12 Tướng trận thời bình

- Thưa NSNA Việt Văn, anh đã từng có một triển lãm “Tướng trận thời bình” vào tháng 12-2009 phải không?

- Kể từ triển lãm cá nhân đầu tiên năm 2005 đến nay, các cuộc triển lãm cá nhân của tôi đều có những chủ đề khác nhau, nhưng tựu trung vẫn về con người và xã hội. Có những chủ đề trở đi trở lại trong nhiều năm như “Đạo và Đời” và lần này là “Tướng trận thời bình” - một dự án đã triển lãm phần 1 tại Hà Nội vào tháng 12-2009.

Tôi sinh ra vào những năm cuối của cuộc chiến tranh. Khi lớn lên, học lịch sử, rồi trưởng thành, làm một nhà báo, được tiếp cận với các vị tướng trận, tôi tự hỏi: Điều gì tạo nên tính cách một vị tướng trận? Họ có gì đặc biệt, quá khứ, hiện tại và tương lai sắp tới của họ ra sao? Thời bình họ sống như thế nào?... Dự án “Tướng trận thời bình” đã hình thành, thông qua hình ảnh nguyên mẫu từ những vị tướng mà tôi được gặp gỡ tiếp xúc, trò chuyện thân tình từ năm 2009. Bộ ảnh được chia ra nhiều phần, như nhiều chương của một tiểu thuyết về cuộc đời các vị tướng, về những biểu tượng của tình yêu, sức mạnh, sự hy sinh, đỉnh vinh quang và cả sự vô danh…

- Vì sao anh chọn đúng thời điểm này để thực hiện triển lãm?

- Vì đây là dịp kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, 70 năm thành lập QĐND Việt Nam. Tôi cũng chọn ngày khai mạc là kỷ niệm Sinh nhật Bác Hồ, Người gắn với lịch sử QĐND Việt Nam.

- Ngoài Đại tướng Võ Nguyên Giáp, những vị tướng khác anh chọn theo tiêu chí nào, khi mà “Tướng trận thời bình” hiện tại không phải là con số nhỏ?

- Các vị tướng là những cá nhân có nhiều thành tích nổi bật, nhưng họ cũng là mẫu số chung đại diện cho thế hệ tướng lĩnh anh hùng Việt Nam. 12 vị tướng nằm ở nhiều quân binh chủng khác nhau, tuy nhiên sự lựa chọn chỉ mang tính cá nhân của tôi. Có nhiều vị tướng lĩnh tài ba khác mà tôi chưa được tiếp cận.

- Anh có thể nói thêm về những bức ảnh từng đoạt giải quốc tế nằm trong bộ ảnh này?

- Bộ ảnh chân dung 5 vị tướng: Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trung tướng Nguyễn Đức Soát, Trung tướng Phạm Xuân Thệ, Trung tướng Nguyễn Văn Tình, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy đã lọt vào chung kết, và được chiếu giới thiệu tại Nhà hát Soho (London, Anh). Bộ ảnh tướng Nguyễn Đức Huy đã từng đoạt giải nhất và giải ba ảnh báo chí Pollux Awards (Anh) 2011 và 2014, triển lãm ảnh Hòa bình UNESCO tại Athen (Hy Lạp)… Việc một số tác phẩm thắng giải tại các cuộc thi quốc tế cho thấy sức hấp dẫn tự thân của cuộc kháng chiến anh hùng của dân tộc Việt Nam thông qua những vị tướng huyền thoại, nhất là trong bối cảnh thế giới không lúc nào ngưng nghỉ các cuộc xung đột.

- Cảm nghĩ của anh khi tiếp cận với các vị tướng thời bình thế nào?

- Người anh hùng trên chiến trận, ngoài đời thường lại rất giản dị, dễ gần. Tấm lòng tận trung với nước, tận hiếu với dân là điều dễ nhận thấy ở các vị tướng, kể cả khi nghỉ hưu họ vẫn đau đáu những vấn đề lớn của vận mệnh dân tộc. Hầu hết các vị tướng mà tôi gặp đều không được đào tạo chính quy hiện đại trước khi ra trận, nhưng lại đánh thắng các tướng trận của Pháp, Mỹ, Trung Quốc bằng cách đánh sáng tạo và lòng quả cảm tuyệt vời. Tôi luôn xúc động với những câu chuyện trong chiến tranh về tình đồng đội, về lính trận và “Thủ trưởng”. Đây là một khái niệm thiêng liêng và cao quý được biểu hiện đặc biệt đậm nét trong QĐND Việt Nam.

- Qua “12 Tướng trận thời bình” anh muốn gửi thông điệp gì tới công chúng?

- Không phải ai cũng trải qua và biết về chiến tranh, nhưng thế hệ trẻ Việt Nam luôn có quyền tự hào về một thế hệ tướng lĩnh anh hùng - đại diện cho QĐND Việt Nam anh hùng, đã làm nên những chiến công hiển hách trong chiến tranh, có một cuộc sống bình dị thời bình. Không thể và không bao giờ được lãng quên họ!

- Chân thành cảm ơn anh. Chúc triển lãm thành công!