Thúc đẩy hợp tác, sử dụng hiệu quả và bền vững nguồn nước sông Mekong

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha nhấn mạnh, những kết quả ấn tượng trong thực hiện các cơ chế hợp tác tiểu vùng thông qua nhiều dự án cụ thể, nhất là trong phát triển hạ tầng giao thông đã tạo bước đột phá trong kết nối vận tải, thúc đẩy giao thương và giao lưu nhân dân. Thủ tướng Prayuth Chan-ocha cho rằng, GMS cần tập trung khai thác tối đa mạng lưới giao thông đường bộ hiện có, gắn với phát huy các khu vực biên mậu, khu kinh tế cửa khẩu để phát triển mạnh giao thương và giao lưu nhân dân; tiếp tục hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng thiết yếu như: giao thông đường bộ, tuyến đường sắt và đường biển; giảm bớt các thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương hàng hóa và đi lại của người dân; vận hành hiệu quả trung tâm điều phối sản xuất và tiêu thụ điện; tranh thủ các nguồn lực hỗ trợ đầu tư phát triển tiểu vùng Mekong của các tổ chức, định chế tài chính quốc tế và cần có cơ chế khuyến khích các nguồn lực đầu tư từ khu vực tư nhân, coi đây là đối tác quan trọng đối với sự phát triển bền vững của GMS.

Với chủ đề "Đạt tới sự phát triển bền vững và toàn diện trong khu vực tiểu vùng", Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo các nước thành viên GMS tham dự hội nghị tập trung đánh giá những kết quả đạt được trong thực hiện các cơ chế hợp tác tiểu vùng; đồng thời thảo luận các ý kiến để hiện thực hóa tầm nhìn của GMS trong tương lai. Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, hợp tác GMS sau gần hai thập kỷ qua đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại các nước thành viên cũng như trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Thủ tướng dẫn chứng tại Việt Nam đã thực hiện thành công nhiều dự án phát triển hạ tầng quan trọng như dự án đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai thuộc hành lang kinh tế Bắc - Nam; dự án hành lang ven biển phía Nam kết nối Cà Mau - Kiên Giang và mạng lưới các tuyến đường và cầu giao thông kết nối Đồng bằng sông Cửu Long. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, trước sự chuyển động nhanh chóng của kinh tế khu vực và thế giới cùng với sự xuất hiện của những thách thức phi truyền thống và những bài học rút ra từ quá trình phát triển kinh tế của các nước thành viên thời gian qua đòi hỏi một cách tiếp cận mới, toàn diện và linh hoạt hơn cho hợp tác GMS. Thủ tướng nhấn mạnh: Tiểu vùng Mekong phát triển thịnh vượng, gắn kết và hài hòa sẽ chỉ đạt được nếu Chiến lược 3C: Kết nối - cạnh tranh - cộng đồng được đặt trong mục tiêu tổng thể "phát triển bền vững và toàn diện" của Tiểu vùng Mekong. Hợp tác GMS cũng cần hỗ trợ một cách hiệu quả cho các nước Mekong trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng và tìm kiếm giải pháp cho những thách thức chung. Với tinh thần chung như vậy, Thủ tướng nêu rõ, cần bảo đảm sự cân bằng giữa ba yếu tố: kinh tế - con người - môi trường trong hợp tác GMS. Trong quá trình phát triển, Tiểu vùng Mekong đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn liên quan đến môi trường, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, an ninh năng lượng, biến đổi khí hậu và thiên tai. Việc nhìn nhận thẳng thắn và nghiêm túc những thách thức này sẽ giúp chúng ta tìm ra giải pháp phù hợp.

Theo Thủ tướng, trong thời gian tới, GMS cần thúc đẩy các chương trình/dự án về môi trường và phát triển con người để tương xứng với hoạt động trong các lĩnh vực phát triển kinh tế; thứ hai, chú trọng hỗ trợ các nước thành viên chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh và khôi phục hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các nước trong quản lý nước đô thị, nước nông thôn và nước sạch. Cùng với Ủy hội sông Mekong (MRC), hợp tác GMS - cơ chế duy nhất hiện nay có sự tham gia của tất cả các nước ven sông Mekong có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các nước thành viên nâng cao năng lực và phối hợp chặt chẽ trong quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong.

Trong bối cảnh nhu cầu phát triển ngày càng cao, yêu cầu về nguồn lực và công nghệ ngày càng lớn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất các nước tiểu vùng Mekong cần hình thành cơ chế hợp tác mở để tranh thủ thế mạnh của các đối tác phát triển và huy động thêm nguồn lực cho các dự án GMS. Nhấn mạnh dòng sông Mekong là sự gắn kết tất cả các thành viên GMS, Thủ tướng kêu gọi các quốc gia liên quan cùng có trách nhiệm quản lý, sử dụng bền vững nguồn nước và bảo tồn những giá trị tốt đẹp gắn với dòng sông này, để sông Mekong luôn là kết nối bền chặt tình hữu nghị, hợp tác giữa người dân và các quốc gia ven sông.

Ngay sau phiên khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo đã họp phiên họp hẹp, trao đổi những giải pháp để phát triển nhanh và bền vững Tiểu vùng sông Mekong, đặc biệt là hợp tác chặt chẽ trong quản lý, sử dụng hiệu quả và bền vững nguồn nước sông Mekong. Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung và công bố các tài liệu về kế hoạch thực hiện Khung đầu tư khu vực GMS (RIF) giai đoạn 2014-2018; tài liệu về thành lập Trung tâm Điều phối điện khu vực (RPCC); tài liệu về thành lập Hiệp hội đường sắt GMS; báo cáo rà soát Chiến lược giao thông GMS (2006 - 2015). Hội nghị cũng nhất trí tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh GMS lần thứ 6 tại Việt Nam vào năm 2017.

* Nhân dịp tham dự Hội nghị Thượng đỉnh GMS lần thứ 5 tại thủ đô Bangkok, sáng 20-12, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc hội kiến với Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha. Hai Thủ tướng bày tỏ hài lòng về sự phát triển tốt đẹp của quan hệ hữu nghị láng giềng và Đối tác chiến lược Việt Nam - Thái Lan; nhất trí phối hợp chỉ đạo thực hiện hiệu quả các thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Prayuth Chan-ocha tháng 11-2014, trong đó có việc tổ chức họp Nội các chung lần 3 và thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Prayuth Chan-ocha khẳng định quyết tâm tăng cường hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, trong đó có hợp tác về gạo và cao su; tăng cường kết nối giao thông cả về đường thủy và đường bộ, trong đó có việc mở các tuyến xe buýt vận tải hành khách nối Việt Nam với Thái Lan để tạo điều kiện đẩy mạnh giao lưu văn hóa và du lịch. Thủ tướng Prayuth Chan-ocha thông báo, phía Thái Lan đang triển khai đăng ký cho lao động Việt Nam sang làm việc tại Thái Lan và đồng ý xem xét thúc đẩy ký Thỏa thuận hợp tác về lao động giữa hai nước. Hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác tốt đẹp tại các diễn đàn khu vực và quốc tế…

* Chiều cùng ngày, trước khi lên đường về nước, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh GMS lần thứ 5, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dự lễ khai trương chính thức Liên doanh Vietjet - Thái Lan, tiếp Chủ tịch Hội Hữu nghị Thái Lan - Việt Nam Prachuop Chayasan, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Amata Vikrom Kromadit, Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Thái Lan PTT Piyasvasti Amrannand, lãnh đạo Tập đoàn CG (Central Group) và thăm cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan.