tại Đại hội; các tham luận, các quyết định của Đại hội; Quy chế bầu cử trong Đảng; kết quả bầu cử Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương khóa XII.

Tiểu ban Tổ chức phục vụ Đại hội XII của Đảng đã thành lập Trung tâm Báo chí Đại hội XII có nhiệm vụ điều hành, quản lý, cung cấp thông tin cho báo chí về Đại hội. Trung tâm Báo chí Đại hội XII bố trí tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội). Dự kiến sẽ có khoảng 750 nhà báo trong và ngoài nước hoạt động tại Trung tâm Báo chí, trong đó có khoảng 100 nhà báo nước ngoài.

* Trân trọng cảm ơn đồng chí.