Đưa nước sạch về nông thôn: Khó về đích đúng hẹn

Không phải vùng sâu, vùng xa cũng thiếu nước sạch

Không phải là xã điểm nhưng ý thức được việc xây dựng NTM trước hết là phục vụ cho mình, vì vậy từ một địa phương thuần nông cơ sở hạ tầng rất khó khăn, đến nay xã Tiền Phong, huyện Mê Linh đã có nhiều khởi sắc. Ông Lê Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Tiền Phong đang nỗ lực hoàn thành 3 tiêu chí để được công nhận xã NTM vào cuối năm 2013. Song, điều trăn trở nhất là đại bộ phận người dân vẫn chưa được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Hiện nay, 100% dân số (khoảng 17.000 nhân khẩu) trên địa bàn vẫn sử dụng nguồn nước sinh hoạt từ giếng khoan, giếng đào. Để bảo vệ sức khỏe, nhiều gia đình phải tự trang bị máy lọc nước để có nước sạch sử dụng…

Thời gian qua, từ nhiều nguồn vốn khác nhau, Chương trình Mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường trên địa bàn thành phố được triển khai bước đầu đã đạt được những kết quả khả quan. Đến nay, khoảng 86% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó trên 33% dân số được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế.

Qua điều tra, số lượng người dân được sử dụng nước sạch chủ yếu các vùng ven đô hoặc nơi có trạm cấp nước vận hành hoạt động hiệu quả. Một số vùng nông thôn xa trung tâm, nhất là vùng sâu, vùng xa, người dân vẫn phải sử dụng nguồn nước sinh hoạt chủ yếu từ ao, hồ, bể chứa nước mưa, nước ngầm từ giếng khoan, giếng đào… với chất lượng nước không bảo đảm vệ sinh. Huyện Quốc Oai, còn tới 73,8% dân số chưa được sử dụng nước sạch, trong đó có tới 10,5% chưa được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Điều đáng nói, trong vòng 5 năm qua, tỷ lệ dân số ở địa phương này được sử dụng nước hợp vệ sinh chỉ tăng 3,4%. Huyện Thạch Thất đến hết năm 2012 còn 11,44% dân số chưa được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Bức xúc hơn, ở các làng nghề xã Phùng Xá, Chàng Sơn..., người dân phải bán thóc, gạo để mua nước sạch giá cao về để sử dụng. Trong các cuộc tiếp xúc cử tri, chính quyền và người dân huyện Thạch Thất đã nhiều lần kiến nghị về nhu cầu được sử dụng nước sạch nhưng vẫn chưa được giải quyết. Khó khăn nhất phải kể đến người dân các huyện Sóc Sơn, Mê Linh, Phú Xuyên, Ứng Hòa, Mỹ Đức, Ba Vì, khi có tỷ lệ dân số được sử dụng nước sạch rất thấp. Ông Nguyễn Anh Dũng, cán bộ Phòng Kinh tế huyện Mỹ Đức cho biết, toàn huyện có 191.160 nhân khẩu nhưng 18,72% dân số chưa được sử dụng nước hợp vệ sinh, 95,5% dân số chưa được sử dụng nước sạch...

Nỗi lo thiếu vốn

Ông Lê Văn Dương, Giám đốc Trung tâm Nước sinh hoạt và vệ sinh môi trường nông thôn Hà Nội cho biết, thành phố đặt mục tiêu đến hết năm 2015, 100% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó 60% được sử dụng nước sạch theo chuẩn của Bộ Y tế. Để thực hiện, thành phố đã triển khai xây dựng 6 dự án cấp nước sạch liên xã thuộc 6 huyện là Thường Tín, Phú Xuyên, Ứng Hòa, Thanh Oai, Mỹ Đức, Mê Linh; 7 trạm cấp nước sạch quy mô xã, liên xã thuộc 7 huyện là Ba Vì, Thạch Thất, Thường Tín, Phúc Thọ, Mỹ Đức, Đan Phượng; đầu tư mới và hoàn thiện 12 trạm cấp nước tại các huyện; mở rộng mạng cấp nước sạch đô thị từ các nhà máy nước Hà Đông, Sơn Tây, sông Đà, Bắc Thăng Long; hoàn thiện 13 trạm cấp nước đầu tư xây dựng dở dang; hỗ trợ 40 nghìn bể lọc xử lý nước hộ gia đình... với tổng mức đầu tư khoảng 3.940 tỷ đồng từ nhiều nguồn khác nhau.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra, nguồn lực đầu tư khá lớn chắc chắn giúp người dân được sử dụng nước sạch song liệu có huy động đủ trong bối cảnh kinh tế tiếp tục gặp nhiều khó khăn, sản xuất kinh doanh cầm chừng, thu ngân sách đạt thấp như hiện nay? "Trên thực tế, việc giao và phân bổ kế hoạch vốn từ ngân sách lâu nay vừa chậm và hạn chế. Một số chính quyền cơ sở chưa quan tâm đúng mức tới công tác cấp nước sạch nông thôn; cơ chế, chính sách để triển khai chương trình cũng chưa đồng bộ nên việc triển khai thực hiện các dự án gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, nhận thức tầm quan trọng về công tác nước sạch và vệ sinh môi trường của một bộ phận dân cư còn thấp, vì vậy Hà Nội khó có thể hoàn thành mục tiêu đề ra" - ông Dương cho biết.