Tránh tình trạng cử tri "chuyên nghiệp"

Đây là những hạn chế trong hoạt động TXCT đã được thường trực HĐND một số quận, huyện, thị xã thẳng thắn chỉ ra để từ đó tìm giải pháp nâng cao chất lượng công tác TXCT của đại biểu HĐND các cấp ngay trong năm 2014 này.

Cử tri "chuyên nghiệp"

TXCT là hoạt động đặc trưng của đại biểu HĐND nhằm giữ mối liên hệ với cử tri, hiểu rõ tâm tư, nguyện vọng và quyền lợi chính đáng của nhân dân; đồng thời có thêm căn cứ phục vụ công tác giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, thực tế ở một số địa phương cho thấy, việc bố trí địa điểm TXCT đều chọn địa bàn không có điểm nóng bức xúc hay khiếu kiện phức tạp. Phổ biến hơn khi các địa phương thường mời cử tri tham dự các buổi tiếp xúc là tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, cán bộ hưu trí, lãnh đạo các đoàn thể… Đây được đánh giá đội ngũ cử tri "chuyên nghiệp", hầu hết cuộc TXCT nào của địa phương cũng được mời dự. Ưu điểm của những cử tri này là nắm được chủ trương, đường lối, chính sách để đề xuất, kiến nghị, nói năng rõ ràng, lưu loát hơn so với cử tri là người trực tiếp lao động. Dù vậy, nguyên tắc của hoạt động TXCT là đối tượng đa dạng, tạo cầu nối giữa nhân dân và chính quyền các cấp.

Phó Chủ tịch HĐND quận Hà Đông Trần Văn Hải cho rằng, hoạt động TXCT còn mang tính hình thức, chỉ tập trung trước, sau kỳ họp, trong đó đa số cử tri thuộc loại "chuyên nghiệp", hội nghị tiếp xúc nào cũng có những thành phần đó, đại biểu ít khi nghe được ý kiến trực tiếp từ người dân. Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch HĐND quận Hoàng Mai Nguyễn Quang Hiếu nêu thực tế riêng: Địa phương có khoảng 20 cử tri thường xuyên dự các buổi TXCT, luôn có những phát ngôn gay gắt, những ý kiến có tính chất khiếu nại, tố cáo mang tính cá nhân, dẫn tới các cuộc TXCT luôn căng thẳng.

Theo Chủ tịch HĐND huyện Chương Mỹ Trần Vững, hoạt động TXCT vẫn theo lối mòn, báo cáo trình bày trước cử tri thường quá dài, chiếm nhiều thời gian của buổi tiếp xúc. Các ý kiến, kiến nghị của cử tri thường không tập trung vào thảo luận báo cáo, mà chủ yếu đề nghị, kiến nghị các vấn đề dân sinh. Cũng do ít thời gian cho phần trả lời, nên việc giải quyết kiến nghị của đa số chưa thấu đáo, triệt để, làm hạn chế và giảm hiệu quả của hoạt động TXCT hiện nay.

Cần đa dạng hình thức tiếp xúc cử tri

Việc đại biểu HĐND và đại diện UBND, các ngành chức năng dành nhiều thời gian trả lời thấu đáo các vấn đề cử tri nêu thuộc thẩm quyền ngay tại buổi tiếp xúc là phương pháp hiệu quả nhất trong hoạt động TXCT, được đông đảo cử tri mong đợi. Bởi, người dân rất cần nghe chính các cơ quan chức năng trả lời về nội dung được đề cập đến. Họ rất nản lòng khi vấn đề có thể trả lời ngay, nhưng thay vào đó phải đợi đến kỳ TXCT lần sau mới được phúc đáp giải quyết.

Chủ tịch HĐND huyện Thanh Trì Trần Văn Khương đề xuất, cần phải đa dạng hình thức TXCT, đổi mới thành phần cử tri, tránh tình trạng chỉ gặp cử tri "chuyên nghiệp". Ngoài tiếp xúc chung, các tổ đại biểu HĐND cần tiếp xúc theo ngành, lĩnh vực, chuyên đề. Nội dung các buổi tiếp xúc, các đại biểu phải đi thẳng vào vấn đề cử tri nêu thì mới tạo sự yên tâm, tin tưởng của cử tri vào chính người đại biểu họ đã lựa chọn bầu làm người đại diện cho mình. Thêm nữa, vai trò chủ trì buổi TXCT của Ủy ban MTTQ các cấp cũng rất quan trọng, điều hành đúng trọng tâm.

Thời gian gần đây, nhiều quận, huyện trên địa bàn TP Hà Nội đã đổi mới cách thức TXCT và thấy rõ hiệu quả. Cụ thể, HĐND quận Hà Đông đã thử nghiệm việc các tổ đại biểu HĐND quận tiếp xúc trực tiếp với cử tri tại tổ dân phố, gặp nhiều người lao động trực tiếp để tiếp nhận ý kiến, phản ánh sát thực tiễn. Còn ở quận Hoàn Kiếm, trước các buổi tiếp xúc, HĐND quận cung cấp thông tin, tài liệu cho cử tri, nắm bắt rõ tâm tư, nguyện vọng của nhân dân và chủ động giải quyết ngay những vấn đề bức xúc, vướng mắc trong điều kiện có thể; đồng thời chuẩn bị một số ý kiến, kiến nghị đúng tầm, đúng thực trạng của địa phương và tâm tư của số đông người dân tại các buổi tiếp xúc.

Đích đến mà cử tri luôn mong đợi là sau buổi tiếp xúc, các vấn đề được nêu, kiến nghị, đề xuất sẽ được giải quyết như thế nào? Kinh nghiệm của HĐND huyện Chương Mỹ cho thấy sau các cuộc TXCT, những vấn đề nào giải quyết được sẽ làm ngay để cử tri tin tưởng, phấn khởi. Mong rằng, trong năm 2014 này, HĐND các cấp trên địa bàn TP Hà Nội nghiên cứu, áp dụng những giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động TXCT cũng chính là nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử.