Xem xét trách nhiệm người đứng đầu

Siết chặt quản lý các điểm kinh doanh

Sau một tuần ra quân tập trung kiểm tra vận chuyển buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu từ ngày 1 đến 7-4, lực lượng QLTT Hà Nội đã kiểm tra 65 điểm kinh doanh, tạm giữ 1.614 bao thuốc lá ngoại các loại. Địa điểm kiểm tra là các tuyến phố trọng điểm kinh doanh thuốc lá như Hàng Hành, Nguyễn Siêu (quận Hoàn Kiếm), Trần Xuân Soạn (quận Hai Bà Trưng), Đốc Ngữ (quận Ba Đình) và các điểm kinh doanh như quầy bar, karaoke, vũ trường, siêu thị, các bến xe khách tuyến Lạng Sơn - Hà Nội, Hải Phòng - Hà Nội, tuyến xe khách phía Nam Hà Nội… Do thường xuyên được lực lượng QLTT và các cơ quan chức năng trên địa bàn tuyên truyền về các quy định của pháp luật, nên đa số điểm kinh doanh đều thực hiện nghiêm túc việc kinh doanh thuốc lá. Một số địa điểm có vi phạm nhỏ như cửa hàng 54 Nguyễn Siêu của Công ty Thương mại thuốc lá (Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam) vừa hết hạn giấy phép kinh doanh vài ngày trước đó. Cửa hàng 155 Đốc Ngữ bị tịch thu 29 bao Esse nhập lậu; cửa hàng 157 Đốc Ngữ bị tịch thu 35 bao Esse… Các vi phạm này đều bị xử lý theo quy định.

Tại TP Hồ Chí Minh, lực lượng QLTT đã kiểm tra, xử lý 90 vụ, trong đó có 85 vụ buôn bán, vận chuyển 25.971 bao thuốc lá nhập lậu, nhiều nhất là thuốc Jet. Các vi phạm bị xử lý là kinh doanh bán buôn và bán lẻ tại đường Trường Chinh (quận Tân Phú), chợ Học Lạc (quận 5), các điểm bán thuốc lá trên đường Trần Quốc Toản, Huỳnh Tịnh Của (quận 3), quốc lộ 13 (quận Thủ Đức) và các vụ vận chuyển trên tuyến đường quốc lộ 22, các tỉnh lộ, đường nhánh trong huyện Hóc Môn, Củ Chi và Bình Chánh. Tại chợ thuốc lá Học Lạc, trong ngày đầu ra quân, lực lượng QLTT đã thu giữ hơn 5.200 bao thuốc lá lậu như Equinox, Mond, Camel, Capri… Kiểm tra một số cửa hàng trên đường Trường Chinh, phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, lực lượng chức năng đã thu giữ hơn 5.000 gói thuốc lá nhập lậu bày bán chung với thuốc lá sản xuất trong nước. Ngoài việc tập trung kiểm tra các điểm kinh doanh, Chi cục QLTT TP Hồ Chí Minh còn thực hiện kế hoạch tấn công các đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá.

Các chi cục QLTT các tỉnh Quảng Trị, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang và các tỉnh lân cận TP Hồ Chí Minh cũng phối hợp với lực lượng chức năng trên địa bàn tăng cường kiểm tra, kiểm soát khu vực biên giới, các tuyến đường từ biên giới vào nội địa.

Cần quyết liệt hơn nữa

Theo Cục QLTT, trong đợt cao điểm này, lực lượng QLTT cả nước sẽ tăng cường kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm vào những đối tượng đầu nậu, đường dây vận chuyển, rà soát các hộ kinh doanh, doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, các điểm tập kết, cất giữ, bán buôn thuốc lá… nhằm tạo sức mạnh tổng hợp trong việc ngăn chặn tình trạng buôn lậu, vận chuyển, bán thuốc lá nhập lậu. Xử lý nghiêm các đối tượng buôn bán thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả, kém chất lượng. Công tác kiểm tra sẽ được tiến hành thường xuyên liên tục. Địa bàn nào để xảy ra tình trạng buôn bán thuốc lá nhập lậu tràn lan sẽ xử lý người đứng đầu. Đối với trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm sẽ tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh thuốc lá từ 12 đến 24 tháng theo quy định của pháp luật.

Thống kê của Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho thấy, ngành thuốc lá có 6 đơn vị tham gia sản xuất, kinh doanh thuốc lá với hệ thống 520 thương nhân kinh doanh bán buôn, 10.500 cơ sở bán lẻ các sản phẩm thuốc lá. Đó là số cơ sở có giấy phép đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, lại có đến 850.000 điểm bán thuốc lá tự phát trên toàn quốc không chịu sự quản lý của bất kỳ cơ quan chức năng nào. Ban Chỉ đạo 127 Hà Nội cũng cho biết, trên địa bàn có 221 điểm chuyên kinh doanh mặt hàng thuốc lá và việc buôn bán thuốc lá lậu diễn biến rất phức tạp, có tổ chức, ổ nhóm lớn. Các đối tượng buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu dùng nhiều thủ đoạn tinh vi để vận chuyển vào các điểm tập kết và đưa đi tiêu thụ tại thị trường nội địa.

Theo Đội QLTT số 2 (Chi cục QLTT Hà Nội), hoạt động buôn bán thuốc lá ngoại nhập lậu trên địa bàn diễn ra rất tinh vi, các đối tượng buôn bán không bày bán công khai mà cất giấu ở những chỗ khuất cách xa điểm bán. Trong khi, việc tổ chức khám nơi cất giấu ở nhà rất khó khăn, khi xin được lệnh khám thì đối tượng đã tẩu tán hết. Ngoài ra, các đối tượng buôn thuốc lá lậu thường lách luật bằng cách xé lẻ và phân tán cất giấu tại nhiều địa điểm để tránh bị phát hiện, vì theo quy định nếu vận chuyển với số lượng từ 1.500 gói trở lên sẽ bị khởi tố hình sự. Vì vậy, việc xử lý triệt để tình trạng buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu vẫn gặp nhiều khó khăn. Tại TP Hồ Chí Minh, việc đánh vào các điểm tập kết thuốc lá lậu tại khu vực huyện Củ Chi, Hóc Môn cũng rất vất vả, tốn nhiều nhân lực mà kết quả thu được hạn chế. Vì khi truy bắt, lực lượng chức năng chỉ bắt và khởi tố được các đối tượng trực tiếp vận chuyển, còn đối tượng cầm đầu vẫn lọt lưới, nên việc chống thuốc lá lậu chỉ giải quyết được phần ngọn.

Thực tế cho thấy, lâu nay việc kiểm tra, kiểm soát, truy quét thuốc lá lậu vẫn diễn ra thường xuyên nhưng hiệu quả chưa cao. Việc chống buôn lậu thuốc lá vẫn chủ yếu thực hiện bằng cách mật phục, triệt phá các đường dây buôn lậu. Tuy nhiên, các đối tượng buôn lậu rất manh động, sẵn sàng chống trả quyết liệt. Để chống thuốc lá lậu hiệu quả, rất cần một mạng lưới kiểm soát chặt được phối hợp giữa lực lượng QLTT và các cơ quan chức năng chống buôn lậu của nhiều địa phương. Đồng thời, phải làm tốt khâu mật phục, điều tra và có chế tài xử lý hành vi buôn lậu đủ sức răn đe.