Tách bạch công - tư, giải quyết dứt điểm

Sự phức tạp của "ở chung"

Bà Nguyễn Thị Toán vốn là CBCNV của Công ty TNHH MTV Sách - Thiết bị và xây dựng trường học Hà Nội (Công ty). Năm 1992, bà được bố trí ở tại 1/2 gian xưởng A của Công ty tại 67 Phó Đức Chính. Năm 1998, thực hiện dự án xây dựng tại 67 Phó Đức Chính, Công ty đã di chuyển nhà bà Toán sang dãy nhà tại số 2 Cửa Bắc với diện tích chính 17,1m2 và 6,9m2 phụ.

Năm 2006, thành phố có Quyết định số 2635/QĐ-UBND, phê duyệt phương án cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp nhà nước đối với Công ty. Trong đó xác định phần nhà xưởng, đất đai thành phố tiếp tục ký hợp đồng cho thuê đất để làm trụ sở văn phòng và cơ sở sản xuất kinh doanh tại số 2 Cửa Bắc là 1.649m2 (đất làm trụ sở kinh doanh là 1.546,1m2, đất làm nhà ở cho CBCNV 102,9m2). Cũng tại quyết định này, thành phố đã đề cập đến 102,9m2 đất đã bố trí làm nhà ở cho CBCNV, Công ty làm thủ tục bàn giao cho thành phố để xử lý theo quy định hiện hành. Nhưng vì nhiều lý do, kế hoạch CPH Công ty chưa hoàn thành và việc bàn giao để thành phố xử lý diện tích đất đã bố trí cho CBCNV ở cũng chưa có kết quả, khiến bà Toán cho rằng Công ty gây khó dễ, không tạo điều kiện cho CBCNV mua nhà theo NĐ 61/CP.

Tuy chưa thực hiện CPH, nhưng từ năm 2006 đến nay, Công ty vẫn tiếp tục ký hợp đồng thuê đất của Nhà nước phần diện tích 1.649m2 tại số 2 phố Cửa Bắc. Năm 2012, Chi cục Thuế quận Ba Đình tạm tính số tiền thuê đất của Công ty là hơn 1,1 tỷ đồng. Trước tình hình tiền thuê đất ngày càng tăng cao, Công ty đã có thông báo đến các hộ CBCNV cần sự điều chỉnh tiền đóng cho phù hợp. Như hộ gia đình bà Toán, được Công ty tạm tính là 595.000 đồng/tháng, tương đương 7.140.000 đồng/năm.

Không đồng tình với mức thu thuê đất cao vọt của Công ty, bà Toán còn cho rằng, Công ty đưa nhà đất CBCNV ở ổn định 20 năm vào đất sản xuất kinh doanh để tính tiền thuê theo giá kinh doanh là sai. Để khẳng định điều đó, bà Toán đã viện dẫn nhiều biên lai thu tiền thuế nhà đất đã nộp cho UBND phường Trúc Bạch từ năm 2008. Năm 2014 này, chính Chi cục Thuế quận Ba Đình đã có thông báo gửi gia đình bà số thuế phải nộp cho 30m2 là 367.000 đồng/năm.

"Thuế chồng thuế?"

Có thể nhìn thấy rõ, ở đây có sự thu "thuế chồng thuế" dẫn đến hiểu lầm cơ bản của người nộp. Trong khi Chi cục Thuế quận Ba Đình vẫn thu tiền thuê đất đối với Công ty (1.649m2, cả đất nhà xưởng và đất CBCNV ở) theo giá kinh doanh, thì Chi cục Thuế quận Ba Đình cũng thông qua UBND phường Trúc Bạch thu của các hộ dân sống tại số 2 Cửa Bắc với mức thuế đất ở đô thị. Với hai biểu thuế khác nhau như vậy đã dẫn đến sự chênh lệch rất lớn, gấp gần 20 lần giữa mức thu của Công ty với người dân. Việc thu 2 lần tiền này dẫn đến hệ lụy, đơn vị kinh doanh phải đóng tiền thuê phần đất không sử dụng, còn người dân cho rằng cứ đóng thuế đất ở với chính quyền địa phương là có cơ sở để xem xét quyền sở hữu.

Đến năm 2010, thành phố tiếp tục chỉ đạo công tác CPH, đã ra Quyết định số 4600/QĐ-UBND, phê duyệt phương án sắp xếp lại Công ty. Trong văn bản này yêu cầu Công ty rà soát, xác định rõ nguồn gốc, quá trình quản lý sử dụng, hiện trạng sử dụng nhà đất báo cáo UBND thành phố phương án di dời theo quy định phần diện tích đã bố trí cho 17 hộ gia đình tại số 2 Cửa Bắc (trong đó có nhà bà Toán).

Ông Nguyễn Tiến Dũng - Phó Tổng Giám đốc Công ty cho biết: Để thực hiện sự chỉ đạo của thành phố, Công ty phải có khảo sát điều tra lại diện tích nhà đất CBCNV ở. Tuy nhiên, việc này đang gặp vướng mắc, bởi một số người dân không phối hợp, một số khác đã chuyển giao cho nhiều người, không tìm được người chủ đầu tiên. Công ty sẽ báo cáo việc này để thành phố quyết định phương án xử lý. Về việc người dân nộp thuế nhà đất cho chính quyền địa phương, nằm ngoài chức năng, quyền hạn của Công ty, Chi cục Thuế quận Ba Đình cần phải rà soát lại, bảo đảm cả quyền lợi của người dân và doanh nghiệp.

Hiện tại, Công ty TNHH MTV Sách - Thiết bị và xây dựng trường học đang triển khai CPH, là thời điểm thích hợp để báo cáo thành phố phương án xử lý diện tích nhà đất của cả 17 hộ dân đã ở từ nhiều năm nay. Vì vậy, cần có sự phân định tách bạch diện tích nhà đất công, tư trước khi xác định giá trị doanh nghiệp CPH, có như vậy mới có thể chấm dứt được khiếu kiện tại địa chỉ này.