Cơ quan quản lý né trách nhiệm

Sau 7 năm sử dụng, tòa nhà 4F hiện đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Mặc cho người dân "kêu cứu", trong khi chính quyền phường và quận Cầu Giấy liên tục có văn bản đôn đốc nhưng đơn vị quản lý tòa nhà vẫn thờ ơ, né tránh trách nhiệm trong giải quyết quyền lợi chính đáng cho người dân.

Mối nguy hiểm rình rập

Nhà chung cư 4F gồm hai đơn nguyên 15 tầng và 17 tầng được thành phố bố trí tái định cư cho các hộ dân thuộc diện phải di dời giải phóng mặt bằng (GPMB) để thực hiện các dự án trên địa bàn Hà Nội. Hơn 7 năm chuyển về đây sinh sống cũng là ngần ấy thời gian gần 200 hộ dân phải đối mặt với tình trạng nhà bị xuống cấp nghiêm trọng.

Khảo sát ở tòa nhà 4F, phóng viên được tận mắt chứng kiến hệ thống cửa kính chắn gió cầu thang bộ bị vỡ, trần tầng 1, hành lang bị bong tróc, toàn bộ tường bao và cổng ra vào bị hỏng nặng. Nhiều bức tường do ngấm nước lâu ngày bị mốc xám xịt. Cửa cầu thang thoát hiểm bị bịt lại, dành cho tổ bảo vệ của công ty làm chỗ ngủ. Thế nhưng theo người dân ở đây, đó mới chỉ là bề nổi. Thực tế, thì hệ thống phòng cháy chữa cháy tự động của tòa nhà bị hư hỏng từ lâu nên không thể hoạt động; hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, đèn chỉ dẫn thoát nạn, các bình chữa cháy phục vụ tòa nhà đã quá hạn nhiều năm nhưng không được thay thế. Ngoài ra, máy bơm nước cũng bị hỏng, đường thoát nước thải bị tắc thường xuyên, có lúc nước tràn vào nhà để xe ở tầng 1. Nguy hiểm hơn, sau hơn 7 năm hoạt động nhưng không được bảo trì nên các thang máy thường xuyên gặp sự cố, hay bị dừng đột ngột, không ít người dân bị "nhốt" trong cabin thang máy hàng giờ đồng hồ. Chưa hết, từ tháng 3-2014, Công ty ngừng ký hợp đồng với đơn vị bảo dưỡng vận hành thang máy nên mỗi khi thang máy bị hỏng cũng đồng nghĩa với việc người dân phải leo bộ.

Chúng tôi đem bức xúc của người dân khu chung cư 4F trao đổi với ông Nguyễn Kim Sơn, Phó Chủ tịch UBND phường Yên Hòa. Ông Sơn tỏ ra bức xúc: Phản ánh của người dân là hoàn toàn chính xác. Thực tế, UBND phường đã nhiều lần phối hợp với các ngành chức năng xuống kiểm tra hiện trạng và làm việc với Ban quản trị và đơn vị quản lý, vận hành tòa nhà. Tuy nhiên, tất cả các buổi làm việc, Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội đều không tham dự, hoặc có cử đại diện đến nhưng không đủ thẩm quyền giải quyết.

Nhập nhằng quản lý thu chi

Ông Nguyễn Quang Tập, Trưởng ban Quản trị tòa nhà là người đã mất rất nhiều thời gian, công sức cùng bà con ở chung cư 4F "kêu cứu" tới các cơ quan chức năng. Ông Tập cho biết, trước đây Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội được giao quản lý và vận hành tòa nhà 4F. Vậy nhưng, kể từ ngày 13-1-2014, Sở Xây dựng Hà Nội có Quyết định số 252/QĐ-SXD xác lập quyền sở hữu nhà nước đối với diện tích nhà dành cho công cộng và kinh doanh. Theo đó, một phần diện tích tầng 1 và tầng 2 của tòa nhà sẽ được sử dụng vào mục đích công cộng. Tuy nhiên, phía công ty không công khai phần diện tích này mà cho thuê để kinh doanh dịch vụ tràn lan. Không chỉ cho thuê sai quy định, công ty còn không nộp toàn bộ khoản thu từ việc cho thuê diện tích vào ngân sách của thành phố.

