Grab taxi đã hoạt động công khai, Uber mới thăm dò thị trường

Ngày 26-10, Báo Hànộimới đã có cuộc phỏng vấn Thứ trưởng Bộ GT-VT Nguyễn Hồng Trường về vấn đề này.

- Thưa Thứ trưởng, Hiệp hội Vận tải Hà Nội đề nghị dừng hoạt động của Uber và Grab taxi trên toàn quốc, vậy ông có ý kiến gì về việc này?

- Để cải cách thủ tục hành chính (TTHC), Bộ GT-VT đã giao cho Tổng cục Đường bộ (TCĐB), Vụ Vận tải xúc tiến thành lập Sàn giao dịch vận tải dùng công cụ internet, xây dựng phần mềm liên kết các DN vận tải với nhau. Vừa qua, Công ty TNHH Grab taxi đã làm dịch vụ thương mại điện tử cho taxi Grab và đã có thành công. Họ sử dụng công nghệ, liên kết với các hãng taxi lại với nhau thông qua phần mềm trên điện thoại thông minh (smartphone) để kết nối khách hàng và các hãng taxi, từ đó xác định nhanh chóng các điểm đi và đến với giá hợp lý nhất.

Grab taxi đã có đăng ký hoạt động công khai, phù hợp điều kiện kinh doanh vận tải hiện nay, mở ra hướng vận tải vận dụng internet, công nghệ thông tin (CNTT) phục vụ điều hành. Đây là việc làm rất sáng tạo, nên Bộ có kiến nghị Chính phủ trước mắt giao cho Công ty Grab taxi thí điểm tại 5 thành phố lớn: Đà Nẵng, Cần Thơ, Hà Nội, Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh. Vừa qua, Thủ tướng đã đồng ý, giao Bộ GT-VT triển khai, thời gian thí điểm đến hết năm 2018 sau đó sẽ đánh giá, rút kinh nghiệm để có cho phép nhân rộng hay không.

Tôi hiểu, phản ứng của Hiệp hội Vận tải Hà Nội là lo ngại các đơn vị không có giấy phép vận tải nhưng vẫn tham gia các hoạt động dịch vụ vận tải theo hình thức kết nối như Grab taxi, hoạt động bất hợp pháp và cái đó phải quản lý, xử lý nghiêm nếu sai phạm, chứ không phải có chuyển biến tốt lên mà lại xử lý nó. Chúng tôi định hướng phải quản lý để DN vận hành theo quy định kinh doanh vận tải dù bằng giấy hay hợp đồng điện tử thì chính sách công bằng như nhau.

- Nhưng cũng có những lo ngại có cơ sở như vừa qua, Sở GT-VT TP Hồ Chí Minh đã xử lý trên 100 xe Uber hoạt động có biểu hiện trốn thuế?

- Cách đây không lâu, Uber khu vực Châu Á và đại diện tại Việt Nam có đăng ký làm việc với Bộ, đưa ra kiến nghị triển khai hoạt động Uber tại nước ta. Theo nhận định cá nhân tôi, Uber có 3 điều được và 3 điều chưa được. Trong 3 điều được thì quan trọng nhất là Uber đã đưa ra dịch vụ mới thuận lợi với người dân, có thể đi lại nhanh chóng, giá cả hợp lý, bảo đảm phù hợp nhu cầu người đi trên xe mà không phải taxi. Thứ hai, người dân cũng ủng hộ vì dịch vụ này tạo ra lựa chọn mới, tạo công ăn việc làm cho người lao động, tăng thu nhập cho người dân. Thứ ba, nó thể hiện Việt Nam là một nước hội nhập nhanh trong việc tiếp nhận dịch vụ mới và cái gì Nhà nước không cấm thì doanh nghiệp, người dân được làm.

Nhưng Uber tại Việt Nam cũng có cái chưa được, thứ nhất là hoạt động kinh doanh chưa rõ ràng. Tuy Uber về bản chất là kinh doanh dịch vụ phần mềm nhưng lại tham gia hoạt động vận tải. Cho nên, ở đây cần có sự minh bạch, có hoạt động chính thức ở Việt Nam. Nếu xây dựng phần mềm, có liên quan đến dịch vụ vận tải thì Uber phải thành lập công ty chính thức tại Việt Nam. Thứ hai, Uber quả thật có tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các hãng taxi chính hiệu vì với xe Uber, Nhà nước chưa thu được thuế qua hoạt động kinh doanh vận tải của loại hình mới này. Thứ ba, với Uber, chưa thật tạo ra sự an toàn cho người đi, lái xe chưa kiểm soát được, taxi phải có biển hiệu.

Do đó, để Uber hoạt động "chính danh" thì phải phát huy những cái được và khắc phục 3 điểm chưa được trên. Cụ thể là: Phải đăng ký hợp pháp, có khung pháp lý cho hoạt động và để Nhà nước công nhận cho phù hợp với điều kiện kinh doanh vận tải Việt Nam. Các công ty kinh doanh vận tải như Uber phải công khai hóa và đóng thuế cho Nhà nước, phối hợp cơ quan quản lý bảo đảm an toàn cho người đi. Về những điều này thì đại diện Uber cũng hoàn toàn đồng tình và cho biết sẽ thống nhất, trình khung pháp lý, khi nào được cơ quan nhà nước thừa nhận thì họ sẽ hoạt động công khai, nền nếp. Hiện nay, Uber chưa hoạt động ở mức độ cao mà chỉ có tính chất thăm dò.

- Như vậy, kiến nghị của Hiệp hội Vận tải Hà Nội chưa thật chính xác khi đã gộp chung 2 loại hình dịch vụ này với nhau (cả Uber và Grab) để kiến nghị dừng cả hai, khi mà Grab taxi hoạt động đã minh bạch, rõ ràng?

- Grab đã sử dụng xe có biển hiệu, biển số, đã đóng thuế, hoạt động an toàn với cả người lái, hành khách... và công khai. Trong khi đó, Uber thực chất là cách thức sử dụng xe nhàn rỗi để tham gia vận chuyển. Lẽ ra, các xe đó (Uber) phải đăng ký vào một DN vận tải, được phép chuyên chở, phải được kiểm tra bất cứ lúc nào và dễ dàng được quản lý trên hệ thống…

- Đến nay, Bộ Tài chính có ý kiến gì với Bộ GT-VT về vấn đề quản lý thuế với Grab taxi?

- Theo tôi biết thì Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính không lo ngại gì cả vì kiểu gì cũng thu được thuế hết. Họ sẽ kiểm tra đầy đủ sau khi các hãng khai báo.
- Xin cảm ơn ông!