Thượng tôn pháp luật!

Nội dung xuyên suốt của Công văn 6992/UBND-XDGT là chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục kiểm tra làm rõ các vi phạm về trật tự xây dựng tại số 8B Lê Trực, kiên quyết xử lý theo đúng quy định của pháp luật, đồng thời tăng cường công tác quản lý về trật tự xây dựng trên địa bàn.

Như vậy, qua vụ việc này, một lần nữa lãnh đạo TP Hà Nội thể hiện rõ quan điểm nhất quán là kiên quyết xử lý nghiêm minh các sai phạm, không có trường hợp ngoại lệ và khẩn trương xem xét trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan để xử lý.

Trên thực tế, giai đoạn 2010-2015, Hà Nội đã dành sự quan tâm đặc biệt tới việc tăng cường công tác quản lý, bảo đảm trật tự xây dựng đô thị bởi đây là vấn đề có ý nghĩa quyết định diện mạo của Thủ đô. Hai năm 2014-2015, thành phố đã lựa chọn nội dung "trật tự, văn minh đô thị" là chủ đề xuyên suốt của các công tác trọng tâm để tập trung sự lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện.

Nhờ đó, hầu hết các vụ việc vi phạm tồn đọng, phức tạp nhiều năm đã được xử lý dứt điểm; số lượng các công trình xây dựng không phép, sai phép hiện đã giảm rõ rệt, tại nhiều quận, huyện, tỷ lệ công trình xây dựng được cấp phép đã đạt trên 90%, thậm chí có những nơi đạt trên 95%. Cùng với đó, thành phố cũng đã nghiêm túc xử lý những cán bộ vi phạm, bao che cho sai phạm để giữ nghiêm trật tự, kỷ cương.

Đối với dự án số 8B Lê Trực, có thể thấy những sai phạm của chủ đầu tư so với giấy phép xây dựng là đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn tới không gian kiến trúc và cảnh quan khu vực. Cụ thể, chủ đầu tư đã tự điều chỉnh tăng thêm chiều cao các tầng, xây dựng thêm tầng 19, các khối cao tầng không thực hiện khoảng lùi so với phương án được phê duyệt… điều đó dẫn đến công trình có chiều cao thực tế vượt khoảng 16m so với giấy phép được cấp và diện tích sàn xây dựng tăng thêm 6.126m2…

Trong Văn bản 6992/UBND-XDGT, UBND TP Hà Nội đã giao Giám đốc Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan, kiên quyết xử lý những vi phạm về trật tự xây dựng tại số 8B Lê Trực, yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương phá dỡ phần công trình xây dựng sai phép, nếu không tự giác chấp hành thì thực hiện các biện pháp cưỡng chế theo quy định. Thực tế, đây không phải là lần đầu Hà Nội thể hiện thái độ kiên quyết trong xử lý các sai phạm. Những người lãnh đạo cao nhất của thành phố từng có mặt trực tiếp tại hiện trường để chỉ đạo xử lý, giải quyết những vụ việc, những công trình lớn vi phạm nghiêm trọng trật tự xây dựng để lập lại trật tự kỷ cương đô thị. Qua thực tế, Hà Nội cũng đã rút ra được những bài học bổ ích về phương pháp, cách thức, quy trình xử lý các sai phạm, kể cả với những trường hợp chủ đầu tư không tự giác chấp hành thì các cơ quan chức năng được quyền đình chỉ thi công, cắt điện, cắt nước, cưỡng chế những phần sai phép… Ngay cả khi công trình dù đã hoàn thiện cũng không cho đưa vào khai thác, sử dụng, không cho phép giao dịch, mua bán…

Cũng đã từng có ý kiến cho rằng, làm như vậy là cứng nhắc, cần có sự xử lý linh động đối với những sai phạm cụ thể. Song có thể thấy, thời gian qua chúng ta đã phải gánh chịu hậu quả nặng nề của tình trạng "phạt cho tồn tại", điều đó dẫn đến trật tự kỷ cương xã hội bị buông lỏng, cách thức vận dụng xử lý những sai phạm khác nhau rất dễ dẫn đến sự so bì dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện, thậm chí còn là điều kiện thuận lợi để phát sinh tiêu cực, làm tha hóa phẩm chất đạo đức cán bộ thực thi nhiệm vụ.

Ở khía cạnh khác, với những sai phạm về trật tự xây dựng tại 8B Lê Trực không thể không nhắc tới trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan trong quản lý, giám sát thi công… Tại văn bản báo cáo Chính phủ, UBND thành phố đã thẳng thắn nhìn nhận: "Trong quá trình xây dựng, Thanh tra Sở Xây dựng; Đội Thanh tra xây dựng quận Ba Đình, UBND phường Điện Biên nhiều lần kiểm tra, xử lý các vi phạm. Tuy nhiên, việc kiểm tra không thường xuyên và kịp thời, xử lý những sai phạm không kiên quyết và triệt để, nên dẫn đến xảy ra sai phạm nghiêm trọng như hiện nay". Thực tế đã có tới 27 văn bản của các cơ quan chức năng trong kiểm tra, xử lý các vi phạm của chủ đầu tư, yêu cầu dừng thi công để khắc phục sai phạm nhưng chủ đầu tư đã không thực hiện và tiếp tục thi công. Như vậy, một mặt sai phạm cố ý của chủ đầu tư là quá rõ; tuy nhiên, từ vụ việc này, thành phố cũng sẽ phải làm rõ trách nhiệm của các cơ quan chức năng, của từng cán bộ cụ thể, trong đó đặc biệt là trách nhiệm của thanh tra xây dựng, của các cấp chính quyền cơ sở đã không kiên quyết và triệt để trong việc xử lý vi phạm và cũng không có báo cáo kịp thời lên lãnh đạo thành phố dẫn đến hậu quả như hiện nay.

Đây là bài học đắt giá cho lực lượng chức năng và các cấp chính quyền cơ sở trong toàn thành phố đối với công tác quản lý, kiểm tra, giám sát về trật tự xây dựng và quản lý đô thị trên địa bàn - một lĩnh vực luôn "nóng" trong đời sống xã hội và ẩn chứa nhiều yếu tố nhạy cảm.

Theo Bí thư Thành ủy Phạm Quang Nghị, quan điểm nhất quán của thành phố là kiên quyết xử lý sai phạm theo đúng quy định; sai ở khâu nào, xử lý nghiêm khâu đó, trước hết là để giữ nghiêm kỷ cương, pháp luật, bảo đảm công trình thực hiện đúng thiết kế và giấy phép xây dựng đã được cấp, và cũng để tiếp tục ngăn ngừa, răn đe, không để xảy ra các vi phạm khác. Các chủ đầu tư khác sẽ phải nghiêm túc khi triển khai dự án. Đồng thời thành phố cũng sẽ xem xét, làm rõ và sẽ xử lý nghiêm trách nhiệm các tổ chức và cá nhân có liên quan để xảy ra vi phạm, không có ngoại lệ nào.

Nguyên tắc mọi tổ chức, cá nhân đều bình đẳng trước pháp luật là một nội dung xuyên suốt tư tưởng lập pháp của nước ta và quyền bình đẳng trước pháp luật phải được thể hiện trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Chuẩn mực, ý thức "Thượng tôn pháp luật" là yêu cầu đặc biệt quan trọng để xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân, xây dựng Thủ đô và đất nước văn minh, hiện đại, phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ hội nhập.