Thực hiện chính sách tỷ giá mới, ngân hàng và doanh nghiệp nói gì?

Đánh giá về sự thay đổi này, ông Đỗ Ngọc Quỳnh-Giám đốc Ban Nguồn vốn và tiền tệ  Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết, với cơ chế điều hành tỷ giá mới, việc theo dõi sát biến động hàng ngày và điều chỉnh tỷ giá hàng ngày sẽ giúp phản ứng nhanh hơn với biến động của thị trường. Trước đây,  tỷ giá bình quân liên ngân hàng duy trì trong khoảng thời gian một hoặc vài tháng tùy vào mức độ tích tụ của thị trường và trên cơ sở diễn biến tích tụ của thị trường trong khoảng thời gian đủ dài NHNN mới xem xét việc điều chỉnh đấy, và mỗi việc điều chỉnh thì mức độ điều chỉnh có thể rất lớn, có thể là 1% hoặc là trên 1%. Nhưng với công thức hiện tại thì có thể điều chỉnh hàng ngày, và căn cứ vào diễn biến của thế giới thì mức điều chỉnh có thể cao hoặc thấp nhưng không có những biến động quá mạnh lên tới vài % như trước đây nữa. “Tôi nghĩ rằng, phản ứng của thị trường hay của NHNN cũng sẽ nhanh và hiệu quả hơn”, ông Quỳnh nói.

Cũng trước đây, NHNN công bố biên độ tỷ giá giao dịch trong vòng 6 tháng hoặc 1 năm, qua đó, các doanh nghiệp, những đối tượng có nhu cầu về ngoại tệ có thể căn cứ vào đó hoạch định kế hoạch sản xuất kinh doanh của họ, nhưng hiện nay không có sự công bố đó nữa thì liệu rằng các doanh nghiệp có chủ động được trong việc hoạch định phương án sản xuất kinh doanh mà có liên quan đến vấn đề tỷ giá, nhất là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu?

Trả lời câu hỏi này, ông Đỗ Ngọc Quỳnh cho rằng, thực ra, biên độ thì có hai vấn đề cần phải làm rõ. Ngày trước,  NHNN công bố mức độ điều chỉnh, tức là kỳ vọng về khả năng duy trì tỷ giá trong phạm vi biến động nào đó. Thứ hai biên độ ở đây thường là biên độ giao dịch trên tỷ giá NHNN công bố. Với việc công bố trước đây NHNN cũng muốn dựa trên dự báo về tình hình vĩ mô trong nước và tình hình đang biến động của thị trường quốc tế để đưa ra định hướng về mặt chính sách để giúp cho doanh nghiệp trong nền kinh tế hoặc giúp cho người dân có nhu cầu hợp pháp, hợp lệ về ngoại tệ có thể có định hướng trong việc phòng ngừa rủi ro hoặc sử dụng ngoại tệ như thế nào cho hợp lý. Tuy nhiên, với diễn biến của thị trường quốc tế như thời điểm hiện nay thì việc điều chỉnh sang chính sách mới là phù hợp với thị trường đang bước vào giai đoạn có sự giằng co và điều chỉnh có nhiều biến động bất thường xảy ra. NHNN công bố cơ chế điều hành tỷ giá mới thì NHNN cũng đồng thời công bố cung cấp sản phẩm mua bán kỳ hạn thực hiện trực tiếp giữa NHNN với các ngân hàng thương mại trong thời gian tới. Với việc này thì NHNN đã giúp các ngân hàng thương mại có công cụ cũng như có sản phẩm để chủ động trong việc cung ứng và phòng ngừa rủi ro của các doanh nghiệp.

“Thị trường luôn có các kỳ vọng có thể tăng, giảm, hoặc đi ngang ở trong tương lai tùy vào diễn biến thị trường. Cụ thể trong năm 2016 chúng ta dự đoán cán cân thanh toán vẫn có thể thặng dư 5-7 tỷ USD, cộng với việc chúng ta tham gia TPP hoặc FTA, nếu chúng ta nhìn nhận lịch sử 2007 khi chúng ta bắt đầu vào WTO, thời điểm đó với sức hấp dẫn của việc VN tham gia WTO, các cơ hội do việc tham gia WTO đem lại, thì dòng vốn nước ngoài chảy vào Việt Nam rất mạnh, kể cả FDI lẫn FII, trong thời gian ngắn đó khung ngoại tệ của thị trường trong nước tăng rất mạnh, làm cho tỷ giá USD/VND giảm xuống. Thậm chí VND còn tăng giá so với USD, thì việc dịch chuyển trong năm 2016 này chúng ta có nhiều tổ chức và nhiều nghiên cứu đánh giá rằng TPP thậm chí còn đem lại lợi thế cho Việt Nam cao hơn cả WTO”, ông Quỳnh nói.

“Vậy việc chúng ta triển khai tốt, tận dụng chính sách hoặc lợi thế của việc tham gia TPP và FTA này, không loại trừ nó cũng tạo ra khả năng là các dòng vốn nước ngoài đổ vào Việt Nam khá mạnh, và để đón nhận các cơ hội của TPP, FTA đem lại, và các việc đó cũng giúp tạo ra dư địa để cơ quan quản lý có thể tạo ra tỷ giá USD/VND ở mức độ hợp lý”, Giám đốc Ban Nguồn vốn và tiền tệ BIDV nói tiếp.

