Đề xuất giảm thời gian kiểm tra hải quan hàng hoá xuống 8 giờ làm việc

Trong tờ trình về dự án Luật Hải quan (sửa đổi), Chính phủ cho biết, sau hơn 10 năm thực hiện, Luật Hải quan đã góp phần thúc đẩy tiến trình cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh phát triển, bảo đảm an ninh kinh tế, lợi ích chủ quyền và an ninh quốc gia nhưng cũng đã bộc lộ nhiều hạn chế, đòi hỏi phải được bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với tình hình mới.

Quan điểm xuyên suốt trong quá trình xây dựng Luật Hải quan (sửa đổi) là đổi mới toàn diện hoạt động hải quan thông qua tạo điều kiện áp dụng quản lý hải quan hiện đại phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần bảo vệ lợi ích chủ quyền và an ninh quốc gia; góp phần thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao sức cạnh tranh trong nước và quốc tế của các doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trên cơ sở đó, dự án Luật Hải quan sửa đổi gồm 106 điều, được bố cục thành 8 chương.

Đáng chú ý, về cải cách thủ tục hải quan, hiện đại hoá quản lý hải quan, nội luật hoá các cam kết quốc tế đáp ứng yêu cầu hội nhập và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, dự luật được trình đã thay đổi căn bản phương thức thực hiện thủ tục hải quan, từ phương thức truyền thống, bán điện tử sang phương thức điện tử. Việc kiểm tra hồ sơ hải quan được cơ bản thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan hoặc đối với một số trường hợp cụ thể được thực hiện trực tiếp bởi công chức hải quan.

Các quy định về địa điểm làm thủ tục hải quan, hồ sơ hải quan, thời hạn nộp hồ sơ hải quan, đăng ký tờ khai hải quan cũng được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thủ tục hải quan điện tử, phù hợp với Công ước Kyoto.

Bên cạnh đó, dự luật mới tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính về hải quan theo hướng quy định rõ, thời hạn công chức hải quan kiểm tra hồ sơ chậm nhất 2 giờ làm việc; giảm thời gian kiểm tra thực tế hàng hoá xuống 8 giờ làm việc kể từ thời điểm người khai hải quan xuất trình hàng hoá cho cơ quan hải quan (trên cơ sở áp dụng quy định về sử dụng máy soi hàng hóa trong container); trường hợp cần thiết phải gia hạn thì thời gian gia hạn tối đa không quá 2 ngày làm việc.

Đồng thời, để giảm bớt giấy tờ phải nộp không cần thiết cho cá nhân, tổ chức khi làm thủ tục hải quan, dự thảo Luật đã đưa ra quy định chung thống nhất về hồ sơ hải quan theo hướng đơn giản hóa, chỉ có tờ khai hải quan là chứng từ bắt buộc phải có khi làm thủ tục hải quan. Đối với các chứng từ khác, dự thảo Luật giao Bộ Tài chính quy định cụ thể tùy trường hợp phải nộp, xuất trình các chứng từ phù hợp với quy định của pháp luật liên quan.

Dự án luật mới cũng cho phép áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm tra, giám sát hải quan; có chế độ ưu tiên, tạo thuận lợi về thủ tục hải quan cho doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện Luật định.

Ngoài ra, dự luật còn có những đổi mới về các quy định nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động quản lý hải quan; tăng cường công tác bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia và an ninh kinh tế nhằm phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới, gian lận thương mại; tăng cường hoạt động của cơ quan hải quan trong phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; bổ sung trách nhiệm của cơ quan hải quan trong hoạt động hợp tác quốc tế về hải quan…

Tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Hải quan, Ủy ban Pháp luật Quốc hội đánh giá, cơ quan soạn thảo đã thực hiện đầy đủ các bước theo đúng quy trình xây dựng luật; hồ sơ dự án Luật được chuẩn bị đầy đủ, nghiêm túc; trong quá trình soạn thảo đã tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm, lấy ý kiến của nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hiệp hội, các chuyên gia, các nhà khoa học và các cá nhân có liên quan về dự án Luật; đã tiến hành tập hợp, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật và các quy định trong các điều ước quốc tế có liên quan, tham khảo kinh nghiệm, pháp luật của một số nước; các quy định trong dự thảo Luật bám sát với quan điểm chỉ đạo, mục tiêu xây dựng Luật.

Đi vào các nội dung cụ thể, Ủy ban Pháp luật đề nghị dự luật nghiên cứu bổ sung, quy định rõ trong Luật các nội dung liên quan đến hồ sơ hải quan, các chứng từ phải nộp, phải xuất trình, hạn chế tối đa việc dẫn chiếu đến các văn bản pháp luật có liên quan hoặc phải hướng dẫn thi hành; cơ chế phân công, phối hợp trong ngành hải quan trong việc kiểm tra sau thông quan; xác định trách nhiệm của cơ quan hải quan, làm rõ cơ chế phối hợp với các cơ quan nhà nước hữu quan tại cửa khẩu, đặc biệt là trách nhiệm của các cơ quan chức năng khi tiến hành kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa đang chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan.

Dự án Luật Hải quan sẽ được thảo luận tại tổ và hội trường vào ngày 16/11 tới.