Thực hiện Quyết định số 01/2013/ QĐ-UBND ngày 4-1-2013 của UBND TP Hà Nội ban hành quy định về quản lý, sử dụng nhà chung cư, nhà 4F đã tổ chức hội nghị, thành lập Ban quản trị và được UBND quận Cầu Giấy công nhận tại Quyết định số 103/QĐ-UBND ngày 3-1-2014. Vậy nhưng, hiện tại Ban quản trị chỉ "hữu danh vô thực". Đơn cử như việc trông giữ xe, theo phản ánh của cư dân thì nhân viên bảo vệ tại tòa nhà không có chứng chỉ hành nghề, thiếu trách nhiệm, Ban quản trị nhiều lần đề xuất thay thế nhưng không được chấp nhận. Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội chỉ quan tâm đến khai thác nguồn thu từ diện tích cho thuê nhà mà không đoái hoài đến bất cứ quyền lợi của bà con. Theo quy định, công ty phải chuyển lại kinh phí bảo trì 2% của người dân để sửa chữa những hư hỏng của tòa nhà, nhưng đơn vị này chỉ bàn giao một phần. Sau khi kiểm tra, Ban quản trị phát hiện chỉ trong năm 2013, công ty đã tự ý chi hơn 429 triệu đồng (trong tổng số hơn 1 tỷ đồng của quỹ bảo trì 2%) mà không tổ chức lấy ý kiến của cư dân trong tòa nhà, không thông báo công khai số tiền đã chi dùng vào hạng mục gì. "Chúng tôi nghi ngờ có sự "nhập nhằng" khuất tất trong việc thu - chi" - ông Nguyễn Quang Tập cho biết.

Về vấn đề này, ông Trần Việt Hà, Phó Chủ tịch UBND quận Cầu Giấy cho biết thêm, sau hơn 7 năm đưa vào sử dụng, qua các cuộc kiểm tra cho thấy chất lượng nhà chung cư tái định cư 4F đã xuống cấp nghiêm trọng Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội buông lỏng, thiếu trách nhiệm khiến cư dân sinh sống trong tòa nhà rất cực khổ. Nhiều lần bà con tập trung đông người gửi đơn khiếu kiện đến công ty và các cấp chính quyền để phản ánh. UBND quận Cầu Giấy đã chỉ đạo UBND phường Yên Hòa, các phòng chức năng phối hợp kiểm tra hiện trạng, đề nghị công ty giải quyết dứt điểm, bảo đảm đời sống dân sinh. Tuy nhiên, những kiến nghị chính đáng của người dân đã không được công ty quan tâm, giải quyết, khiến tình trạng xuống cấp của tòa nhà ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là hệ thống thang máy, hệ thống phòng cháy, chữa cháy... Trước thái độ thờ ơ, thiếu hợp tác của Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, ngày 4-1-2014, UBND quận Cầu Giấy có văn bản số 1000/UBND-QLĐT gửi UBND thành phố và Sở Xây dựng Hà Nội, đề nghị xem xét, chỉ đạo Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội bàn giao công tác quản lý, vận hành nhà chung cư 4F cho Ban quản trị theo đúng quy định, hoàn trả đầy đủ kinh phí bảo trì cho người dân quản lý, phục vụ công tác sửa chữa, duy tu và hoạt động của tòa nhà; đồng thời, UBND quận cũng đề nghị công ty công khai và bàn giao phần diện tích sở hữu nhà nước dành cho mục đích công cộng (1.068m2) để người dân sử dụng làm phòng sinh hoạt cộng đồng, bố trí nhà trẻ, trụ sở dân phòng,…

Tuy nhiên đã gần một năm kể từ khi quận Cầu Giấy có văn bản đôn đốc, sự xuống cấp của tòa chung cư 4F ngày càng nghiêm trọng. Từ việc thoái thác trách nhiệm đến những khuất tất, thiếu minh bạch trong quản lý thu chi của Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội cho thấy những bất cập trong quản lý vận hành các khu nhà tái định cư hiện nay.

Nếu như các khu nhà ở thương mại quy định rõ ràng về trách nhiệm của chủ đầu tư và đơn vị quản lý vận hành tòa nhà thì tại các dự án nhà tái định cư, vấn đề này bị xem nhẹ. Hầu hết các khu nhà tái định cư đều xây dựng theo cơ chế bao cấp. Khi xây xong, bất kể chất lượng thế nào cũng được "tặc lưỡi" đưa vào sử dụng. Ngoài ra, hầu hết các khu tái định cư không có chủ quản lý đích thực. Chủ đầu tư chỉ xây dựng công trình, sau đó bàn giao cho Công ty Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội quản lý, vận hành. Chính bởi tình trạng "cha chung không ai khóc" nên hầu hết các khu nhà tái định cư hiện nay đều bị xuống cấp nghiêm trọng và tòa nhà 4F Khu đô thị Trung Yên chỉ là một trong số các dự án đó.