Nâng cao hiệu quả hoạt động của hội đồng nhân dân: Đâu là lời giải?

Đây là hạn chế được đại biểu HĐND TP Hà Nội và các quận, huyện, thị xã trao đổi, tìm giải pháp để nâng cao hiệu quả phối hợp trong tham mưu, giải quyết công việc theo chức năng.

Theo Trưởng ban Kinh tế - Xã hội (KT-XH) HĐND quận Bắc Từ Liêm Nguyễn Hữu Tuyên, sự phối hợp tốt giữa các ban của HĐND với UBND và các cơ quan chuyên môn của UBND là yếu tố quan trọng, bảo đảm sự thành công cho các kỳ họp HĐND, thẩm tra báo cáo, giám sát chuyên đề. Điều này thể hiện rõ ở việc chuẩn bị trước kỳ họp, Ban KT-XH đều phải chủ động nghiên cứu, đóng góp ý kiến vào dự thảo báo cáo KT-XH, quốc phòng - an ninh và các kế hoạch, dự thảo nghị quyết, vấn đề nào chưa phù hợp thì điều chỉnh.

Muốn làm tốt công tác thẩm tra này, cơ quan chuyên môn của UBND và Ban KT-XH của HĐND phải thống nhất nội dung, tiến độ và chất lượng, nếu có sự thay đổi cần bàn bạc ngay để tìm sự thống nhất chung. Kinh nghiệm ở Bắc Từ Liêm cho thấy, trong quá trình thẩm tra, Ban KT-XH dành nhiều thời gian nghe cơ quan soạn thảo giải trình, làm rõ các nội dung, những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, sau đó xây dựng dự thảo, xin ý kiến các thành viên và hoàn chỉnh báo cáo thẩm tra. Quy trình này thực hiện tốt, sẽ đưa ra những nhận xét, đánh giá có tính định hướng, giúp cho đại biểu HĐND thảo luận, quyết định kịp thời các vấn đề lĩnh vực KT-XH.

Ở huyện Phúc Thọ, tính chủ động phối hợp giữa Ban KT-XH của HĐND huyện với các phòng chuyên môn của UBND huyện thể hiện rõ ở việc tăng cường bàn bạc, thảo luận thống nhất nội dung trước khi trình thường trực HĐND. Ngoài nghiên cứu báo cáo do cơ quan chủ trì chuẩn bị, thành viên Ban KT-XH còn kiểm tra, đối chiếu, yêu cầu diễn giải những vấn đề chưa rõ. Cùng với đó, Ban làm việc với cá nhân, đơn vị liên quan thu thập thêm tài liệu, nhằm có sự thông tin đa chiều, phân tích sâu trong báo cáo thẩm tra để đại biểu HĐND dễ hình dung sự kiện, quyết định đúng, trúng các vấn đề tại kỳ họp.

Tuy nhiên, Phó ban KT-XH HĐND huyện Phúc Thọ Nguyễn Thị Châm cũng thừa nhận, dù đã cố gắng, song đôi khi việc bố trí thời gian tìm hiểu, nghiên cứu, xem xét nội dung, thẩm tra còn hạn chế; quy định về trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan của HĐND và UBND ở một số lĩnh vực chưa thật rõ ràng. Trong khi đó, ở một số thời điểm, thời gian thẩm tra nội dung trình kỳ họp gấp, do phụ thuộc vào quyết định của cấp trên nên chất lượng có lúc chưa như mong muốn.

Để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các ban HĐND với UBND và các cơ quan chuyên môn của UBND, các đại biểu cho rằng nên quy định trách nhiệm quản lý, sử dụng thông tin đúng mục đích. Trong đó, việc ký quy chế phối hợp giữa các ban của HĐND và cơ quan chuyên môn của UBND là cần thiết, bởi trong quá trình thẩm tra, khảo sát, giám sát, vẫn còn tình trạng đại biểu chưa tiếp cận vấn đề toàn cục do một số ngành tham mưu, giúp việc gửi hồ sơ, tài liệu không đầy đủ hoặc gửi chậm, ảnh hưởng đến việc nghiên cứu, tiếp cận hồ sơ.

Thực tế, dù chuẩn bị kỹ đến đâu thì cũng khó tránh khỏi yếu tố phát sinh, cần phải xử lý gấp một số nội dung, lĩnh vực liên quan trong quá trình diễn ra các kỳ họp, nhất là bổ sung danh mục dự án, giải phóng mặt bằng, chỉ tiêu phát triển KT-XH và một số phát sinh đột xuất khác… Vì vậy, bộ phận tham mưu của hai cơ quan cần trao đổi, lường trước yếu tố này để kịp thời tham mưu bổ sung nhanh, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương. Muốn vậy, đội ngũ cán bộ tham mưu, giúp việc phải có kiến thức, linh hoạt xử lý, cung cấp thông tin. Đại biểu HĐND phải có trình độ chuyên sâu, khả năng phản biện vấn đề rõ, khoa học thì mới có thể giải quyết tốt trong trường hợp có yếu tố phát sinh.

Theo đại diện Ban KT-XH HĐND các quận, huyện: Đống Đa, Gia Lâm, Thanh Xuân, Hai Bà Trưng..., hiện nay thành viên các ban HĐND đều kiêm nhiệm, thời gian nghiên cứu tài liệu phục vụ thẩm tra chưa đầu tư sâu, một số lĩnh vực vượt ngoài lĩnh vực công tác của các thành viên. Vì vậy, mỗi thành viên không chuyên trách cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, tiếp cận thực tế, lắng nghe cử tri để thu thập thêm thông tin để có thêm căn cứ trong quá trình thẩm tra, giám sát, khảo sát và trong các phiên chất vấn của kỳ họp. Đặc biệt cần tránh tình trạng né tránh, nể nang. Có như vậy, chất lượng kỳ họp sẽ được nâng cao, cuộc giám sát, khảo sát sẽ chất lượng hơn, từng bước đáp ứng nguyện vọng của cử tri.