Cơ chế điều hành tỷ giá: Thả nổi có quản lý

Chiều 4/1, ông Bùi Quốc Dũng -Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho biết, cách tính tỷ giá trung tâm được thực hiện dựa trên 3 trụ cột là: Cơ sở tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quân gia quyền trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng; diễn biến tỷ giá trên thị trường quốc tế của một số đồng tiền của các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn với Việt Nam; các cân đối kinh tế vĩ mô.

Phương thức tính là: Tỷ giá bình quân gia quyền trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng chốt vào giờ đóng cửa phiên ngày hôm trước. Trên thị trường quốc tế, lấy giá từ 7g sáng của ngày công bố tỷ giá trung tâm, chốt lấy giá giao dịch gần nhất lúc gần 7h. “Sở dĩ giá thế giới để tính lấy lúc giá giao dịch gần nhất của lúc 7h ngày công bố vì trên thị trường tiền tệ thế giới, khi thị trường tiền tệ ở châu Âu kết thúc thì thị trường tiền tệ Mỹ lại hoạt động nên không thể lấy giá đóng cửa tại một thị trường mà phải lấy giá giao dịch gần nhất lúc 7h sáng của ngày công bố tỷ giá trung tâm”, ông Dũng lý giải.

Còn “phải lấy tỷ giá bình quân gia quyền để tính vì nếu chỉ lấy giá lúc cuối giờ sẽ dẫn đến "làm giá"”, ông Dũng giải thích thêm.

Theo Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, với cách tính như vậy vừa phản ánh biến động thị trường  trong nước và quốc tế. Vì thế, thời gian tới có những hôm tỷ giá trong nước tăng cao nhưng nếu giá quốc tế theo xu hướng giảm thì tỷ giá trung tâm hôm đó có thể sẽ giảm.

Ông Bùi Quốc Dũng cũng cho hay, khi tính toán tính tỷ giá trung tâm, cơ quan chức năng có tính toán để xem diễn biến 2015 có gì đặc biệt. Qua tính toán cho thấy, tỷ giá năm 2015 chịu chi phối rất nhiều từ yếu tố tâm lý, đặc biệt yếu tố tâm lý diễn biến thị trường quốc tế. Vì thế, trong cách tính mới, có ưu tiên đáng kể cho diễn biến quốc tế phản ánh tỷ giá trung tâm.

Sẽ có 8 loại đồng tiền trên thế giới được đưa tham chiếu để tính tỷ giá trung tâm là: USD, EUR, NDT, Yên Nhật, đô la Singapore, Uôn (Hàn Quốc), đô la Đài Loan, Bạt (Thái Lan). Đây là những đồng tiền có tỷ trọng đầu tư và thương mại lớn nhất đối với Việt Nam. “Là 8 loại đồng tiền chứ không phải nhiều hơn vì các đồng tiền khác của các nước còn lại tác động không nhiều nếu tính tỷ giá trong nước”, Vụ trưởng vụ chính sách tiền tệ nói.

Khi chuyển sang cách thức điều hành tỷ giá mới, NHNN có thực hiện đưa ra biên độ tỷ giá mới không? Trả lời câu hỏi này, bà Nguyễn Thị Hồng-Phó thống đốc NHNN cho hay, với cách thức điều hành mới này cho phép tỷ giá linh hoạt, cập nhật hơn với diễn biến thị trường trong nước và quốc tế.

Chế độ tỷ giá của Việt Nam đã được xác định ở Pháp lệnh ngoại hối là thực hiện theo chế độ tỷ giá thả nổi có quản lý, tức là tỷ giá linh hoạt nhưng vẫn phải có quản lý của NHNN, phù hợp mục tiêu chính sách tiền tệ, chính sách kinh tế vĩ mô, mà mục tiêu chính sách tiền tệ và kinh tế vĩ mô đặt ra trong năm 2016 là tiếp tục kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý. Thống đốc NHNN cũng từng nêu định hướng và phương châm xuyên suốt của NHNN là điều hành chính sách tiền tệ đảm bảo ổn định của tỷ giá và thị trường ngoại hối, nâng cao vị thế VND, đảm bảo phù hợp chính sách tiền tệ và kinh tế vĩ mô.

Theo Phó Thống đốc NHNN, NHNN với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ về điều hành chính sách tiền tệ sẽ thực hiện các biện pháp và có yếu tố quản lý trong cách thức điều hành tỷ giá mới để đạt được mục tiêu ổn định thị trường ngoại hối góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Giao dịch ngoại tệ kỳ hạn tăng mạnh

Để ổn định thị trường ngoại hối, khi xây dựng cách thức để xác định tỷ giá trung tâm và đưa ra các giải pháp đồng bộ tiếp nối các giải pháp NHNN đã thực hiện trước đây thì NHNN cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo quản lý trong chế độ tỷ giá thả nổi có quản lý để bảo đảm mục tiêu ổn định.

Với tỷ giá trung tâm, biên độ giao dịch của các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ dựa trên cơ sở tỷ giá này để quyết định tỷ giá giao dịch với khách hàng của mình trong biên độ +/-3%.

Liên quan đến băn khoăn với cách thức điều hành tỷ giá mới, doanh nghiệp có lợi và rủi ro gì?. Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ cho biết, cơ chế tỷ giá mới biến động linh hoạt hơn, cung cầu ngoại tệ tốt hơn thì tổ chức tín dụng sẽ cho vay nhiều hơn, mua bán tốt hơn. Vì mua-bán ngoại tệ tăng-giảm hàng ngày nên tỷ giá so với cách điều hành cũ sẽ đỡ thay đổi mạnh hơn. Trước đây, có thể thị trường giao động rất mạnh, có thể là 1%, thậm chí 2%, sau một ngày đúng vào thời điểm điều chỉnh tỷ giá đó thì doanh nghiệp có thể thua lỗ lớn. Nhưng với các điều hành tỷ giá mới này, mức điều chỉnh sẽ nhỏ hơn rất nhiều nên tác động tới doanh nghiệp cũng thấp hơn.

Cùng với cách thức tỷ giá này, NHNN phối hợp với công cụ bán kỳ hạn sẽ thúc đẩy cũng như khuyến khích các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp phát triển thị trường ngoại hối thông qua công cụ phái sinh nhiều hơn.

“Khi chúng tôi phát đi thông tin sẽ điều hành tỷ giá theo cơ chế mới cũng như cách thức thực hiện thị trường phát sinh cho các tổ chức tín dụng từ ngày 31/12 vừa qua, thị trường diễn biến tích cực. Trước đây giao dịch kỳ hạn giữa các tổ chức tín dụng với các khách hàng thường xuyên dưới 10 triệu USD/ngày trên toàn thị trường thì những ngày gần đây giao dịch kỳ hạn giữa các tổ chức tín dụng với khách hàng lên đến 200 triệu USD/ngày, thậm chí có ngày lên 400 triệu USD/ngày. Theo đó, doanh nghiệp cũng sử dụng nhiều hơn công cụ phái sinh, giúp bảo hiểm tỷ giá tốt hơn cho doanh nghiệp”, ông Dũng nói.