Thành phố Hồ Chí Minh: Nguồn thu của nhiều bệnh viện công lập tự chủ đang giảm mạnh

Ngày 12-11, Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh thông tin, vừa phân bổ tiền từ ngân sách thành phố hỗ trợ 17 bệnh viện gặp khó khăn, để chi trả thu nhập tăng thêm đặc thù cho nhân viên y tế theo Nghị quyết 03/2018/NQ-HĐND, giúp người lao động có thêm thu nhập, góp phần ổn định cuộc sống. Đây là khoản chi hỗ trợ đột xuất của thành phố.

Đánh giá kết quả sau 20 năm chuyển đổi từ cơ chế ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động sang cơ chế tự chủ chi thường xuyên (từ thực hiện tự chủ theo Nghị định 10/2002 cho đến Nghị định 43/2006 và hiện nay chuẩn bị thực hiện theo Nghị định 60/2021), Sở Y tế thành phố nhận định, kết quả đạt được rõ nét nhất là ngân sách thành phố chi cho lĩnh vực y tế đã giảm từ 7% (năm 2016) xuống còn 2% (2020), một số bệnh viện phát triển tốt cả về chuyên môn kỹ thuật lẫn chất lượng phục vụ người bệnh.

Tuy nhiên, còn rất nhiều bệnh viện gặp khó khăn với sự xuất hiện những khoảng cách giữa các bệnh viện công lập với nhau và các khoảng cách này ngày càng rõ nét hơn, phần lớn do tự chủ bệnh viện chưa bền vững, đặc biệt là ở thời điểm hiện nay, khi một số bệnh viện không đứng vững được sau giai đoạn nỗ lực chống dịch Covid-19. Số lượt khám, chữa bệnh giảm sâu nên nguồn thu của bệnh viện giảm sút tương ứng.

Hiện đang tồn tại khoảng cách về tỷ trọng nguồn thu từ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT): Nếu như các bệnh viện đa khoa có tỷ trọng nguồn thu từ nguồn này là chủ yếu (trên 70%), còn nguồn thu từ khám, chữa bệnh theo yêu cầu chiếm tỷ trọng thấp (dưới 30%) thì các bệnh viện chuyên khoa có tỷ trọng ngược lại, ít lệ thuộc nhiều vào khám, chữa bệnh BHYT (dưới 50%). Do đó, nếu cơ chế thanh toán khám, chữa bệnh BHYT chưa thật sự ổn định thì các bệnh viện đa khoa luôn chịu tác động nhiều hơn các bệnh viện chuyên khoa.

Khoảng cách về quỹ phát triển sự nghiệp giữa các bệnh viện công lập với nhau: Bên cạnh một số bệnh viện chuyên khoa có số dư quỹ phát triển sự nghiệp (từ nguồn chênh lệch thu chi theo quy định) ngày càng lớn thì còn nhiều bệnh viện đa khoa gặp khó khăn trong việc trích lập quỹ này. Thậm chí, có bệnh viện không có nguồn để trích lập, nên rất khó khăn trong phát triển bệnh viện như sửa chữa, nâng cấp cơ sở hạ tầng, mua sắm, sửa chữa trang thiết bị, đào tạo nhân viên...

Có khoảng cách về mức thu nhập tăng thêm giữa nhân viên y tế công lập đang công tác tại các bệnh viện trực thuộc Sở Y tế. Theo đó, tổng thu nhập tăng thêm trung bình dao động từ 7 triệu đồng đến 39 triệu đồng/tháng, trong đó, các bệnh viện đa khoa thường có mức thu nhập tăng thêm bình quân thấp hơn các bệnh viện chuyên khoa.

Khoảng cách về tần suất nghỉ việc của nhân viên y tế giữa các bệnh viện công lập: Bệnh viện đa khoa có tần suất nhân viên nghỉ việc cao gấp 2 lần so với các bệnh viện chuyên khoa (8% so với 4%, số liệu năm 2019). Khoảng cách này là hệ quả của sự chênh lệch về thu nhập tăng thêm của nhân viên y tế giữa các bệnh viện công lập. Do thu nhập không đủ trang trải cho cuộc sống gia đình, buộc nhân viên y tế nghỉ việc để chuyển đổi sang bệnh viện tư nhân hoặc chuyển đổi nghề.

Để từng bước tháo gỡ khó khăn, Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh đề xuất các cấp chính quyền tiếp tục duy trì thực hiện Nghị quyết 03/2018/NQ-HĐND (chi thu nhập tăng thêm từ nguồn ngân sách cho nhân viên y tế công lập trong các năm 2022-2023) để giúp ổn định thu nhập cho nhân viên y tế của các bệnh viện đang gặp khó khăn về chênh lệch thu chi. Về lâu dài, cần sớm điều chỉnh giá viện phí theo hướng tính đúng, tính đủ, giúp ổn định chênh lệch thu chi cho các bệnh viện.

“Trong tình hình hiện nay, ngành Y tế thành phố Hồ Chí Minh rất cần các cấp lãnh đạo và cơ quan hữu quan cùng tìm các giải pháp về cơ chế, chính sách để rút ngắn các khoảng cách trên, tạo sự công bằng về sự phát triển, công bằng về thu nhập tăng thêm cho nhân viên y tế công lập giúp họ an tâm công tác và tiếp tục nỗ lực hết mình để thực hiện nhiệm vụ cao quý của người thầy thuốc, đó là bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ cho người dân”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh đề nghị.