Loại bỏ “sạn” trong showbiz Việt

Đưa NTBD vào quỹ đạo

Sau nhiều lần nâng lên đặt xuống, tranh luận, bàn thảo, Đề án cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu (Đề án) đã được Bộ VH,TT&DL phê duyệt vào ngày 6-1-2014. Theo Đề án, 5 đối tượng được cấp thẻ hành nghề gồm: Nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu, nghệ sĩ đang làm việc tại các đơn vị nghệ thuật; nghệ sĩ đã được cấp văn bằng tốt nghiệp về nghệ thuật tại các cơ sở đào tạo nghệ thuật; cá nhân đã đoạt giải tại các cuộc thi nghệ thuật, cuộc thi người đẹp trong nước và quốc tế; cá nhân đang học tập trong các cơ sở đào tạo và nghề nghiệp; cá nhân hoạt động tự do, có khả năng chuyên môn và nhu cầu tham gia hoạt động BDNT, trình diễn thời trang. Đối với cá nhân có nhu cầu tham gia hoạt động BDNT, trình diễn thời trang nhằm mục đích doanh thu để được cấp thẻ hành nghề bắt buộc phải là người Việt Nam, đang thường trú trong nước, có phẩm chất đạo đức tốt, có khả năng chuyên môn, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phải được các cơ quan quản lý nhà nước về NTBD xác nhận đủ điều kiện. Thẻ hành nghề có giá trị không thời hạn, được sử dụng trên phạm vi toàn quốc. Chiếu theo những quy định này thì tất cả công dân Việt Nam trên 15 tuổi, có nhu cầu và khả năng chuyên môn, có phẩm chất đạo đức tốt đều được cấp thẻ; từ những tên tuổi lớn trong làng nghệ thuật, đến những nghệ sĩ mới vào nghề đều phải có thẻ hành nghề mới được đứng trên sân khấu biểu diễn. Điều đó cho thấy, Đề án có nhiều nội dung thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nghệ sĩ, người mẫu hành nghề đúng quy định.

Ngay sau khi Đề án được phê duyệt, bên cạnh những ý kiến đồng tình, không ít người cho rằng, việc yêu cầu những nghệ sĩ gạo cội như: NSND Thu Hiền, Thanh Hoa, Trung Đức… bắt buộc phải có thẻ hành nghề mới được biểu diễn như những người "tò te" vào nghề là vô lý, mất công bằng. Về vấn đề này, ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục NTBD cho biết: "Các nghệ sĩ có danh hiệu, các nghệ sĩ thuộc các đoàn nghệ thuật thì các sở VH,TT& DL chỉ cần gửi lý lịch trích ngang và ảnh, không phải làm đơn, không sát hạch. Thẻ hành nghề chỉ là "chứng minh thư" của người hoạt động trong lĩnh vực NTBD, là công cụ để các cơ quan chức năng quản lý nhà nước đối với người tham gia BDNT, chứ không phải là thẻ chứng nhận trình độ chuyên môn của nghệ sĩ. Đối với những "nghệ sĩ" nhí như Nguyễn Quang Anh, Phương Mỹ Chi, Thu Hà…, tuy chưa đủ tuổi cấp thẻ hành nghề nhưng vẫn được phép biểu diễn nếu có cha mẹ bảo lãnh". Ông Nguyễn Đăng Chương cho biết thêm, để tránh những hiện tượng tiêu cực từ việc cấp thẻ hành nghề, Bộ VH, TT&DL sẽ sử dụng nguồn ngân sách để cấp thẻ, bản thân người nghệ sĩ không phải nộp bất cứ khoản phí nào.

Không nằm ngoài mục đích tạo sự công bằng cho các nghệ sĩ cống hiến tài năng, Quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng nghệ thuật (HĐNT) trong lĩnh vực NTBD cũng quy định rõ, HĐNT gồm các nhà quản lý, người làm chuyên môn có uy tín, năng lực sẽ tham mưu, tư vấn về tư tưởng, nội dung, hình thức và chất lượng nghệ thuật cho lãnh đạo cơ quan, đơn vị về việc dàn dựng, công bố và phổ biến các tác phẩm, chương trình nghệ thuật, trình diễn thời trang, thi người đẹp và người mẫu, lưu hành, kinh doanh bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu...

Trước tình trạng lộn xộn, nhốn nháo của hoạt động BDNT hiện nay thì rõ ràng những quy định cụ thể trong Đề án cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu và Quy chế tổ chức và hoạt động của HĐNT sẽ góp phần đưa hoạt động BDNT vào quỹ đạo.

Công khai danh tính tổ chức, cá nhân vi phạm

Theo quy định của Đề án cấp thẻ hành nghề, nghệ sĩ, người mẫu sau khi được cấp thẻ sẽ bị thu hồi thẻ có thời hạn hoặc thu hồi vĩnh viễn nếu sử dụng bản ghi âm để thay cho giọng hát thật, âm thanh thật; sử dụng trang phục hoặc hóa trang không phù hợp với mục đích, nội dung biểu diễn và thuần phong mỹ tục; có những hành vi không phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam hoặc gây ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại; bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực NTBD; là bị can trong một vụ án hình sự hoặc bị tòa án tuyên có tội trong một vụ án hình sự… Hơn thế, Nghị định 158/2013/NĐ-CP của Chính phủ cũng quy định rất rõ mức xử phạt đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định trong hoạt động NTBD. Cụ thể, việc tổ chức thi người đẹp, người mẫu không đúng nội dung đã được cấp phép sẽ bị phạt từ 10 đến 40 triệu đồng; tổ chức thi khi không có giấy phép sẽ bị phạt 20-50 triệu đồng. Các tổ chức, cá nhân BDNT, trình diễn thời trang có nội dung truyền bá tệ nạn xã hội, không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa Việt Nam… sẽ đình chỉ hoạt động biểu diễn từ 3 đến 6 tháng.

Cùng với các cơ quan quản lý nhà nước, 6 HĐNT (HĐNT cấp Nhà nước; HĐNT cấp tỉnh, thành phố; HĐNT của Cục NTBD; HĐNT các Sở VH, TT&DL; HĐNT của Hội Văn học nghệ thuật và HĐNT của các đơn vị nghệ thuật) được thành lập theo Quy chế tổ chức và hoạt động của HĐNT trong lĩnh vực NTBD sẽ thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát hoạt động NTBD trên phạm vi toàn quốc. Tùy theo mức độ vi phạm, các HĐNT sẽ đánh giá và đề xuất hình thức xử lý. "Hướng tới sự công khai, minh bạch, các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định sẽ bị công khai danh tính trên trang web của Cục NTBD", ông Nguyễn Đăng Chương khẳng định.

Như vậy, việc siết chặt quản lý các hoạt động trong lĩnh vực NTBD đang được các cơ quan chức năng thực hiện một cách triệt để. Công chúng có quyền hy vọng, những "hạt sạn" của showbiz Việt sẽ bị loại bỏ trong tương lai không xa.