"Chạy" chế độ trợ cấp xã hội tại xã Đồng Tiến (huyện Ứng Hòa): Nghi vấn chưa có lời giải

Khai gian tuổi để hợp thức hóa hồ sơ

Theo quy định tại Điều 17, Luật Người cao tuổi thì người từ đủ 80 tuổi trở lên (trừ người cao tuổi thuộc hộ nghèo không có người phụng dưỡng hoặc có người phụng dưỡng nhưng những người này đang hưởng TCXH hằng tháng) mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, TCXH hằng tháng thì được hưởng chính sách bảo trợ xã hội. Tại Hà Nội, người cao tuổi đang được hưởng TCXH hằng tháng với mức 350.000 đồng/tháng/người. Tuy nhiên, lợi dụng chính sách ưu việt này, một số địa phương đang bị tố cố tình làm sai quy định pháp luật, trong đó tập trung khá nhiều ở thôn Giang Làng, xã Đồng Tiến (Ứng Hòa). Lần theo phản ánh đó, chúng tôi tìm cách tiếp cận thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và thu thập được 8 trường hợp bị nghi chưa đủ tuổi nhưng vẫn được hưởng chế độ TCXH hằng tháng tại thôn Giang Làng.

Chúng tôi tìm đến nhà bà Nguyễn Thị C bởi có thông tin năm 2014 bà C mới 77 tuổi nhưng đã được hưởng chế độ TCXH hằng tháng hơn 2 năm nay (người dân địa phương quen gọi là lương của người 80 tuổi). Khi được hỏi về việc này, bà C thật thà: Các con làm hồ sơ nên tôi được "lương" người già cách đây 2 năm. Tôi không còn giấy khai sinh, sổ hộ khẩu và cũng không biết mình sinh năm bao nhiêu… Với hoàn cảnh khá khó khăn, vợ chồng ông bà Nguyễn Văn N. và Nguyễn Thị T. cũng ở trong tình cảnh tương tự. Cả hai ông bà đều ốm yếu nên cô con gái út đỡ lời: Bố mẹ tôi cùng sinh năm 1931, hiện không còn chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu hay giấy khai sinh… Ông, bà được hưởng "lương" người già là do các con đi làm thủ tục và đã hưởng khoảng 2 năm, sang năm 2014 là năm thứ ba.

Trong khi đó, một số người ở thôn Giang Làng bức xúc nhưng rất thận trọng khi nói với chúng tôi: Hiện tượng người chưa đủ điều kiện nhưng được hưởng "lương" người già có nhiều người đều biết, thậm chí có người còn thiếu đến 5, 7 tuổi nhưng vẫn làm hồ sơ. Dù bất bình, nhưng là hàng xóm, láng giềng nên không ai dám tố cáo và việc này không chỉ xuất hiện ở riêng thôn Giang Làng mà ở cả một số xã lân cận vì mọi người "mách" nhau nên mới biết cách "chạy"… Hầu hết các trường hợp này đều làm hồ sơ từ năm 2011 và do một người đang làm việc tại UBND xã Đồng Tiến "hướng dẫn".

Trao đổi với chị Hoàng Thị Thanh Nhàn, cán bộ lao động, thương binh và xã hội xã Đồng Tiến, chị Nhàn thừa nhận các trường hợp này đều đang hưởng chế độ TCXH hằng tháng với mức 350.000 đồng/người/tháng nhưng không nắm được về độ tuổi chỉ được tiếp quản danh sách những người được hưởng chế độ TCXH từ cán bộ trước để lại từ năm 2011. Tuy nhiên, khi hỏi về thời điểm được hưởng chế độ và hồ sơ lưu trữ của 8 trường hợp nêu trên, chị Nhàn đều nói không biết vì: "Khi tiếp quản thì hồ sơ của họ đã xét duyệt xong và UBND xã không lưu giữ hồ sơ của các đối tượng. Đối chiếu với Sổ đăng ký thường trú lập từ năm 2008 do Công an xã Đồng Tiến quản lý, chúng tôi nhận thấy một số trường hợp đã bị chỉnh sửa năm sinh trong sổ và nhiều trường hợp tính đến năm 2014 cũng chưa đủ tuổi 80 như: Ông Nguyễn Văn N sinh năm 1936, bà Nguyễn Thị T sinh năm 1942, bà Nguyễn Thị C sinh năm 1937, bà Lưu Thị V sinh năm 1935. Đặc biệt, trường hợp bà Lưu Thị D đã bị sửa năm sinh vì theo Sổ đăng ký thường trú do Công an xã Đồng Tiến quản lý thì bà D sinh năm 1930, nhưng đối chiếu với Sổ đăng ký hộ khẩu gốc lập năm 2007 do Công an huyện Ứng Hòa lưu giữ thì bà D lại sinh năm 1939? Như vậy, nếu chỉ đối chiếu với Sổ đăng ký hộ khẩu của Công an huyện Ứng Hòa thì trong số 8 người bị nghi chưa đủ tuổi 80 tại thời điểm được hưởng chế độ TCXH chỉ có 2/8 trường hợp đủ tuổi theo quy định?

Nghi vấn đang chờ lời giải đáp

Được biết, trước năm 2008, nhân khẩu, hộ khẩu ở huyện Ứng Hòa do Công an các xã trực tiếp quản lý, nhiều gia đình ở xã Đồng Tiến có đến 2 sổ hộ khẩu với những thông tin khác nhau. Bên cạnh đó, trong sổ đăng ký thường trú do Công an xã Đồng Tiến sao lưu lại từ sổ gốc nhiều người cũng bị sai năm sinh do bị cán bộ, công an viên tùy tiện chỉnh sửa. Thực tế khách quan cho thấy, công tác quản lý hộ tịch ở cấp xã trong suốt thời gian dài bị buông lỏng, chưa kể những người ở độ tuổi 70, 80 phần lớn đều bị thất lạc các giấy tờ gốc liên quan đến nhân thân như: Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân… Do đó, chúng tôi đã về huyện Ứng Hòa với mong muốn được tiếp cận hồ sơ gốc của những người đang bị xếp trong diện nghi vấn nêu trên, nhưng rất tiếc là chỉ nhận được câu trả lời ngắn gọn của ông Lê Hồng Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Ứng Hòa: UBND huyện chưa nhận được thông tin gì về việc này nhưng để làm rõ phản ánh của người dân, huyện sẽ thành lập tổ kiểm tra để xác minh. Sau khi có thông tin sẽ cung cấp cho cơ quan báo chí. Để có căn cứ xác thực về những nghi vấn này, ngày 10-4-2014 chúng tôi liên hệ qua điện thoại với bà Hòa, Trưởng phòng Lao động, thương binh và xã hội huyện Ứng Hòa nhưng cũng bị từ chối vì "UBND huyện đã thành lập tổ công tác để xác minh và cơ quan báo chí chờ kết quả" (?)

Theo các văn bản quy định hồ sơ cho người đủ 80 tuổi hưởng chính sách TCXH hằng tháng thì sổ hộ khẩu là một trong những loại giấy tờ làm căn cứ để xác định độ tuổi. Với những thông tin còn vênh nêu trên khiến nhiều người đặt câu hỏi với hơn 200 đối tượng đang được hưởng một số chính sách ưu đãi của Nhà nước ở xã Đồng Tiến thì có bao nhiêu đối tượng chưa đủ điều kiện theo luật định? Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc khi UBND huyện Ứng Hòa có kết quả thẩm tra…