Nhiều khúc mắc cần làm rõ

Tranh chấp không lớn...

Trong đơn gửi cơ quan chức năng, ông Trần Thanh Sơn cho biết, bố mẹ ông là bà Nguyễn Thị Dần (mất năm 2012) và ông Trần Huy Thái (mất năm 1989) có ngôi nhà trên thửa đất tại số nhà 61 phố Hàng Bè, quận Hoàn Kiếm. Nhà và đất đã được UBND TP Hà Nội cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất (GCN) ngày 11-12-2000 với diện tích 168m2 mang tên Nguyễn Thị Dần và Trần Huy Thái. Liền kề với số nhà này là hộ gia đình ông Nguyễn Đoàn Kết và bà Phạm Thị Kim Dung. Nhà và đất số nhà 63 Hàng Bè này cũng được UBND TP Hà Nội cấp GCN ngày 22-8-2000, với diện tích 81m2. Thời điểm đó, nhà của hai bên đều là nhà cấp 4, mái ngói, hai nhà chung nhau bức tường có chiều rộng là 22cm, mỗi bên sở hữu 1/2 bức tường chung là 11cm. Tim tường chung là ranh giới giữa hai nhà. Thời điểm này, nhà của hai gia đình đều xuống cấp nghiêm trọng.

Sau khi được cấp phép xây dựng, ngày 30-12-2000, gia đình bà Dần đã tiến hành phá dỡ nếp nhà cũ để xây mới. Khi thi công, gia đình bà Dần không dỡ bỏ phần tường chung thuộc sở hữu của mình mà dỡ bỏ phần nhà phía trong trước để không ảnh hưởng đến mái ngói của hai nhà xuống bức tường chung. Khi gia đình bà Dần thi công ra phía bên ngoài thì chân tường chung bị trôi sang phía nhà 61 Hàng Bè, nếu không khắc phục có thể làm sập nhà 63 Hàng Bè. Gia đình bà đã làm kè áp sát chân tường để tránh việc chân tường tiếp tục trôi thêm, đồng thời đề xuất và được ông Kết đồng ý với thỏa thuận: Gia đình bà thuê nhà và cửa hàng cho gia đình ông Kết ở và kinh doanh để ông Kết phá dỡ bức tường chung, tạo điều kiện cho việc xây dựng lại nhà 61 và 63 Hàng Bè. Tuy nhiên, ông Kết đã không thực hiện cam kết mà còn gây khó khăn cho gia đình bà Dần dẫn đến tranh chấp giữa hai bên.

Khi tranh chấp này được giải quyết tại UBND phường Hàng Bạc, ông Kết đã đề nghị bà nhượng lại bức tường chung. Do lo sợ bị đình chỉ xây dựng nên bà Dần mới đồng ý với đề nghị đó. Việc này được thể hiện trong biên bản làm việc tại UBND phường vào các ngày 17-2-2001, 5-3-2001, 30-3-2001. Quá trình xây dựng, lợi dụng lúc gia đình bà Dần không có mặt tại công trình, ông Kết đã phá dỡ bức tường chung giữa hai nhà và xây tường áp sát với trụ tạm, kè mà gia đình bà Dần đã làm trước đó khi chân tường chung bị trôi sang nhà 61 Hàng Bè. Như vậy, ông Kết đã xây tường trên diện tích đất thuộc quyền sử dụng của gia đình bà Dần. Theo sơ đồ thiết kế thì gia đình bà Dần xây dựng lại nhà hết diện tích đất, nhưng theo xây dựng, do không phá tường chung (dày 22cm) nên gia đình bà đã đổ cột bê tông từ trụ số 6 đến trụ số 10 không song song, cách đều với tường chung, có cột cách tường chung 10cm, có cột cách tường chung 15cm để cho vuông nhà; từ cột số 1 đến cột số 5, do móng bị trôi, gia đình bà Dần không thể khôi phục lại hiện trạng ban đầu, phải xây lùi cách tường cũ từ 40cm đến 50cm.

Ngày 20-12-2001, khi chưa xây xong, nhà bà Dần đã thuê công ty địa chính đo đạc lại diện tích đất chỉ còn 153,2m2. Khi bà chuẩn bị khởi kiện đòi gia đình ông Kết trả lại đất lấn chiếm thì con trai bà là anh Sơn vi phạm pháp luật có liên quan đến việc tranh chấp giữa hai gia đình và bị phạt tù nên chưa kiện đòi đất ngay năm 2001.

Theo GCN, gia đình ông Kết là chủ sử dụng diện tích 81m2 đất tại nhà 63 Hàng Bè. Nhưng theo bản đồ hiện trạng lập tháng 9-2008, diện tích đất vợ chồng ông Kết sử dụng là 89,3m2. Phần diện tích 8,3m2 đất tăng thêm là do ông Kết lấn chiếm đất của gia đình bà Dần...

