Hàn Quốc điều tra quỹ đen tại dự án cao tốc Việt Nam

Tập đoàn thép khổng lồ POSCO (Hàn Quốc) đã “dính” vào nghi án tạo quỹ đen trái phép tại dự án cao tốc Việt Nam giai đoạn 2009-2012. Báo Hàn Quốc Korea Times đưa tin cựu chủ tịch Tập đoàn POSCO (Hàn Quốc) - ông Chung Joon-yang và một số cựu lãnh đạo và lãnh đạo đương nhiệm của công ty này đã bị cấm xuất cảnh từ giữa tháng 3-2015 nhằm phục vụ điều tra.

200 tỉ đồng quỹ đen và “lại quả”?

Theo Korea Times, một số lãnh đạo POSCO điều hành các đơn vị thi công xây dựng các dự án tại Đông Nam Á bị cáo buộc đã lập một quỹ đen lên đến 10 tỉ won (gần 199 tỉ đồng) bằng cách thông đồng với các nhà thầu phụ ở địa phương để thổi phồng các chi phí xây dựng đường cao tốc ở Việt Nam giai đoạn 2009 đến 2012. Trong khi đó, theo báo Korea Joongang Daily, con số này phải lên đến 10,7 tỉ won (gần 213 tỉ đồng). Báo này cho biết Văn phòng Công tố quận trung tâm TP Seoul đã ban hành lệnh tạm giữ ông Park, một cựu giám đốc POSCO Engineering & Construction (E&C) hôm 24-3. Ông này bị tình nghi và khai nhận là đã đóng vai trò chủ chốt trong việc thành lập một quỹ đen “khủng” tại chi nhánh của Công ty POSCO ở Việt Nam. Các điều tra viên đặt vấn đề liệu có ai đứng sau lưng ông Park để dựng nên toàn bộ việc này. Người kế nhiệm của ông Park cũng bị điều tra về các cáo buộc tương tự.

Theo Korea Times, các lãnh đạo POSCO bị tình nghi đã bị triệu tập thẩm vấn hồi cuối tháng 3-2015. Cuộc điều tra được mở rộng đến toàn bộ nhóm người của POSCO bị tình nghi trốn thuế và thực hiện những giao dịch không minh bạch xung quanh việc mua lại các công ty khác.

Các công tố viên cho biết lệnh cấm xuất cảnh đối với một số nhân vật chủ chốt của POSCO được ban bố ngay sau khi nhân viên điều tra kiểm tra trụ sở của POSCO (E&C) ở Songdo, TP Incheon (Hàn Quốc) và nhà ở của một số lãnh đạo POSCO hôm 20-3.

Tờ Korea Joongang Daily cho hay chủ tịch nhà thầu phụ của Posco E&C - Heungwoo Industrial cũng bị các công tố viên thẩm vấn trong vai trò nhân chứng. Các chi nhánh ở nước ngoài của Heungwoo Industrial, gồm: Heungwoo Vina và Yongha Vina, là nhà cung cấp vật liệu cho dự án đường cao tốc ở Việt Nam cũng bị tình nghi đã đóng góp vào quỹ đen này.

POSCO cho biết quỹ đen chính là tiền “lại quả” cho các nhà thầu ở Việt Nam. POSCO đã sớm phát hiện ra nhờ công tác tự kiểm tra nội bộ và tiến hành kỷ luật những người liên quan.

Tuy nhiên, các công tố viên đang đặt thêm giả thuyết nhóm người trên đã tham gia vào quỹ đen một cách có hệ thống, tiền trong quỹ đen không chỉ là tiền “lại quả” cho phía Việt Nam mà còn được chuyển một phần về cho phía Hàn Quốc. Tuy nhiên, POSCO phủ nhận điều này.

Một công tố viên cho biết: “Chúng tôi sẽ kiểm tra càng sớm càng tốt về giá trị thật sự của nguồn quỹ đen và mục đích sử dụng của nó là gì”.

POSCO: Hai lần sai phạm do năng lực kém

Theo tìm hiểu của PV, POSCO là nhà thầu Hàn Quốc tham gia các dự án đường cao tốc tại Việt Nam. Đối tác của đơn vị này là Tổng Công ty Đầu tư Phát triển Đường cao tốc Việt Nam (VEC). Các dự án mà POSCO tham gia là dự án cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai… Ở cả hai dự án này nhà thầu POSCO đều dính đến các sai phạm và triển khai chậm tiến độ do năng lực kém.

Cụ thể ở dự án cao tốc TP.HCM - Dầu Giây, ngày 26-12-2013, giám đốc thi công Cho Yang Cook thuộc nhà thầu POSCO E&C và một số cá nhân người Việt Nam liên quan đã bị kỷ luật vì sai phạm trong thi công không đúng kích thước thiết kế hạng mục móng cột hộ đoạn cầu Ruột Ngựa.

Đối với dự án Nội Bài - Lào Cai, mới đây lãnh đạo Bộ GTVT cho rằng các nhà thầu Hàn Quốc như POSCO, Keangnam, Doosan… là những nhà thầu quốc tế yếu kém nhất. Sự yếu kém bộc lộ rõ trên công trường và việc không tuân thủ những điều kiện tối thiểu của hợp đồng như huy động máy móc, thiết bị, tài chính đã cam kết với chủ đầu tư. Xét tổng thể, nhiều nhà thầu Hàn Quốc dù lọt qua các cuộc đấu thầu cạnh tranh quốc tế hết sức gắt gao đã không chứng tỏ sự vượt trội về năng lực thi công, năng lực tài chính so với các nhà thầu nội.

Tại cuộc họp về dự án này, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng từng nêu nguyên nhân cơ bản dẫn tới tình trạng nhà thầu Hàn Quốc tỏ ra đuối sức chỉ sau vài tháng thi công là do giá bỏ thầu quá thấp. Còn ông Mai Anh Tuấn, Tổng Giám đốc VEC, chia sẻ giá thầu quá thấp khiến các nhà thầu Hàn Quốc chỉ có thể thuê được các nhà thầu phụ dạng “lông gà”, “lông vịt”.