Rào cản trước những tham vọng

Chỉ có 49% cử tri Hà Lan tham gia cuộc bỏ phiếu để bầu ra 570 quan chức cấp tỉnh. Những người này sẽ họp vào tháng 5 để quyết định ai sẽ được cử vào Thượng viện trong nhiệm kỳ 4 năm tới. Theo dự báo, liên minh cầm quyền có thể sẽ mất 4 đến 6 ghế tại Thượng viện gồm 75 ghế. Và liên minh này vốn sở hữu đa số mỏng manh, thường phải dựa vào sự ủng hộ của đảng D66 cấp tiến và hai đảng Cơ đốc nhỏ, để thông qua các dự luật tại Thượng viện do vậy, càng trở nên dễ vỡ.

Theo các nhà phân tích, đảng VVD của Thủ tướng M.Rutte thời gian gần đây bị mất uy tín do hàng loạt bê bối, trong đó có vụ liên quan đến một trùm buôn lậu ma túy cách đây 15 năm bị phanh phui, buộc Bộ trưởng Tư pháp Ivo Opstelten và cấp phó phải từ chức tuần trước. Bên cạnh đó, tương tự nhiều quốc gia khác của Cựu lục địa đang hứng chịu ảnh hưởng của "bão" nợ công, cử tri của Hà Lan đã mất kiên nhẫn với chính sách "thắt lưng buộc bụng" mà liên minh cầm quyền triển khai trong thời gian dài nhằm giảm thâm hụt ngân sách và tiết kiệm 16 tỷ euro (từ năm 2012 đến năm 2017), qua đó đưa nền kinh tế của xứ hoa Tulip quay trở lại đúng hướng.

Theo đánh giá của các nhà lãnh đạo, chính sách cắt giảm chi tiêu đã giúp nền kinh tế Hà Lan phục hồi mạnh mẽ. Tuy nhiên, cử tri nước này cho rằng những biện pháp mà chính phủ triển khai trong thời gian qua không cho thấy hiệu quả rõ rệt. Trong khi đó, với mục tiêu kiểm soát tài chính công, các biện pháp khắc khổ, bao gồm cải cách bảo hiểm y tế, thị trường bất động sản, trợ cấp thất nghiệp và giảm viện trợ phát triển đã ảnh hưởng không nhỏ tới quỹ phúc lợi xã hội.

Nếu mọi sự đúng như dự đoán, liên minh cầm quyền của Thủ tướng M.Rutte sẽ đối mặt với nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm đủ số phiếu hậu thuẫn trong Quốc hội nhằm thông qua các quyết định cải cách. Do đó, Thủ tướng M.Rutte buộc phải đàm phán và tìm cách lôi kéo thêm ít nhất 2 đảng khác để gia tăng lực lượng ủng hộ tại Thượng viện. Đây là một quá trình thương lượng phức tạp vì 2 đảng mà Thủ tướng M.Rutte nhắm tới là đảng Xanh hoặc đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDA) trước đây đã từ chối hợp tác với chính phủ. Chưa kể đến trường hợp lãnh đạo PvdA cũng có thể xem xét lại việc liên minh với VVD khi đảng này không nhận được sự ủng hộ của cử tri do các chính sách "thắt lưng buộc bụng". Việc tách ra khỏi liên minh cầm quyền có thể giúp PvdA gia tăng tỷ lệ tín nhiệm cho cuộc bầu cử Quốc hội khóa tới.

Cách đây 3 năm, liên minh cầm quyền do Thủ tướng M.Rutte đứng đầu đã phải giải tán để tiến hành cuộc bầu cử trước thời hạn sau khi cuộc đàm phán giữa các chính đảng nhằm cắt giảm ngân sách không đạt được sự thống nhất. Với việc uy tín của chính phủ đang đi xuống, nhiều ý kiến lo ngại rằng Thủ tướng M.Rutte sẽ phải lặp lại những gì đã trải qua trong khi chương trình cải cách vẫn còn nhiều việc phải làm. Dự định sắp tới của nhà lãnh đạo 48 tuổi là sửa đổi hệ thống thuế nhằm giảm chi phí tuyển dụng cho các doanh nghiệp, một động thái có thể cải thiện tình trạng thất nghiệp của nước này đang ở mức trên 7%. Tuy nhiên, kết quả bầu cử tại Thượng viện đang là rào cản cho những tham vọng của người đứng đầu Chính phủ Hà Lan.