Sau nhiều phiên hòa giải không thành, vụ việc đã được đưa ra Tòa án Nhân dân TP Hà Nội xét xử. Tại bản án dân sự sơ thẩm số 07/2010/DSST, ngày 12-3-2010, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã quyết định: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện đòi quyền sử dụng đất và yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu tài sản của bà Nguyễn Thị Dần đối với ông Nguyễn Đoàn Kết; Buộc ông Nguyễn Đoàn Kết và bà Phạm Thị Kim Dung phải có trách nhiệm trả bà Nguyễn Thị Dần và các thừa kế của ông Trần Huy Thái là bà Trần Thị Thư, ông Trần Thanh Bình, ông Trần Thanh Sơn, ông Trần Thanh Tùng và bà Trần Ngân Trang 8,3m2 đất được tính bằng tiền là 2,075 tỷ đồng; buộc ông Nguyễn Đoàn Kết và bà Phạm Thị Kim Dung và các thành viên trong gia đình không được có hành vi xâm phạm, sử dụng tường ngăn giữa nhà 61, 63 Hàng Bè thuộc sở hữu của gia đình bà Dần như trát tường, lắp ổ điện... Tại bản án phúc thẩm số 166/2010/ DSPT, ngày 26-10-2010, Tòa án Nhân dân tối cao đã giữ nguyên bản án sơ thẩm.

... nhưng có nhiều vấn đề cần làm rõ

Trong đơn gửi các cơ quan chức năng, ông Trần Thanh Sơn (con trai bà Dần) bày tỏ bức xúc với Quyết định giám đốc thẩm, số 51/2013/GĐT-DS, ngày 27-5-2013 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm và phúc thẩm của Tòa án Nhân dân TP Hà Nội và Tòa án Nhân dân tối cao và phiên xét xử sơ thẩm của Tòa án Nhân dân TP Hà Nội tại bản án số 12/2015/DS-ST ngày 11-3-2015. Theo đó, tại phiên xét xử sơ thẩm vừa qua, Hội đồng xét xử do ông Vũ Viết Văn, Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa căn cứ vào diện tích đất của gia đình bà Dần có nhiều số liệu khác nhau. Đồng thời, dựa trên biên bản ngày 30-3-2001 của UBND phường Hàng Bạc tại mục 1 rằng: "Cụ Dần đồng ý nhượng lại bức tường dọc hiện trạng giáp ranh giữa hai nhà cho ông Kết sử dụng" và dựa vào lời khai mới phát sinh của ông Kết rằng: Khi xây dựng nhà 63, gia đình ông đã lấn chiếm, tiến ra vỉa hè nên diện tích tăng lên khoảng 3,5m2 so với giấy chứng nhận được cấp, Hội đồng xét xử đã quyết định, chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện "đòi quyền sử dụng đất" của gia đình bà Dần và xác định gia đình ông Kết đã sử dụng diện tích đất là 0,3465m2 của bà Dần và phải thanh toán cho gia đình bà Dần số tiền là 166.320.000 đồng (tương ứng với đơn giá 480 triệu/m2).

Theo ông Sơn, xét xử như vậy hoàn toàn không khách quan. Hội đồng xét xử có những lập luận, căn cứ không bình thường. Việc bà Dần đồng ý cho ông Kết sử dụng 1/2 bức tường chung trong bối cảnh tuổi cao, trí óc không tỉnh táo và luôn bị gia đình ông Kết đe dọa hành hung, chửi bới tại phường. Hơn nữa, bà Dần chỉ là một thành viên trong khối tài sản số nhà 61 Hàng Bè (chồng bà đã mất có tên trong sổ đỏ) và quyền lợi của các thừa kế khi cụ ông mất là các con. Không một thừa kế nào có thỏa thuận cho ông Kết đất. Vậy bà Dần không có quyền cho ông Kết đất. Còn về diện tích đất thể hiện trong GCN và giấy phép xây dựng không giống nhau, điều này dễ hiểu. Chủ sở hữu có thể xin phép xây dựng hết diện tích được ghi trong GCN, cũng có thể xin xây dựng không hết diện tích được ghi trong GCN, hoặc cách đo đạc của mỗi cơ quan khác nhau sẽ dẫn đến diện tích khác nhau.

Trong khi đó, đối với diện tích 3,5m2 ông Kết khai lấn ra vỉa hè, trong buổi làm việc với PV Báo Hànộimới, ông Nguyễn Văn Thành, Chủ tịch UBND phường Hàng Bạc khẳng định, hoàn toàn không có chuyện đó. Khi xây dựng, hai gia đình xảy ra tranh chấp kịch liệt, nên UBND phường luôn có cán bộ túc trực tại đó để giải quyết. Thêm nữa, gia đình ông Kết có diện tích bề ngang hơn 3m, nếu lấn ra vỉa hè tức là đua thêm ra hơn 1m. Đây là điều hết sức phi lý vì nếu so với nhà số 59, 65 Hàng Bè (còn nguyên bản, chưa sửa chữa gì) thì mặt tiền nhà 63 vẫn nằm trên một đường thẳng, không thể nói là đua ra lấn chiếm vỉa hè được. Ông Thành cũng cho biết thêm, UBND phường đã cung cấp đầy đủ hồ sơ và gửi Công văn số 112/CV-UBND, ngày 17-10-2014 về việc cung cấp hồ sơ tài liệu nhà 61, 63 Hàng Bè và khẳng định hai nhà bà Dần và ông Kết không thể xây dựng lấn chiếm ra vỉa hè. Nhưng đáng tiếc, điều này không được hội đồng xét xử đưa ra và căn cứ trong phiên sơ thẩm vừa qua.

Trong quá trình điều tra, chúng tôi được biết cuối tháng 3-2015, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội Đào Thịnh Cường đã ký quyết định kháng nghị bản án dân sự sơ thẩm số 12/2015/DSST, ngày 11-3-2015 của Tòa án Nhân dân TP Hà Nội vì đã bỏ sót nhiều nội dung quan trọng của vụ án. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Trần Thanh Sơn bày tỏ tin tưởng và hy vọng, phiên xét xử tới sẽ khách quan, công bằng.