Ảnh hưởng của phim Hàn Quốc đến giới trẻ Việt Nam: Rõ tính hai mặt

Không kể đến các loại sách báo, tranh ảnh có liên quan đến ngành điện ảnh mà ngay cả các kênh truyền hình cũng đua nhau phát sóng những bộ phim do Hàn Quốc sản xuất. Những bộ phim này đã ít nhiều ảnh hưởng đến văn hóa, lối sống của giới trẻ Việt Nam.

Nhiều tích cực

Tại hội nghị Thông báo văn hóa gần đây do Viện Nghiên cứu văn hóa (Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam) tổ chức, một trong những vấn đề "nóng" được các đại biểu thảo luận nhiều là những ảnh hưởng của phim Hàn Quốc đối với giới trẻ Hà Nội. Thạc sĩ Vũ Ngọc Hoa, Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam đã giới thiệu nghiên cứu tiến hành tại 3 trường đại học, gồm: ĐH KHXH&NV (Đại học Quốc gia Hà Nội), ĐH Văn hóa Hà Nội, ĐH Bách khoa Hà Nội về thực trạng ảnh hưởng của phim Hàn Quốc tới sinh viên. Kết quả cho thấy, phim Hàn Quốc có nhiều tác động tích cực.

Giống như các bộ phim lịch sử của Trung Quốc, phim tình cảm tâm lý Hàn Quốc có nội dung giải trí cao, hình ảnh đẹp, gần gũi với văn hóa Việt Nam cũng như có tính giáo dục đã giúp người xem tiếp thu những yếu tố tích cực, tiến bộ, nhân văn của văn hóa Hàn Quốc. Điều này đã tạo nên mối giao lưu văn hóa sinh động, khơi nguồn sáng tạo và làm nảy sinh các giá trị văn hóa mới trong giới trẻ Việt Nam. Thạc sĩ Vũ Ngọc Hoa khẳng định: "Những bộ phim Hàn Quốc đã giúp giới trẻ học hỏi được nhiều điều có ích cho cuộc sống, góp phần định hướng một lối sống đẹp, hình thành cá tính, phát triển tài năng, định hình thị hiếu thẩm mỹ lành mạnh".

Thực tế cho thấy, trong phim Hàn Quốc có rất nhiều điểm tích cực để các bạn trẻ có thể học hỏi. Trong nghiên cứu của Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam, điểm nổi bật mà các bạn trẻ học được là ý chí vươn lên (18,5%), cách thể hiện tình yêu lãng mạn (56,2%), cách sống tự lập (39%), sự say mê trong công việc (23,4%), cách giữ tôn ti trật tự tại gia đình, công sở (20,5%) và sự nhẫn nại, chịu đựng (22,5%). Điều gây bất ngờ là xét về tương quan giới, nam giới học được một số điều ở phim Hàn Quốc cao hơn nữ giới. Chẳng hạn, đặc tính nổi bật của phụ nữ Á Đông là sự chịu đựng, nhẫn nại và đức hy sinh bản thân vì gia đình, thế nhưng trong nghiên cứu trên, nam giới đã học được sự nhẫn nại, chịu đựng cao gấp gần hai lần so với nữ giới (28,5% và 17%). Điều này cho thấy, phim Hàn Quốc đã có những tác động mạnh trong việc thay đổi nếp nghĩ, lối sống của một bộ phận giới trẻ hiện nay.

Cũng không ít những tiêu cực

Tuy có nhiều mặt tích cực như nghiên cứu của Viện Văn hóa nghệ thuật, theo nghiên cứu của các chuyên gia văn hóa, một trong những ảnh hưởng tiêu cực của phim Hàn Quốc là việc bắt chước hành động, cử chỉ của diễn viên một cách thái quá trong giới trẻ hiện nay. Thế nên mới có chuyện, ngay sau khi truyền hình chiếu phim "Bản tình ca mùa đông" thì trên đường phố đã thấy có những chàng Bae Young Joon Việt Nam xuất hiện với mái tóc dài, cặp kính trắng, thậm chí còn quàng cả khăn, dù thời tiết đang là mùa hè. Ảnh hưởng nữa là sự ủy mị, sướt mướt của nhiều nhân vật trong phim (chiếm 74,4% người được hỏi) khiến nhiều bạn trẻ rất nam tính "bỗng dưng" cũng có biểu hiện ủy mị trong sinh hoạt hàng ngày.

Trong những giai đoạn đầu mới du nhập vào Việt Nam, hầu hết các phim Hàn Quốc đều có một mô týp giống nhau: Mối tình tay ba ngang trái, những hoàn cảnh và số phận éo le, thậm chí kết phim là những cái chết bởi căn bệnh ung thư quái ác. Trong phim Hàn Quốc cũng có những nhân vật thể hiện lối sống thực dụng (63,9%) và bạo lực (42,5%) và ảnh hưởng của nó tới giới trẻ Việt Nam mê phim Hàn là không nhỏ. Hay sau thành công rực rỡ của bộ phim "Ngôi nhà hạnh phúc", mô týp nam nữ sống chung nhà rồi yêu nhau nở rộ. Có thể kể đến hàng loạt bộ phim gần đây như "Chuyện ở trường Sungkyunkwan" nói về cô gái giả trai sống giữa ba chàng công tử, hay "Anh chàng si tình" nói về chuyện chàng kiến trúc sư Jin Ho giả "gay" đến ở trọ nhà cô gái Gae In rồi giữa hai người nảy nở tình yêu… Tuy chưa có nghiên cứu hoặc con số thống kê cụ thể nào khẳng định những bộ phim trên đã khiến cho tình trạng sống thử đang gia tăng trong giới trẻ Việt hiện nay, nhưng rất nhiều bậc phụ huynh lo ngại cho rằng, những nội dung phim đó đã phần nào khuyến khích tình trạng sống thử gia tăng.

Vẫn biết trong hành trình hội nhập, việc tiếp thu văn hóa ngoại lai phải song hành cùng với quá trình giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Nhưng trong thực tế, trào lưu phim Hàn Quốc đã và đang tác động mạnh mẽ, ảnh hưởng sâu đến lối sống, ứng xử, quan điểm thẩm mỹ của một bộ phận giới trẻ Việt Nam. Vì vậy, việc phát huy những mặt tích cực và tiết chế những mặt tiêu cực từ phim Hàn Quốc là việc cần làm ngay của các nhà quản lý văn hóa Việt Nam.