“Mũi tên” thứ ba của chính sách Abenomics

Một loạt ưu tiên trong chiến lược mới vừa được chính phủ Nhật Bản cam kết như tiến tới xóa bỏ các quy định trong lĩnh vực nông nghiệp, việc làm và y tế. Đây vốn là những lĩnh vực bị chỉ trích đã ngăn cản nền kinh tế lớn thứ ba thế giới giải quyết tình trạng giảm phát kéo dài gần hai thập kỷ qua. Theo đó, những cải cách dự kiến sẽ được tiến hành trong lĩnh vực y tế bao gồm cơ chế mở rộng điều trị gắn với các dịch vụ bảo hiểm và phi bảo hiểm theo yêu cầu của bệnh nhân. Việc xóa bỏ quy định liên quan đến việc làm sẽ chú trọng cơ chế trả lương dựa vào thành tích cá nhân mà không phụ thuộc vào thâm niên. Trong lĩnh vực nông nghiệp là chiến lược tăng trưởng chủ trương cải tổ Liên minh hợp tác xã nông nghiệp trung ương (CUAC) - tổ chức bảo trợ cho các hợp tác xã nông nghiệp trên cả nước và nới lỏng những hạn chế đối với sự tham gia của các công ty tư nhân vào nông nghiệp.

Chính phủ Nhật Bản còn cam kết sẽ cắt giảm thuế suất doanh nghiệp, từ mức 35% xuống dưới 30% trong vòng vài năm kể từ năm tài chính 2015, theo đề nghị của giới chủ doanh nghiệp khi họ cho rằng mức thuế suất hiện nay khiến dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy vào Nhật Bản bị chậm lại. Vì thế, chính phủ Nhật Bản lạc quan về chiến lược mới sẽ góp phần giúp tăng khả năng thu lợi nhuận của các doanh nghiệp nước này. Bên cạnh đó, chính phủ Nhật Bản cũng đề nghị Quỹ đầu tư lương chính phủ (GPIF) sửa đổi danh mục đầu tư hiện đang bị chi phối bởi trái phiếu trong nước. Theo đó sẽ hối thúc GPIF mua các tài sản khác nhằm khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài mua chứng khoán Nhật Bản. GPIF hiện quản lý khối tài sản trị giá 129.000 tỷ yen tính đến cuối năm 2013 và là một trong những thiết chế đầu tư lớn nhất thế giới. Một điểm mới nữa trong chiến lược tăng trưởng vừa được chính phủ nước này thông qua là quyết định cho phép tiếp nhận thêm nhiều lao động nước ngoài tham gia các lĩnh vực như giúp việc gia đình và chăm sóc y tế nhằm tạo điều kiện cho phụ nữ Nhật Bản có nhiều thời gian làm công việc bên ngoài hơn.

Trong chiến lược tăng trưởng kinh tế mới này, chính phủ của Thủ tướng S.Abe cam kết sẽ tăng mạnh ngân sách nhằm khắc phục tỷ lệ sinh thấp và duy trì dân số Nhật Bản ở mức 100 triệu người trong 50 năm tới. Tokyo cũng cam kết sẽ theo đuổi mục tiêu đến tài khóa 2020 cán cân tài chính cơ sở đạt thặng dư. Để củng cố tài chính, từ nay đến cuối năm chính phủ Nhật Bản sẽ quyết định việc có hay không tăng thuế tiêu dùng thêm 2%, lên mức 10%, vào tháng 10-2015, đồng thời sẽ nỗ lực làm dịu tác động tiêu cực của việc tăng thuế thêm 3% lên mức 8% vào đầu tháng 4 vừa qua. Đây là đợt tăng thuế đầu tiên trong lộ trình tăng gồm hai giai đoạn nhằm tạo ngân sách cho các khoản chi an sinh xã hội đang phình to do dân số già hóa ở Nhật Bản. Nợ công của Nhật Bản hiện chiếm hơn 200% sản phẩm quốc nội và nợ của chính phủ trung ương đã đạt mức kỷ lục 1 triệu tỷ yen.

Còn quá sớm để khẳng định chiến lược tăng trưởng kinh tế phiên bản mới và bản kế hoạch chi tiết cho các chính sách dài hạn vừa được chính phủ Nhật Bản thông qua sẽ nhanh chóng tiếp thêm sức mạnh phục hồi cho nền kinh tế lớn thứ ba thế giới này, nhưng với những thành công đáng ghi nhận mà chính sách Abenomics đem lại cho nền kinh tế đất nước Mặt trời mọc thời gian qua, dư luận có thể tin tưởng rằng chiến lược tăng trưởng mới sẽ sớm phát huy hiệu quả nhằm củng cố vị thế của nền kinh tế lớn thứ hai Châu Á.