Chủ tịch nước: Phát huy vai trò luật sư để chống oan sai, lọt tội

Tham dự buổi làm việc còn có lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương, Ban Chỉ đạo cải cách Tư pháp Trung ương, Ủy ban Tư pháp Quốc hội, Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp.

Báo cáo tại buổi làm việc, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Lê Thúc Anh cho biết, kể từ khi thành lập vào ngày 12/5/2009 đến nay, số lượng luật sư đã tăng gần 40% lên 8.675 người; 63 tỉnh, thành phố trong cả nước đều đã thành lập Đoàn luật sư.

Sau 5 năm đội ngũ luật sư đã tham gia bào chữa, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, cho các tổ chức, cá nhân gần 67.500 vụ án hình sự, hơn 54.000 vụ án dân sự, gần 5.500 vụ án kinh tế, 4.423 vụ án hành chính, ngoài ra Liên đoàn luật sư còn trợ giúp pháp lý miễn phí 31.271 cho người nghèo, đối tượng chính sách; 100% các vụ án do cơ quan tố tụng yêu cầu đều có luật sư tham gia, chất lượng bào chữa trong các vụ án cũng ngày càng được nâng cao.

Cùng với tham gia tích cực trong công tác xây dựng pháp luật, Liên đoàn Luật sư đã mở rộng hợp tác quốc tế với nhiều tổ chức luật sư các nước như Canada, Hoa Kỳ, Đan Mạch, Đức, Trung Quốc, Nhật Bản, tham gia Hiệp hội luật Châu Á Thái Bình Dương...

Những thành công trong nhiệm kỳ 1 của Liên đoàn luật sư Việt Nam đã bước đầu thực hiện tốt vai trò ngôi nhà chung tập hợp, đoàn kết giới luật sư Việt Nam; thực hiện tốt công tác tự quản của tổ chức xã hội-nghề nghiệp, là cầu nối cũng chắc giữa Đảng, Nhà nước, xã hội và giới luật sư, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể, cá nhân và bảo vệ công lý.

Bên cạnh những kết quả đạt được, các đại biểu cũng chỉ ra những hạn chế đó là bất cập hệ thống pháp luật; trình độ dân trí chưa tạo được môi trường hoạt động của luật sư; vẫn có tình trạng cá nhân các cơ quan tiến hành tố tụng từ chối, chậm trễ trong cấp giấy chứng nhận người bào chữa, khó khăn khi luật sư tiếp xúc, gặp bị can, bị cáo tại nhà tạm giữ, trại tạm giam hoặc trong các giai đoạn tham gia tố tụng...

Trao đổi vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho biết vẫn còn hiện tượng một số điều tra viên, cán bộ quản giáo gây khó khăn. Nếu có phản ánh, Bộ Công an sẽ chấn chỉnh và xử lý nghiêm.

Phó Viện trưởng VKSNDTC Nguyễn Hải Phong cũng nhất trí cho rằng: "Nhận thức của một số cán bộ sai lầm là luật sư tham gia sớm sẽ gây khó khăn cho vụ án nhưng thực tế là rất tốt, hơn nữa luật sư còn là người góp phần hạn chế oan sai, ngăn chặn vi phạm pháp luật".

Lãnh đạo Ban Nội chính và TANDTC thì nhấn mạnh cần khắc phục tình trạng luật sư vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm phạm luật; nâng cao hơn nữa số lượng và chất lượng luật sư để đáp ứng sự phát triển. Các đại biểu cũng đề nghị Liên đoàn Luật sư Việt Nam cần sớm khắc phục tồn tại để chuẩn bị tốt cho đại hội nhiệm kỳ II sắp tới.

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh vị trí, vai trò của luật sư trong việc bảo vệ công lý, bảo vệ con người, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa và khẳng định Đảng, Nhà nước hết sức quan tâm đến xây dựng đội ngũ luật sư trên tinh thần nghị quyết 49/NQ-TW về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

Chủ tịch nước hoan nghênh thời gian qua, hoạt động của luật sư đã góp phần tích cực vào hạn chế oan sai, bảo vệ công lý, đồng thời khẳng định chủ trương đẩy mạnh cải cách tư pháp nâng cao chất lượng tranh tụng và đổi mới mô hình hoạt động tố tụng là hoàn toàn đúng đắn.

Chủ tịch nước cho rằng trước yêu cầu đẩy mạnh cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, với tinh thần dân chủ, đổi mới, Hiến pháp năm 2013 ghi nhận các nguyên tắc quan trọng của hoạt động tư pháp và quy định nhiệm vụ bảo vệ chế độ, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người... Vì vậy, vai trò và trách nhiệm của luật sư càng nặng nề, đòi hỏi hoạt động của luật sư, tổ chức luật sư phải đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, nâng cao hơn chất lượng để đáp ứng nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Chủ tịch nước lưu ý, số lượng luật sư còn ít, phát triển chưa tương xứng, vẫn có luật sư vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật do đó phải tập trung xây dựng đội ngũ luật sư, gắn với đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao hình ảnh và nhận thức về chính trị, tạo sự tin tưởng của người dân đối với luật sư, với chế độ và công lý.

Tán thành các giải pháp trong thời gian tới, Chủ tịch nước đề nghị cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban ngành, các cấp địa phương và nhất là phải thực hiện tốt Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị và kết luận 92 về chiến lược cải cách tư pháp, trong đó tập trung phát huy vai trò luật sư khi tham gia tố tụng và tranh tụng tại phiên tòa để vừa chống oan sai, bỏ lọt tội phạm vừa bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân, bảo vệ công lý, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Đặc biệt, Liên đoàn Luật sư cần tích cực tham gia xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật, mở rộng hợp tác quốc tế để có thể tham gia vào giải quyết tranh chấp quốc tế trong bối cảnh đất nước ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới.