Đánh chết 'trộm chó': Sự lây lan tâm lý đám đông đáng sợ

Các chuyên gia tâm lý học nhận định chó là vật nuôi thân thiết của nhiều gia đình nên việc người dân tức giận khi bắt được "cẩu tặc", dẫn tới việc hành hung người trộm chó, là điều dễ hiểu.

Nhiều vụ người nghi trộm chó bị đánh chết phần nào thể hiện mặt trái của hành động đám đông.

Hiện trường vụ trộm chó tại Đắk Lắk ngày 6.10. Trong vụ việc này, 2 người nghi trộm chó đã bị đánh chết - Ảnh: Nguyên Bình

Bột phát chết người

Nhận xét về những vụ 'đánh chết trộm chó' gần đây, PGS.TS Trần Thị Thu Mai (Giảng viên khoa Tâm lý học, ĐH Sư phạm TP.HCM) cho rằng đó là sự lây lan tâm lý đám đông theo kiểu bột phát rất đáng sợ.

Theo tiến sĩ Mai, sự giận dữ thể hiện qua điệu bộ, cử chỉ của người bị trộm chó sẽ tạo ra phản ứng tương tự ở người bên cạnh. Sự giận dữ của đám đông nhanh chóng lây lan, phát triển không ngừng.

Tiến sĩ Mai giải thích: “Trong những trường hợp tương tự, ý thức của mọi người bị yếu đi. Họ khó tự chủ, khó kiềm chế cảm xúc và rơi vào trạng thái bắt chước một cách máy móc”.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Diễm My (Giảng viên Khoa Tâm lý học, trường Đại học Sư phạm TP.HCM), cho biết theo tâm lý học đám đông, khi phát hiện trộm chó, đám đông nhanh chóng được tập trung lại, vì bản thân sự việc đụng chạm đến một loại nhu cầu - đó là nhu cầu an toàn.

"Khi họp thành đám đông rồi, người ta sẽ dễ phẫn nộ hơn rất nhiều và thiếu đi sự kiềm chế. Đặc trưng tâm lý nổi trội của đám đông là sự bất khoan dung, tức là cái gì xấu người ta sẽ chống cự lại, không tha thứ cho bất cứ điều gì”, thạc sĩ Diễm My nhận định.

Cũng theo thạc sĩ Diễm My, trong đám đông ấy, người ta sẽ có tâm lý "sợ bị cô lập" nếu không hành động giống như những người khác.

Làm sao để trấn tĩnh đám đông?

PGS. TS Trần Thị Thu Mai để hạ hỏa được đám đông là rất khó. Nhưng chính nhờ cơ chế lây lan cảm xúc, cần phải có ngay một lời gợi ý mạnh mẽ, tỉnh táo của một người trong đám đông. Những lời gợi ý tỉnh táo được phát đi càng mạnh mẽ thì càng sớm ổn định lại tâm lý đám đông.

"Có thể học cách tự kiềm chế cảm xúc cơn tức giận một cách đơn giản là... giữ yên lặng cho đến khi bình tĩnh trở lại", tiến sĩ Mai khuyên.

Còn thạc sĩ Diễm My cho biết biện pháp hạ hỏa hiệu quả cho đám đông có thể là làm mất sự tập trung của đám đông, chuyển sự tập trung từ đối tượng trộm chó sang "đối tượng" khác, như là hô to “cảnh sát đến”...