Chính trường Gruzia: Chồng chéo mâu thuẫn

Thách thức lớn nhất đối với đảng cầm quyền Giấc mơ Gruzia hiện nay là việc thành lập một nội các mới có thể dung hòa quan điểm giữa các thành viên và nhanh chóng tìm ra giải pháp đưa nền kinh tế Gruzia thoát khỏi tình trạng yếu kém, gây thất vọng cho người dân đất nước Nam Caucasus trong thời gian gần đây.

Việc Bộ trưởng Thể thao Levan Kipiani từ chức vào hôm thứ tư vừa qua được cho là "giọt nước làm tràn ly" những mâu thuẫn trong nội bộ Chính phủ Gruzia, từng khiến 7 thành viên nội các từ chức trong vòng chưa đầy một năm. Điều này phơi bày mối quan hệ căng thẳng giữa một bên là đảng Giấc mơ Gruzia với một bên là đảng Dân chủ Tự do trong liên minh cầm quyền ở nước này về nạn tham nhũng cũng như về mục đích hội nhập với phương Tây và chống lại ảnh hưởng của nước láng giềng Nga. Mặc dù ngay từ khi lên nắm quyền, Thủ tướng Irakly Garibashvili - người đã dẫn đầu đảng Giấc mơ Gruzia làm nên chiến thắng ngoạn mục tại cuộc bầu cử năm 2012 - đã cam kết ủng hộ cho tiến trình gia nhập vào Liên minh Châu Âu của Gruzia, nhưng ông cũng nỗ lực tìm cách nối lại mối quan hệ với Nga. Tuy nhiên, chính sách khéo léo và khôn ngoan của lãnh đạo đảng Giấc mơ Gruzia đã vấp phải sự chỉ trích của các thành phần chống Nga gay gắt trong chính phủ, nhất là những đồng minh cũ của người hùng "Cách mạng Hoa hồng" Mikhail Saakashviili thuộc đảng Dân chủ Tự do. Những người này cáo buộc, ông I.Garibashvili đã không phản ứng đủ mạnh để chống lại thỏa thuận hợp tác giữa Nga với khu vực ly khai Abkhazia.

Đỉnh điểm của những mâu thuẫn được cho là việc Thủ tướng I.Garibashvili thẳng tay sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Irakli Alasania vào cuối năm ngoái. Ông này là một nhân vật của đảng Dân chủ Tự do và là một quan chức thân phương Tây. Ông Alasania bị cách chức trong bối cảnh quân đội Gruzia bị điều tra vì nạn tham nhũng. Tuy nhiên, một số nhân vật thân cận của Bộ trưởng I.Alasania lại cho rằng quyết định sa thải do Thủ tướng I.Garibashvili mang động cơ chính trị. Ngay sau đó, Bộ trưởng Hội nhập Châu Âu Aleksi Petriashvili, Ngoại trưởng Maya Panjikidze cùng 3 "phó tướng" của bà này, đều là người của đảng Dân chủ Tự do, cũng từ chức để phản đối quyết định cách chức Bộ trưởng Quốc phòng.

Nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân sâu xa của những bất đồng giữa đảng Giấc mơ Gruzia và đảng Dân chủ Tự do bắt nguồn từ việc chính phủ nước này ra lệnh bắt giữ cựu Thủ tướng M.Saakashvili vào tháng 8 năm ngoái với cáo buộc lạm dụng quyền lực. Mặc dù ông M.Saakashvili đang lưu vong ở Mỹ song còn duy trì ảnh hưởng lớn đối với đảng Dân chủ Tự do. Chính vì thế "người hùng" của "Cách mạng Hoa hồng" đã không ngần ngại chế nhạo những lời buộc tội trên và đe dọa sẽ mang phong trào Maidan từ Kiev tới Tbilisi. Chính phủ Gruzia đã coi những tuyên bố này là mối quan ngại thực sự.

Bên cạnh những mâu thuẫn với đảng Dân chủ Tự do, Giấc mơ Gruzia cũng có vấn đề ngay trong nội bộ. Hiện tại, việc phân định quyền lực giữa Tổng thống và Thủ tướng trong hệ thống chính trị của Gruzia vẫn là chủ đề gây tranh cãi và là trung tâm của sự hiềm khích. Bên cạnh đó, còn có sự chia rẽ giữa hai phe "thực dụng", do Thủ tướng Chính phủ I.Garibashvili đứng đầu và phe "diều hâu" do Chủ tịch Hạ viện Davit Usupashvili đứng đầu, liên quan tới việc làm thế nào để tiếp tục theo đuổi mối quan hệ với Mátxcơva. Rắc rối đối với Chính phủ Gruzia phải đối mặt còn nằm ở sự sa sút về kinh tế và tình trạng tội phạm liên tục gia tăng. Cuộc khủng hoảng tại nước láng giềng Ukraine với hệ quả là đồng rouble của Nga mất giá thảm hại kèm theo đà phục hồi kinh tế Châu Âu chững lại đã khiến đồng nội tệ lira chao đảo.

Theo Hiến pháp Gruzia, Tổng thống Giorgi Margvelashvili có một tuần để bổ nhiệm Thủ tướng mới theo đề xuất của phe đa số tại Quốc hội Gruzia. Thủ tướng được bổ nhiệm sau đó có hai tuần để lựa chọn thành viên nội các, song sẽ phải trải qua một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội. Trong bối cảnh liên minh Giấc mơ Gruzia vẫn chiếm đa số tại Quốc hội, nhiều khả năng ông I.Garibashvili - sẽ được Quốc hội tái bổ nhiệm làm Thủ tướng. Tuy nhiên, làm thế nào để nội các của ông I.Garibashvili giải quyết được những thách thức nói trên vẫn còn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ.