Cảnh báo nguy cơ mắc bệnh do ăn ốc sên

Ngày 26/7, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đưa ra khuyến cáo với người dân về việc ăn ốc sên. Cụ thể, cơ quan này khuyến cáo người dân tuyệt đối không theo lời đồn đại hay kinh nghiệm để sử dụng hoặc thử sử dụng ốc sên, ốc bươu, ốc ma tự nhiên để chế biến thành thức ăn với bất cứ mục đích nào.

Tuyệt đối không ăn sống, ăn tái, nấu chưa chín kỹ hoặc nấu chín nguyên con không qua sơ chế, vệ sinh sạch sẽ đối với ốc, sò tự nhiên.

Vệ sinh môi trường, diệt chuột, diệt ốc sên, ốc bươu… ở khu dân cư sinh sống để cắt đứt vòng đời sinh học của giun tròn A.cantonensis, phòng tránh nguy cơ gây mắc bệnh cho người.

Nếu sau khi ăn mà có các biểu hiện, triệu chứng khác thường sốt, đau đầu, đau bụng, buồn nôn, nổi ban… cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Sở dĩ Cục An toàn thực phẩm đưa ra khuyến cáo như vậy bởi thời gian gần đây, các cơ sở điều trị của ngành y tế tại Đà Nẵng, TP HCM đã phải tiếp nhận và điều trị nhiều ca bệnh nặng, diễn biến nguy kịch và đã có một số ca bị chết do sử dụng ốc sên làm thức ăn với lý do như làm mồi nhậu, nghe đồn ăn để chữa bệnh, cho bổ khớp” và cho đẹp da…

Cục An toàn thực phẩm cho biết, đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào chứng minh tác dụng của ốc sên để chữa bệnh hoặc dùng để dưỡng khớp hay làm đẹp. Và cũng chưa có bất kỳ hướng dẫn chính thức nào khuyến cáo sử dụng để làm thực phẩm do độc hại của ốc sên. Trong khi trên thực tế cho thấy, việc sử dụng ốc sên để chế biến thành thức ăn, đặc biệt thức ăn được chế biến ở dạng sống, tái, nướng làm xuất hiện bệnh lý cấp tính ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người ăn.

Thời gian khởi phát các triệu chứng đầu tiên của bệnh sau khi ăn thức ăn chế biến từ ốc sên tự nhiên từ vài ngày đến 5 tuần là xuất hiện sốt nhẹ, vừa (37,80C-390C), phát ban đỏ (hồng ban), ngứa, đau đầu (đau đầu khu trú chủ yếu vùng chẩm và thái dương), đau bụng, buồn nôn, nôn ói nhiều, có thể mờ mắt, mù mắt, cứng gáy, rối loạn tim mạch, khó thở, có khi liệt thần kinh trung ương (liệt một số dây thần kinh sọ não như dây III, IV, VI, VII, yếu, liệt một hoặc 2 chi dưới), rối loạn tâm thần, rối loạn ý thức, hôn mê và tử vong. Rồi người ăn có thể bị viêm phổi nặng, ổ abces trong nhu mô phổi, xuất tiết và xuất huyết đường hô hấp, tăng bạch cầu ái toan.

Nguyên nhân là do bị nhiễm kí sinh trùng (giun tròn A. cantonensis) do ăn thịt ốc sên có ấu trùng giun tròn (Angiostrongylus cantonensis) còn sống. Ấu trùng giun ở trong thức ăn từ ốc sên vào đường tiêu hóa, xuyên qua thành ruột, vào máu, di chuyển đến các mô, tổ chức khắp cơ thể, đặc biệt tập trung ở não gây ra gây ra tổn thương não, màng não, thần kinh trung ương, mạch máu đáy mắt và dẫn đến viêm não, màng não cấp tính.

Bệnh nhiễm giun tròn A.cantonensis có ổ bệnh thiên nhiên, người mắc bệnh do ăn phải ấu trùng giun có khả năng gây bệnh trong ốc sên (vật chủ trung gian). Ấu trùng trong cơ thể ốc sên và có thể thải ra cùng với chất nhờn tiết ra của ốc sên. Năm 2000, có hơn hơn 3.500 trường hợp viêm não, màng não tăng bạch cầu ái toan do ký sinh trùng này được báo cáo tại trên 30 quốc gia trên thế giới.

Tại Việt Nam, một số trường hợp viêm não, màng não nghi ngờ do A. cantonensis cũng được ghi nhận và báo cáo từ năm 1960. Mỗi năm khoảng 70-100 ca được phát hiện trên phạm vi toàn quốc. Nguy cơ xuất hiện bệnh đang có chiều hướng gia tăng do thói quen ăn sống, ăn tái ốc sên, ốc bươu tự nhiên nhiễm ấu trùng giun tròn. Đến thời điểm này chưa có thuốc đặc trị, chữa khỏi hoàn toàn bệnh viêm màng não do giun A.cantonensis kể cả các thuốc chống giun sán.