"Ngòi nổ" vẫn chưa được tháo

Kho "bom" trong khu dân cư

Trên địa bàn TP Hồ Chí Minh có hơn 600 cơ sở được phép sản xuất kinh doanh, tồn trữ, vận chuyển và sử dụng hóa chất thuộc nhiều lĩnh vực, tập trung tại khu vực Quận 5. Khu vực này đã từ lâu luôn là nỗi
lo lắng thường trực cho người dân sinh sống.

Sau tiếng chuông cảnh báo vụ nổ hóa chất kinh hoàng tại Thiên Tân (Trung Quốc), dư luận TP Hồ Chí Minh hết sức lo lắng về kho bồn chứa hàng trăm container hóa chất tại Cảng Tân Cảng - Cát Lái (Quận 2) gần kề bên khu dân cư. Qua kiểm tra, Sở Cảnh sát PC&CC TP Hồ Chí Minh phát hiện 322 container hóa chất độc hại tại đây. Mặc dù kho hóa chất này được trang bị phương tiện chữa cháy chuyên nghiệp, hoàn chỉnh, nhưng với số lượng hóa chất lớn và nguy hiểm, người dân không thể yên tâm khi sự cố xảy ra. Trước vấn đề này, Sở Cảnh sát PC&CC đã tiến hành gửi 12 kiến nghị đến các cơ quan chức năng sớm di dời kho này ra khỏi khu vực để bảo đảm an toàn cho người dân.

Vấn đề hóa chất tại khu Tân Cảng - Cát Lái mới nổi lên gần đây khiến dư luận đặt lại câu hỏi về vấn đề di dời chợ hóa chất Kim Biên (Quận 5, TP Hồ Chí Minh). Chợ có hàng trăm sạp, hộ kinh doanh các loại hóa chất dùng trong công nghiệp, thực phẩm đến hóa chất độc hại... Tại chợ hóa chất lớn nhất thành phố này, nhiều sạp kinh doanh không bảo đảm quy định về PCCC khi hầu hết không sử dụng các phương tiện PCCC tối thiểu, đồng thời kiến thức về phòng cháy của người bán hàng cũng rất hạn chế.

Sự nguy hiểm của chợ hóa chất đến mức một lãnh đạo thành phố thốt lên lo lắng rằng nếu xảy ra cháy nổ thì có thể "thổi bay" cả quận trung tâm. Trước vấn đề trên, UBND TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu các đơn vị có liên quan xây dựng đề án thành lập trung tâm kinh doanh hóa chất để lên phương án và kế hoạch di dời các cơ sở sản xuất - kinh doanh, kho chứa hóa chất nguy hiểm ra khỏi khu dân cư… Thế nhưng, đến nay Sở Công thương TP Hồ Chí Minh vẫn đang trong quá trình tìm một vị trí thích hợp để thành lập khu tập trung hóa chất mới nên chưa thể quyết định thời gian cụ thể để di dời chợ hóa chất này.

Trong khi đó, từ tháng 10-2014, UBND Quận 5 đã tiến hành vận động các cơ sở kinh doanh hóa chất trong chợ Kim Biên chuyển đổi ngành nghề kinh doanh hoặc di dời sang Trung tâm Thương mại Đông Phương (nơi buôn bán hóa chất, phụ gia công nghiệp của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam). Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa nhận được sự đồng thuận của các hộ kinh doanh chợ Kim Biên vì nguyên nhân chính là do giá thuê sạp tại Trung tâm Thương mại Đông Phương khá cao gây khó khăn cho các cơ sở kinh doanh.

Không chờ cháy nổ mới cứu

Đại tá Trần Thanh Châu, Phó Giám đốc Sở Cảnh sát PC&CC TP Hồ Chí Minh cho biết công tác quản lý nhà nước về hóa chất hiện nay đang có nhiều bất cập, do có nhiều ngành cùng quản lý. Việc kinh doanh, cất giữ hóa chất được quy định bởi Luật Hóa chất, nhưng đồng thời cũng bị chi phối bởi nhiều quy định khác như Luật Phòng chống ma túy, Pháp lệnh Phòng cháy chữa cháy, Luật Bảo vệ môi trường... nên phân công trách nhiệm còn chồng chéo. Hóa chất nói chung chủ yếu do ngành Công thương quản lý, nhưng một số tiền chất phục vụ nông nghiệp thì lại do ngành NN&PTNT quản lý, tiền chất phục vụ sản xuất thuốc lại do ngành Y tế quản lý… Từ đó, dẫn đến việc khó kiểm soát hóa chất nguy hiểm, gây nên việc liên tiếp xảy ra các vụ cháy nổ liên quan đến hóa chất gây thiệt hại về người, tài sản rất nghiêm trọng trong thời gian gần đây.

Trước khúc mắc của ngành chức năng, ngoài việc ban hành quy chế mới phối hợp quản lý nhà nước về kinh doanh hóa chất trên địa bàn, UBND TP Hồ Chí Minh đã giao Sở Công thương khẩn trương xây dựng, hoàn chỉnh kế hoạch ứng phó sự cố tại các cơ sở sản xuất kinh doanh hóa chất trên địa bàn thành phố. Đồng thời giao Sở Cảnh sát PC&CC tổ chức hướng dẫn các cơ sở sản xuất kinh doanh hóa chất xây dựng phương án xử lý sự cố cháy, nổ hóa chất.