Xử lý nghiêm việc kinh doanh tiền lẻ trái phép

Không đưa tiền mới có mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống vào lưu thông

Theo yêu cầu của NHNN, các ngân hàng thương mại không đưa các loại tiền mới in (nếu còn tồn kho) mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống vào lưu thông; chỉ sử dụng các loại tiền đã qua lưu thông để đáp ứng nhu cầu thanh toán của người dân. Như vậy, ngay cả khi trong kho quỹ còn những loại tiền mệnh giá nhỏ, các ngân hàng cũng không được phép đưa ra lưu thông. Đây là năm thứ 4 NHNN hạn chế lưu thông tiền mệnh giá nhỏ. Từ việc dừng in từng loại tiền mệnh giá thấp, đầu tiên là 500 đồng, tiến dần đến 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng, NHNN đã đưa ra quyết định dừng in cả 4 loại tiền này. Theo tính toán của NHNN, việc không phát hành tiền mệnh giá nhỏ vào lưu thông đã tiết kiệm khoảng 1.500 tỷ đồng chi phí in, phát hành trong 4 năm qua.

NHNN cũng phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch… tuyên truyền để người dân sử dụng tiền mệnh giá nhỏ hợp lý, đúng chức năng khi tham gia lễ hội, đền, chùa… Trường hợp kinh doanh tiền mệnh giá nhỏ trái phép tại các khu di tích hoặc kinh doanh trên mạng sẽ bị xử lý nghiêm, không để ảnh hưởng xấu đến việc lưu thông tiền tệ.

Tuy nhiên, trên thực tế, một số điểm đổi tiền lẻ vẫn hoạt động. Tại phố Nguyễn Xí (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), dịch vụ đổi tiền lẻ diễn ra khá công khai, với khoảng chục người tham gia. Tiền càng có mệnh giá nhỏ, phí đổi càng lớn. Chẳng hạn, đổi tiền mệnh giá 100.000 đồng sẽ có tỷ lệ 10 "ăn" 9, tức là đổi 1 triệu lấy 900.000 đồng. Tiền mệnh giá 10.000 đồng, tỷ lệ đổi 10 "ăn" 8; còn tiền mệnh giá nhỏ hơn, tỷ lệ 10 "ăn" 7, thậm chí là 10 "ăn" 6, với lý do tiền "hiếm". Không chỉ khu vực này, một số đền, chùa cũng có các quầy đổi tiền lẻ, hầu hết là tiền đã qua lưu thông, với tỷ lệ đổi tương tự. Bên cạnh đó, dịch vụ đổi ngoại tệ cũng "nở rộ" trên mạng, với lời chào mời mang tiền đến tận nơi.

Không để "nghẽn" máy ATM

Những năm trước, trong thời điểm cận Tết, thường xuất hiện tình trạng người dân xếp hàng trước các máy ATM để rút tiền và có hiện tượng ATM hết tiền, đặc biệt là ở các khu công nghiệp, nơi tập trung đông người lao động, gây bức xúc dư luận. Về vấn đề này, ông Nguyễn Chí Thành, Cục trưởng Cục Phát hành kho quỹ NHNN cho biết, NHNN dự kiến, trước ngày 25-1, sẽ điều chuyển tiền mặt đến các tỉnh, thành phố có nhu cầu thu - chi tiền mặt cao và có nhiều máy ATM, như: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội… để đáp ứng nhu cầu tiền mặt của nhân dân.

Ngoài ra, NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại chủ động kế hoạch đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu tiền mặt của các đơn vị, tổ chức và cá nhân; không để xảy ra tình trạng thiếu tiền mặt buộc phải khất, hoãn chi trả trợ cấp xã hội, trả lương, thưởng cho công nhân, viên chức, người lao động. NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố kiểm tra, giám sát các ngân hàng thương mại, bảo đảm chi đủ cơ cấu các loại mệnh giá tiền cho khách hàng. Bên cạnh đó, sẽ xử lý nghiêm các ngân hàng thương mại không bảo đảm chất lượng dịch vụ, bảo đảm an ninh, an toàn hoạt động của các máy ATM.

Tại các tỉnh, thành phố có nhiều khu công nghiệp, đông dân cư có nhu cầu rút tiền mặt lớn, ngoài việc chuẩn bị tốt hệ thống máy ATM, các ngân hàng thương mại phải tổ chức thêm hình thức thanh toán, chi trả linh hoạt, hướng dẫn khách hàng đến trực tiếp các chi nhánh, phòng giao dịch để rút tiền mặt; thống nhất với các đơn vị, doanh nghiệp có kế hoạch trả lương, thưởng trực tiếp tại đơn vị, doanh nghiệp… tránh tình trạng tập trung quá đông người cùng một lúc tại các điểm máy ATM, dẫn đến quá tải. Ngoài ra, các ngân hàng thương mại mở tài khoản thanh toán ngoại tệ bố trí trực, phối hợp bảo đảm thanh toán bằng ngoại tệ thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán xuất - nhập khẩu và chuyển tiền trong dịp Tết. Các ngân hàng cũng cần duy trì hoạt động đổi ngoại tệ cho người nước ngoài và khách du lịch trong những ngày nghỉ Tết.