Theo ông, trong tương lai và trong ngắn hạn trước mắt thì điểm quan trọng hàng đầu là làm sao tạo ra thành quả cho thị trường ngoại tệ, phục vụ nhanh chóng kịp thời và thông suốt nhu cầu hoạt động cơ bản của nền kinh tế cũng như của xã hội. Đặc điểm điều hành tỷ giá của NHNN trong 3-4 năm trở lại đây và đến 2015 mặc dù có một số bất ngờ với điều chỉnh chính sách của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng như việc tăng lãi suất của FED, nhưng việc điều chỉnh tỷ giá có mạnh hơn, nhưng điểm cơ bản nhất và quan trọng nhất mà chúng ta đã làm được khác hẳn so với giai đoạn trước là tính thông suốt của thị trường ngoại tệ.

Liên quan đến việc thay vì doanh nghiệp đến gõ cửa các ngân hàng thương mại để vay hay mua ngoại tệ, với mức giá được NHNN cam kết và bảo hộ, thời gian tới họ phải giao dịch với sự biến động hàng ngày, ông Đỗ Ngọc Quỳnh cho hay, đã là người kinh doanh, trong hoạt động kinh doanh luôn luôn kinh doanh tương lai trên nền hiện tại. Đối với doanh nghiệp, có thể phải đối mặt với vấn đề cung cầu của sản phẩm doanh nghiệp kinh doanh, các rủi ro về vận hành, pháp lý, thị trường,… Trong rủi ro về thị trường thì có rủi ro về giá cả hàng hóa, rủi ro về giá cả đầu ra, nguyên vật liệu đầu vào, giá cả của các sản phẩm tài chính ảnh hưởng đến tài chính của doanh nghiệp, trong đó bao gồm cả lãi suất và tỷ giá thì những biến động đó là mang tính khách quan của thị trường mà các doanh nghiệp khi đã tham gia kinh doanh đều cần phải có phương pháp quản trị. “Đó chính là lý do vì sao ở các thị trường quốc tế, ở các thị trường tài chính phức tạp và phát triển thì thay vì họ cố định tỷ giá thì họ sẽ đưa ra sản phẩm ở thị trường tài chính để giúp cho các doanh nghiệp có thể chủ động sử dụng hiệu quả các sản phẩm đó với các chiến lược kinh doanh khác nhau với các kỳ vọng khác nhau trên thị trường”, ông Quỳnh chia sẻ.

Các sản phẩm đó có thể là kỳ hạn, có thể là hoán đổi, có thể là tương lai, có thể là quyền chọn. Việc NHNN triển khai song song với việc điều hành cơ chế linh hoạt theo thị trường thì cùng với đó là đưa ra các sản phẩm giúp doanh nghiệp có thể chủ động và tính toán thực thi các chiến lược kinh doanh của mình phù hợp với tỷ giá.

“Tôi cho rằng nó rất phù hợp và hướng tới những phương thức quản trị không chỉ của NHNN mà giúp các doanh nghiệp hình thành văn hóa kinh doanh và những kỹ năng kinh doanh và phương thức kinh doanh phù hợp hơn với thông lệ và chuẩn mực của thị trường quốc tế”, ông Quỳnh bày tỏ quan điểm.

Là doanh nghiệp sẽ chịu tác động khi thực hiện cơ chế điều hành tỷ giá mới, ông Nguyễn Văn Hân-Trưởng phòng Tài chính kế toán Công ty ô tô Cửu Long TMT cho biết, Công ty ô tô Cửu Long TMT là doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nên việc theo dõi tỷ giá và tỷ giá biên độ được doanh nghiệp ông rất quan tâm. “Tôi biết rằng khi NHNN chuyển sang phương thức điều hành tỷ giá linh hoạt là nhằm đảm bảo tính ổn định của tỷ giá. Bên cạnh đó tôi cũng thấy trong thời gian vừa qua doanh nghiệp cũng kiến nghị có sản phẩm cho thị trường phái sinh làm sao tạo ra công cụ đa dạng tạo điều kiện cho doanh nghiệp. NHNN ban hành chính sách cho ngân hàng thương mại, cho các doanh nghiệp mua ngoại tệ kỳ hạn của ngân hàng thương mại, đó là điều rất linh động”, ông Hân nói.

Theo ông, với phương thức mới này, doanh nghiệp cần phải đề cao và chú trọng việc theo dõi diễn biến tỷ giá từng ngày, và trên cơ sở đó đưa ra phương án mua kỳ hạn, dùng sản phẩm phái sinh nào cho phù hợp. Doanh nghiệp luôn muốn ổn định tỷ giá để có kiểm soát chi phí và đảm bảo hoạt động kinh doanh, vì thế khi tỷ giá biến động thì chi phí doanh nghiệp bỏ ra phải tăng lên nên doanh nghiệp rất muốn tỷ giá cố định. Do vậy phải có các phương pháp phái sinh để ổn định.

Trưởng phòng Tài chính kế toán Công ty ô tô Cửu Long TMT cho hay, khi tỷ giá biến động hàng ngày, doanh nghiệp phải xác định được lượng diễn biến của thị trường và xác định được khoản chi phí để đưa ra giá thành sản phẩm của mình, phải kiểm soát tốt để đảm bảo giá bán và lợi nhuận cho doanh nghiệp.