Vĩnh biệt triết gia Pháp Jacques Derrida

Sinh ra tại Algeria trong một gia đình Do Thái, ông học tại trường Ecole Normale Superieure trước khi theo đuổi sự nghiệp triết học. Triết thuyết của ông gây ra rất nhiều tranh luận, thậm chí bị phản đối ở nhiều nơi. Điều kỳ lạ là bản thân ông từ chối cho triết học của mình một định nghĩa cụ thể.

Nói một cách đơn giản nhất thì thuyết của Derrida cho rằng sự tồn tại của nhiều ý nghĩa trong văn học, nghệ thuật, nhạc, kiến trúc không nhất thiết là kết quả của dụng ý hay mục đích của tác giả. Derrida còn thách thức quan điểm rằng chữ nghĩa trong một văn bản có thể chuyển tải được ý tưởng mà không phá vỡ chính ý nghĩa, ý tưởng nó chuyển tải. Derrida chịu ảnh hưởng của tríết gia Đức Martin Heidegger và của nhà phân tâm học gốc từ thành Viên Sigmund Freud. Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Derrida là Speech and Phenomena, viết năm 1967.

Derrida viết cả thẩy 400 cuốn sách và được ca tụng như một người đem lại cho nhân loại một tư duy mới. Ai đọc triết học của ông dù hiểu hay không cũng có thể cảm thấy cần có một sự nghi ngờ đối với ngôn từ, nhất là trong thế kỷ 20, khi văn học, nghệ thuật và ngôn ngữ bị chính trị hóa ở mức độ chưa từng thấy. Nhưng không ít người coi Jacques Derrida là kẻ viết ra những điều 'giả triết học' hay nhảm nhí.

Năm 1992 khi đại học Cambridge của Anh muốn tặng ông một danh hiệu cao quý thì nhiều nhà khoa học tại đó đã phản đối kịch liệt. Họ gọi những gì ông viết là 'các học thuyết vô lý, phản bác sự phân biệt giữa thực và ảo'. Nhưng cuối cùng thì trường Cambridge cũng thông qua được quyết định trao danh hiệu cho Derrida với 336 phiếu thuận và những 204 phiếu chống.

H.H (theo BBC)