Góc nhìn pháp luật: Nghịch lý số dư

Nhiều DN thực hiện các quy định chỉ để đối phó với sự kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước, nên nhiều vụ TNLĐ nghiêm trọng đã xảy ra. Song, có nghịch lý là Quỹ Bảo hiểm TNLĐ đang dư tới 16.000 tỷ đồng. Lý do, Quỹ Bảo hiểm TNLĐ chưa bao quát hết được số lượng người lao động bị tai nạn. Có nhiều nguyên nhân, nhưng căn bản nhất là khi xảy ra tai nạn, các chủ sử dụng lao động thường không báo với cơ quan chức năng, dẫn tới người lao động bị thiệt thòi.

Tinh thần của Hiến pháp sửa đổi năm 2013 là người lao động phải được làm việc trong môi trường an toàn. Làm gì để bảo đảm mục tiêu này là vấn đề lớn các bộ, ngành đang chung tay giải quyết. Tại dự thảo Luật An toàn vệ sinh lao động, trong đó có 2 phương án chi Quỹ Bảo hiểm TNLĐ được đưa ra: Cho người bị TNLĐ và hỗ trợ DN thực hiện việc phòng ngừa tai nạn. Nhưng thực tế còn cho thấy, số lao động tham gia đóng bảo hiểm TNLĐ còn thấp. Hiện cả nước có tới 60% lao động không chính thức, không hợp đồng lao động, rất khó xác định được chủ sử dụng lao động để đóng tiền bảo hiểm cho họ. Chưa kể, ngay cả số lao động có tham gia bảo hiểm không phải ai cũng hiểu hết về quyền lợi của mình. Do đó, các giải pháp trên có nhắm đến số đông không, đã khả thi chưa, nhất là khi chủ sử dụng lao động cố tình giấu tai nạn là vấn đề cần tính kỹ.

Thiết nghĩ, mở rộng tuyên truyền về ý nghĩa của bảo hiểm TNLĐ với các đối tượng cụ thể và tăng dần số lượng người tham gia sẽ là giải pháp lâu dài giúp người lao động bảo vệ quyền lợi của chính mình. Quan trọng hơn là phải chỉ ra nhóm nào có nguy cơ cao, cần đóng và mức đóng - hưởng thế nào để người lao động hiểu rõ chính sách ưu việt này. Lao động tự do là đối tượng khó khăn, làm việc theo mùa vụ, để tránh tình trạng quỹ phình to trong khi người lao động bị hạn chế tham gia cũng cần thêm sự hỗ trợ, khuyến khích từ phía Nhà nước, tương tự như Luật Bảo hiểm y tế đã áp dụng với những đối tượng này.