Cần 4,5 triệu tỷ để hoàn thiện các dự án nhà ở

Bộ trưởng Xây dựng Trịnh Đình Dũng chia sẻ quan điểm về tình hình thị trường bất động sản hiện nay khi tham gia chương trình Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời tối 27/4.

- Một khán giả gửi thư tới chương trình cho biết định mua nhà nhưng các chuyên gia lại cho rằng giá còn giảm nữa. Vậy theo Bộ trưởng, giá nhà sắp tới sẽ lên hay xuống?

- Khi thị trường bất động sản trầm lắng, đóng băng, nhiều chuyên gia đã quan tâm và rất lo ngại. Họ đưa ra những quan điểm khác nhau về thị trường như cứu hay không cứu bất động sản. Được Quốc hội, Chính phủ giao đồng thời với trách nhiệm là cơ quan quản lý lĩnh vực bất động sản và nhà ở, Bộ Xây dựng đã căn cứ vào tình hình thực tiễn của nền kinh tế để tìm ra nguyên nhân gây ra khó khăn của thị trường bất động sản. Từ đó, Bộ đã kiến nghị với Chính phủ để đề ra một hệ thống các giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Trong đó tôn trọng nguyên tắc khắc phục lệch pha của cung cầu về bất động sản đồng thời gắn việc tháo gỡ khó khăn của thị trường với việc thực hiện chiến lược nhà ở quốc gia. Tức là bất động sản nhà ở khi làm ra là phải đến được với người dân và người dân nghèo cũng phải có nhà.

Từ đó, các hệ thống giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường đã được đưa ra, đặc biệt là nghị quyết 02 của Chính phủ vào năm 2013. Với các giải pháp về cơ cấu lại các dự án, chính sách về tài khoá, thuế, tín dụng, thị trường đã ấm lên từ cuối năm 2013. Tháng 4/2014, giao dịch thị trường bất động sản đã tăng lên gấp 2 lần so với cùng kỳ. Giá bất động sản nói chung là không giảm, thậm chí nhiều nơi còn tăng lên. Đến 15/4, tồn kho bất động sản đã giảm 34%.

- Một số chuyên gia cho rằng địa ốc còn khó khăn, số khác lại khá lạc quan về thị trường. Vậy theo Bộ trưởng, tương lai của thị trường bất động sản sẽ thế nào?

- Rõ ràng thị trường có những dấu hiệu phấn khởi và chúng ta có thể lạc quan về tương lai. Tuy nhiên, thị trường bất động sản vốn diễn biến phức tạp và còn nhiều khó khăn do có nhiều dự án mà chủ đầu tư không đủ năng lực thực hiện. Tôi cho rằng, chúng ta không nên chủ quan và cần tiếp tục theo dõi để có những giải pháp phù hợp nhằm điều chỉnh kịp thời, làm thị trường phát triển đồng bộ, lành mạnh.

- Một số chuyên gia cho rằng, đề xuất của Bộ về việc dừng cấp phép đối với dự án mới về nhà ở là phi thị trường. Ông giải thích thế nào về điều này?

- Chúng ta đang phát triển nền kinh tế thị trường nhưng có sự quản lý của Nhà nước. Cùng một lúc chúng ta tôn trọng thị trường nhưng không thể né tránh sự can thiệp của Nhà nước. Tức là phải dùng bàn tay vô hình của thị trường và bàn tay hữu hình của Nhà nước để làm thị trường lành mạnh. Một bài học là trong thời gian dài vừa qua, vì quá tôn trọng thị trường, tư tưởng thị trường hoá trong qúa trình quản lý dẫn đến thị trường phát triển tự phát, phong trào. Hiện cả nước có trên 4.000 dự án nhà ở với 102.000 ha đất. Nếu đầu tư tất cả các dự án này hết 4,5 triệu tỷ và tạo ra khoảng 3 triệu căn hộ. Với khả năng nền kinh tế hiện nay, tôi cho rằng, trong thời gian trung hạn, không thể giải quyết hết được khối lượng dự án như vậy.

Hiện nay nhiều dự án được cấp phép rồi nhưng đã dừng, chẳng hạn TP HCM có 689 dự án tương đương hơn 7.000 ha đất. Hà Nội có gần 100 dự án dừng. Trong khi chúng ta đang phải dừng dự án đã cấp phép thì không có lý do gì lại cấp phép mới những dự án mới. Nhưng tôi cũng phải nói thêm, đề nghị này áp dụng trong năm 2014.

- Chính sách nhà ở xã hội được đa số người dân đồng tình, đặc biệt là những người thu nhập thấp. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, chính sách này tốn tiền quá và đè nặng lên ngân sách Nhà nước. Bộ trưởng nghiêng về quan điểm nào?

- Năm 2011, Chính phủ đã xây dựng chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, đây là điểm đột phá trong việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Nhiệm vụ đặt ra là cùng một lúc phát triển hai loại nhà ở là loại nhà ở thị trường (để đáp ứng khả năng thanh toán cùa thị trường) mặt khác phải tập trung để phát triển nhà ở xã hội (là loại nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước để những người dân không có điều kiện tiếp cận với nhà ở theo cơ chế thị trường vẫn có nhà ở). Những năm vừa qua nhà ở được phát triển mạnh. Đơn cử, nông thôn có nhiều chính sách để người nghèo, người có công với nước được cải thiện nhà ở. Ỏ đô thị phát triển mạnh mẽ về nhà ở thương mại tạo ra bộ mặt mới của độ thị. Nhưng mâu thuẫn lớn nhất là không ít người có nhiều nhà ở nhưng một bộ phận lớn người dân lao động, làm công ăn lương, công chức, viên chức, sĩ quan công nhân khu công nghiệp đang thiếu nhà ở hoặc ở trong những nhà chật chội không đủ điều kiện tối thiểu.

Chiến lược nhà ở là một bước để cụ thể hoá quan điểm của Chính phủ để thực hiện mục tiêu tăng trưởng đi đôi với phát triển, phát triển đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội. Chính sách này không phải bao cấp như ngày xưa, tức là nhà nước bỏ tiền ra để phân phối. Lần này Nhà nước xây dựng một chính sách để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư, trong đó nhà nước hỗ trợ người thu nhập thấp, người khó khăn về nhà ở được mua nhà thấp hơn giá thị trường thông qua giảm VAT đầu ra, ưu đãi tín dụng với lãi suất thấp… Nhà ở xã hội lần này là thị trường phi hàng hoá tức là giao dịch theo thị trường, có cung cầu nhưng giá thấp hơn giá thi trường do có sự hỗ trợ của Nhà nước thông qua các hoạt đông của doanh nghiệp.