Dự thảo Hiến pháp sửa đổi mới đã tiếp cận đến “chân lý”

Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tham dự phiên thảo luận tại đoàn Hà Nội.

Nhận xét về dự thảo sửa đổi lần này, các đại biểu đoàn Hà Nội đánh giá cao với nội dung đã được tiếp thu, chỉnh sửa và thể hiện trong bản dự thảo hiến pháp mới.

“Dự thảo lần này đã gần tiếp cận đến “chân lý” của loài người. Mỗi lần sửa hiến pháp đều dựa trên các định chế phù hợp, xuất phát từ những chủ thuyết mang tính kế thừa. Hiến pháp lần này tập trung xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền”, đại biểu Nguyễn Đình Quyền nói.

Theo phân tích của đại biểu Quyền, dự thảo mới đã khẳng định rõ ràng hơn nữa chủ quyền nhân dân, toàn bộ quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân, thể hiện qua hình thức dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp. Đồng thời, dự thảo hoàn thiện hơn nữa thể chế chính trị và mô hình tổ chức bộ máy nhà nước, rạch ròi hơn 3 quyền lập pháp – hành pháp - tư pháp. Bên cạnh đó, dự thảo mới đã thể hiện được đặc trưng mô hình tổ chức bộ máy nhà nước luôn phải gắn với thể chế chính trị; quyền con người và công dân được bảo đảm, hiện thực hóa hơn, có khả năng luật hóa để đi vào cuộc sống; mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân theo hướng dân chủ hơn, trách nhiệm Nhà nước được tăng cường hơn; các chức năng giám sát, thanh tra, kiểm tra đều được quy định rõ.

Ý kiến của đại biểu Quyền nhận được sự tán thành từ nhiều đại biểu. Các đại biểu Đỗ Kim Tuyến, Trần Thị Quốc Khánh, Bùi Thị An, Nguyễn Hồng Sơn đều đề cao tính thuyết phục của bản dự thảo hiến pháp mới.

Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh cho rằng, dự thảo mới đã thể hiện được hào khí, khát vọng của nhân dân, đặc biệt là các quyền con người, quyền công dân.

Đại biểu Đỗ Kim Tuyến nhận xét: “Dự thảo mới đã sát với thực tiễn, rất khoa học, kết cấu chặt chẽ, cơ bản đã giải quyết được các vấn đề còn băn khoăn, còn nhiều ý kiến khác nhau”.

Đặc biệt, các đại biểu nhất trí cao với các nội dung liên quan đến thể chế chính quyền, vai trò lãnh đạo của Đảng, việc giữ nguyên tên nước, việc thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chia sẻ với ý kiến góp ý của các đại biểu. Theo Tổng Bí thư, những điểm đúng, đạt được sự thống nhất cao, đã được kiểm nghiệm qua thực tiễn thì nên sửa, còn những điểm chưa “chín” thì chưa nên sửa.

Về lời nói đầu, theo Tổng Bí thư, ngắn gọn và phải như một tuyên ngôn, viết có sự tổng kết, cô đúc, khái quát và chuẩn xác, nếu viết hay như lời kêu gọi hiệu triệu thì càng tốt. So với yêu cầu này, lời nói đầu chưa đạt yêu cầu, còn một số từ ngữ thể hiện chưa hợp lý, logic, thiếu ý.

Đi vào các nội dung cụ thể, một số đại biểu băn khoăn với các quy định về chính quyền địa phương, việc thực hiện thu hồi đất.

Về việc sử dụng thuật ngữ “chính quyền địa phương” trong hiến pháp, đại biểu Quyền cho rằng, nếu quy định chính quyền địa phương bao gồm HĐND, UBND là sai với từ điển, sai với nguyên lý, sai với mô hình tổ chức bộ máy hiện tại. Trên thực tế, chúng ta không tổ chức mô hình chính quyền liên bang nên không thể có chính quyền trung ương và chính quyền địa phương. Bên cạnh đó, quyền lực nhà nước là thống nhất mà Quốc hội là đại diện. Vì vậy, HĐND, UBND tổ chức ở các đơn vị hành chính, được thành lập để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo sự phân cấp của luật định. Nếu ta sử dụng thuật ngữ “chính quyền địa phương” thì vô hình trung tạo ra tư tưởng phân quyền, cho rằng địa phương muốn làm gì thì làm.

Chung quan điểm, đại biểu Chu Sơn Hà lưu ý, khái niệm chính quyền địa phương cũng chưa có trong từ điển và các văn bản pháp lý, nếu đưa khái niệm chưa rõ thì sẽ rất phức tạp, khó triển khai thành luật.

Đại biểu Trịnh Ngọc Thạch cũng cho rằng, chúng ta thực hiện thí điểm bỏ HĐND đã có nhiều ý kiến khác nhau, giờ chính quyền địa phương là cơ chế quản lý mới, mạnh, đặc thù, nhiều quyền hơn so với HĐND, sẽ dễ sinh ra sự so sánh, đơn vị nào cũng muốn chuyển thành chính quyền địa phương.

Băn khoăn với quy định về việc thu hồi đất, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh, Nguyễn Quốc Bình đề nghị, ngoài việc đảm bảo công khai, minh bạch, việc thu hồi đất phải được thực hiện theo quy định về quyền trưng mua, trưng dụng tài sản được quy định trong hiến pháp và phải theo đúng quy hoạch.

Đại biểu Khánh cũng đề nghị cân nhắc nghiên cứu cơ cấu số lượng hội đồng và các ủy ban của Quốc hội tương đương với các bộ, cơ quan thuộc chính phủ. Có như vậy, Quốc hội mới giám sát hết được các nội dung, nhiệm vụ; phù hợp với quan điểm tăng cường hoạt động của các cơ quan chuyên trách của Quốc hội. Đồng thời, cố gắng hạn chế, thậm chí không nên quy định quá nhiều thành viên chính phủ trong quốc hội.

Dự thảo sửa đổi hiến pháp sẽ tiếp tục được các đại biểu thảo luận tại hội trường vào ngày 5/11 tới.