Người lao động sẽ được hưởng lương hưu cao hơn

Theo dự thảo nghị định, đối tượng tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung là những người lao động (NLĐ), người sử dụng lao động (NSDLĐ) đang tham gia BHXH bắt buộc và NLĐ tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung phải thông qua NSDLĐ. Đây cũng là những quy định nhằm thực hiện Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1-1-2016. Luật BHXH quy định: "Bảo hiểm hưu trí bổ sung là chính sách BHXH mang tính chất tự nguyện nhằm mục tiêu bổ sung cho chế độ hưu trí trong BHXH bắt buộc, có cơ chế tạo lập quỹ từ sự đóng góp của NLĐ và NSDLĐ dưới hình thức tài khoản tiết kiệm cá nhân, được bảo toàn và tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật".

Theo TS Phạm Trường Giang, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH), hệ thống bảo hiểm hưu trí hoàn chỉnh bao gồm 3 tầng. Tầng thấp nhất là hưu trí cơ bản được tập trung quản lý bởi Nhà nước, chỉ đủ bảo đảm một mức thu nhập tối thiểu cho NLĐ sau khi nghỉ hưu. Tầng thứ 2 là các hình thức hưu trí bổ sung theo dạng hợp tác công - tư. Theo đó, Nhà nước xây dựng cơ chế, khu vực tư nhân cung cấp dịch vụ. Tầng thứ 3 là các hình thức quỹ hưu trí tự nguyện hoàn toàn do tư nhân quản lý và mang tính chất kinh doanh dành cho cá nhân có nhu cầu hưởng lương ở mức cao hơn. Ở Việt Nam hiện nay, mới có tầng thứ nhất do Nhà nước tổ chức quản lý và vận hành nên quỹ bảo hiểm hưu trí đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thậm chí cạn quỹ. Do đó, việc triển khai sản phẩm bảo hiểm hưu trí bổ sung sẽ góp phần giảm chi từ quỹ hưu trí cơ bản. Hơn nữa, người về hưu mới chỉ được hưởng lương từ quỹ hưu trí cơ bản với mức lương bình quân chỉ đạt khoảng 3 triệu đồng/tháng. Thậm chí, không ít người hưởng lương hưu chỉ 1,1 triệu đồng, không thể bảo đảm được đời sống.

Cũng theo TS Phạm Trường Giang, bảo hiểm hưu trí bổ sung là chính sách mới nên cần có lộ trình và bước đi thích hợp, trước mắt mới chỉ áp dụng đối với NLĐ và NSDLĐ trong các loại hình doanh nghiệp đang tham gia BHXH bắt buộc. NLĐ tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung mang tính chất tự nguyện nhưng phải thông qua NSDLĐ (NSDLĐ đóng một phần hoặc toàn bộ) để thể hiện trách nhiệm của NSDLĐ cũng như sự gắn kết trong quan hệ lao động, khuyến khích NLĐ làm việc lâu dài cho NSDLĐ. Bởi khi tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung, NLĐ sẽ có thêm các chế độ hưu trí trong BHXH bắt buộc, bảo đảm an sinh xã hội.

Về cơ chế tạo lập, quỹ được hình thành từ sự đóng góp của NLĐ và NSDLĐ. NSDLĐ đóng thấp hơn hoặc bằng 22% của 20 lần mức lương cơ sở và các khoản đóng của doanh nghiệp và NLĐ được miễn thuế thu nhập. Khi đến tuổi nghỉ hưu, NLĐ sẽ hưởng hưu trí bổ sung hằng tháng hoặc hưởng một lần; mức hưởng lương hưu bổ sung hằng tháng bằng giá trị tài khoản tiết kiệm cá nhân của NLĐ ở thời điểm nghỉ hưu chia cho 240 (tương ứng 20 năm hưởng lương). Mức hưởng một lần được xác định bằng toàn bộ số tiền tồn tích trong tài khoản tiết kiệm cá nhân của NLĐ sau khi đã trừ các khoản phí tính đến thời điểm hưởng.

Theo các chuyên gia về lao động, hiện tại mới ở mức thí điểm, nhưng nếu áp dụng rộng rãi, tham gia hình thức bảo hiểm hưu trí bổ sung sẽ đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận NLĐ. Đó là nhu cầu thiết thực để NLĐ có được một mức thu nhập ổn định, bảo đảm được cuộc sống ở mức trung bình khi về già.