Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV: Đại hội đầu tiên sau khi nước nhà thống nhất

Quốc hội đã ra những quyết định lịch sử về Quốc hiệu, Quốc kỳ, Quốc ca, xác lập hệ thống bộ máy nhà nước. Quốc hội đã bầu Chủ tịch nước, các Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, thông qua danh sách Hội đồng Quốc phòng, Hội đồng Chính phủ và thành lập Ủy ban của Quốc hội. Các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội trên cả hai miền đất nước cũng tiến hành đại hội hợp nhất và đi vào hoạt động.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV Đảng Cộng sản Việt Nam diễn ra từ ngày 14 đến 20-12-1976 tại Thủ đô Hà Nội. Tham dự Đại hội có 1.008 đại biểu chính thức, thay mặt cho 1.550.000 đảng viên của cả hai miền đất nước. Báo cáo chính trị tại Đại hội nêu rõ: "Thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước mãi mãi ghi vào lịch sử dân tộc như một trong những trang chói lọi nhất và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX". Đại hội quyết định đổi tên Đảng thành Đảng Cộng sản Việt Nam và thông qua Điều lệ mới của Đảng gồm có 11 chương và 59 điều. Điều lệ đã rút gọn 10 nhiệm vụ của đảng viên thành 5 nhiệm vụ, đặt lại chức vụ Tổng Bí thư thay chức Bí thư thứ nhất, quy định nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Trung ương là 5 năm. Đại hội đã quyết định đường lối cách mạng xã hội chủ nghĩa và đường lối xây dựng kinh tế xã hội chủ nghĩa ở nước ta trong giai đoạn mới; quyết định phương hướng, nhiệm vụ và mục tiêu chủ yếu của kế hoạch 5 năm thứ hai (1976-1980); quyết định đường lối xây dựng Đảng để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong giai đoạn mới.

Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương gồm 101 ủy viên chính thức và 32 ủy viên dự khuyết. Bộ Chính trị có 14 ủy viên chính thức là các đồng chí: Lê Duẩn, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Lê Đức Thọ, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Duy Trinh, Lê Thanh Nghị, Trần Quốc Hoàn, Văn Tiến Dũng, Lê Văn Lương, Nguyễn Văn Cúc (Nguyễn Văn Linh), Võ Toàn (Võ Chí Công), Chu Huy Mân; 3 ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị gồm các đồng chí: Tố Hữu, Võ Văn Kiệt (tức Sáu Dân), Đỗ Mười. Đồng chí Lê Duẩn được bầu làm Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.

Phát biểu bế mạc Đại hội, Tổng Bí thư Lê Duẩn khẳng định: "Đảng ta không có mục đích nào khác là phục vụ lợi ích của giai cấp công nhân, lợi ích của nhân dân lao động và của cả dân tộc. Toàn Đảng quyết mãi mãi ghi nhớ và thực hiện nghiêm chỉnh lời dạy của Bác Hồ: "Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân". Tổng Bí thư kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước hãy hăng hái thi đua, ai nấy đều cố gắng trở thành những người lao động tiên tiến, những chiến sĩ tiên tiến, quyết biến năm 1977 thành một năm đại thắng lợi trên mặt trận sản xuất, mặt trận xây dựng.