Giảm lãi suất tiền gửi USD: Một mũi tên, trúng nhiều đích

Đánh giá về động thái điều chỉnh lãi suất của Ngân hàng Nhà nước, chuyên gia kinh tế,TS Nguyễn Minh Phong cho rằng, các quyết định gần đây về lãi suất, tỷ giá của NHNN là rất đúng đắn và kịp thời. Đặc biệt, quyết định điều chỉnh giảm lãi suất USD lần này là rất mới và khá táo bạo của NHNN và có thể đạt được nhiều mục tiêu.

Thứ nhất, lần đầu tiên, NHNN mức lãi suất áp dụng đối với tiền gửi của tổ chức (trừ tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài) là 0%/năm. Đây là một bước rất căn bản cắt bỏ động lực gửi USD lấy lãi của các doanh nghiệp và các tổ chức, góp phần giảm thiểu tình trạng USD hóa. Đây là giải pháp đã đi đến giới hạn của sự quyết liệt.

Thứ hai, quyết định này giúp cho NHNN có thêm cơ hội để giảm bớt áp lực phải chi bán ngoại tệ cân đối trong năm vừa qua khi điều chỉnh tỷ giá. Bởi vì, khi các doanh nghiệp không còn động lực để gửi tiết kiệm USD nữa thì họ phải có giải pháp xử lý nguồn ngoại tệ của mình, có thể là mua đi bán lại với nhau hoặc bán ra để lấy tiền Việt hoặc chuyển đổi sang loại ngoại tệ khác… Việc này sẽ tạo ra sự tăng lượng cung ngoại tệ trên thị trường, qua đó giúp cho các đơn vị thiếu có thể mua được, kể cả NHNN trong việc mua để bổ sung dự trữ ngoại hối.

Thứ ba, đây là có thể là kịch bản chuẩn bị trước của NHNN trong việc ứng phó với việc có thể tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong thời gian tới. Hiện tại, áp lực tăng đã có và rất có thể Fed sẽ tăng lãi suất đồng USD vào cuối năm 2015. Khi đó, NHNN có thể điều chỉnh tăng trở lại với mức như cũ hoặc tương đương. Điều này sẽ giúp cho lãi suất của đồng USD không bị cao quá và không kích thích dòng chảy ngược trở lại từ VND sang USD.

Theo ông Lê Đức Thọ - Tổng Giám đốc NHTM CP Công thương Việt Nam, với việc điều chỉnh lãi suất tiền gửi bằng ngoại tệ của tổ chức và dân cư, về góc độ Nhà nước thì đây là một quyết định hoàn toàn phù hợp với các diễn biến thị trường ngoại tế quốc tế, cũng như giảm đi tình trạng găm giữ ngoại tệ và kiểm soát tốt hơn tỷ giá ngoại tệ theo mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ của NHNN, phù hợp lộ trình chống đô la hóa của Chính phủ, về phía ngân hàng thương mại.

Ông Thọ cho biết, hiện nay, tình hình cân đối về đồng USD trong hệ thống các ngân hàng thương mại nói chung và ngay tại ngân hàng Công thương Việt Nam nói riêng đang ở trạng thái thanh khoản rất tốt, đặc biệt sau những giải pháp điều hành tỷ giá của NHNN, tính thanh khoản bằng ngoại tệ của hệ thống ngân hàng Việt Nam đã tăng rất tốt và tỷ lệ cho vay trên tiền gửi bằng ngoại tệ của các ngân hàng đang được kiểm soát ở ngưỡng rất an toàn.

Ngay tại ngân hàng Công thương, cân đối vốn ngoại tệ trong ngày đầu tiên giảm lãi suất tiền gửi USD rất tốt, tỷ giá niêm yết và tỷ giá giao dịch của các ngân hàng đã giảm bình quân từ 10-15 đồng. “Chắc chắn người dân, doanh nghiệp sẽ phải tính toán một cách hợp lý giữ việc nắm giữ đồng tiền ngoại tệ đó với mức lãi suất như vậy hay chuyển đổi ra tiền đồng để đầu tư, kinh doanh hoặc gửi với lãi suất cao hơn. Tôi cho rằng với việc điều hành này sẽ có một lượng vốn chuyển đổi sang tiền đồng và như vậy sẽ tăng nguồn cung ngoại tệ, hỗ trợ ổn định tỷ giá cũng như ổn định mặt bằng lãi suất tiền đồng”, ông Thọ nói.

Là doanh nghiệp chịu tác động trực tiếp từ điều chỉnh giảm lãi suất tiền gửi USD, ông Nguyễn Hữu Khôi - Giám đốc Công ty Cp Ống đồng Toàn Phát đánh giá, động thái điều chỉnh lãi suất tiền gửi USD về 0% sẽ làm giảm tính hấp dẫn của đồng USD, do đó sẽ làm giảm việc găm giữ đồng USD. Công ty Cp Ống đồng Toàn Phát là doanh nghiệp vừa nhập khẩu nguyên vật liệu với kim ngạch xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 30 triệu USD thì việc đưa lãi suất về 0% sẽ có tác động khá tốt, “có thể chúng tôi sẽ được tiếp cận nguồn vốn vay bằng USD với lãi suất thấp hơn”, ông Khôi nói.