Đẩy khu vực Mỹ Latinh vào vòng xoáy bất ổn

Trước động thái của Washington, Venezuela không chỉ cáo buộc tuyên bố của người đứng đầu nước Mỹ là hành động can thiệp và tìm cách "hạ bệ" chính phủ một quốc gia, đồng thời cho biết sẽ đáp trả thích đáng. Nhiều chính phủ và tổ chức xã hội Mỹ Latinh cũng đã lên tiếng phản đối tuyên bố của Tổng thống B.Obama, coi đây là sự can thiệp vào các vấn đề khu vực mà Mỹ chẳng có liên quan gì.

Venezuela và Mỹ rơi vào bất đồng chính trị và quan hệ hai nước tụt dốc kể từ khi cố Tổng thống Venezuela Hugo Chavez lên nắm quyền (năm 1999). Va chạm chính trị Mỹ - Venezuela bắt đầu gia tăng. Washington và Caracas đã nhiều lần trục xuất các nhà ngoại giao của nhau và mâu thuẫn không được hóa giải đã khiến quan hệ hai nước vốn ảm đạm, càng trở nên u tối. Cả Mỹ và Venezuela liên tục phát đi những tín hiệu khó dự đoán về cách tiếp cận trong mối quan hệ này. Rõ ràng, sẽ không có biến chuyển tích cực nào nếu cả hai vẫn tiếp tục "ăn miếng, trả miếng".

Mỹ là khách hàng nhập khẩu dầu mỏ số 1 của Caracas, mang lại nguồn thu chính bảo đảm cho các chính sách dân túy của quốc gia địa đầu Nam Mỹ. Do vậy trong vòng xoáy bang giao bất ổn với người khổng lồ Bắc Mỹ, Caracas đang phải hứng chịu nhiều thiệt hại, nền kinh tế đối mặt với nguy cơ kiệt quệ, bất ổn xã hội gia tăng dẫn đến những hệ lụy khó lường. Với nước Mỹ, những thiệt hại ngoại giao và kinh tế được cho là không đáng kể; song, về lợi ích địa - chiến lược thì cái giá Washington phải trả cũng không dễ chịu. Nếu Mỹ đối đầu với khối đoàn kết Nam Mỹ, lợi ích địa-chiến lược của cường quốc số 1 sẽ bị ảnh hưởng. Bởi lẽ cả Nga lẫn Trung Quốc đều không ngừng nâng tầm ảnh hưởng tại Nam Mỹ mà Caracas như một cánh cửa quan trọng. Và một vấn đề nước Mỹ không thể không nhận ra là nếu dồn ép quá mức sẽ tạo cơ hội cho Tổng thống N.Maduro đoàn kết các phe phái trong nước, ghi thêm "điểm cộng" trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra vào cuối năm nay.

Những cú "trả đũa" trong quan hệ Mỹ - Venezuela đang đẩy khu vực Mỹ Latinh vào vòng xoáy bất ổn mới. Nếu không có sự kiềm chế của cả hai bên trên cơ sở luật pháp quốc tế thì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực sẽ bị đe dọa. Hơn thế, sự đối đầu căng thẳng không chỉ ảnh hưởng đến không khí hòa giải vốn đang được hy vọng là "dòng chảy xuyên suốt" trong đời sống chính trị thế giới mà còn đẩy một châu lục khá yên ổn trong nhiều thập kỷ qua vào một cuộc khủng hoảng khó dự báo.

Trong nỗ lực làm hạ nhiệt căng thẳng, Tổng thống N.Maduro đã hối thúc Mỹ tiến hành một cuộc đối thoại thẳng thắn và Liên minh các nước Nam Mỹ (UNASUR) cũng đã nhất trí đứng ra làm trung gian thúc đẩy các kênh đối thoại Mỹ - Venezuela. Dư luận đang chờ đợi một tín hiệu tích cực từ những nỗ lực này. Hy vọng nỗ lực tập thể từ Nam Mỹ đủ sức kéo quan hệ Washington - Caracas lại gần nhau hơn sau những rạn nứt liên tục nối dài.