Việc cấp “sổ đỏ” đối với đất không có giấy tờ theo quy định của pháp luật

Hiện nay, gia đình tôi và nhiều hộ dân đang sử dụng một số diện tích đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp mà không có giấy tờ theo quy định của pháp luật. Vậy, đề nghị quý báo cho biết, pháp luật quy định như thế nào về việc cấp sổ đỏ đối với đất thuộc diện này?
Vũ Nguyên Hà (Huyện Gia Lâm)

Luật sư Trần Anh Dũng (Công ty Luật Đại Phúc; ĐT: 04.62663744; Fax: 04.62663064, website: http://luatsu.vlf.vn) trả lời:
- Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất thuộc các trường hợp nêu trong câu hỏi của bạn đọc Vũ Nguyên Hà (huyện Gia Lâm) được quy định tại khoản 2, 3, 4 và khoản 5, Điều 19 của bản "Quy định về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; đăng ký biến động về sử dụng đất, sở hữu tài sản gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân nước ngoài trên địa bàn thành phố Hà Nội", ban hành kèm theo Quyết định số 13/2013/QĐ-UBND, ngày 24-4-2013 của UBND thành phố Hà Nội, cụ thể như sau:

*Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất thuộc nhóm đất nông nghiệp mà không có giấy tờ theo quy định của pháp luật, nay được UBND xã, phường, thị trấn xác nhận là đất không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp theo quy định sau: a) Trường hợp hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì được cấp Giấy chứng nhận và không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích đang sử dụng nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp quy định tại Điều 70 Luật Đất đai và khoản 1 Điều 69 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP; phần diện tích vượt hạn mức chuyển sang thuê đất; thời hạn sử dụng đất là 20 năm đối với đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản và 50 năm đối với đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất kể từ ngày 15-10-1993 và được xem xét gia hạn thời gian sử dụng theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường. b) Trường hợp hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì được cấp Giấy chứng nhận theo hình thức thuê đất của Nhà nước đối với diện tích đang sử dụng; thời hạn thuê đất là 20 năm đối với đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản và 50 năm đối với đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất kể từ ngày 15-10-1993 và được xem xét gia hạn thời gian sử dụng theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường. c) Đối với đất nông nghiệp trên cùng thửa đất có nhà ở mà không được công nhận là đất ở; đất nông nghiệp xen kẹt trong khu dân cư (không thuộc đất công) thì hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận như các trường hợp quy định tại điểm a khoản này (khoản 2).

*Hộ gia đình, cá nhân không được cấp Giấy chứng nhận với mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp đối với diện tích đất được sử dụng trước ngày 15-10-1993 trong trường hợp tại thời điểm bắt đầu sử dụng đất đã có một trong các hành vi vi phạm sau đây (trừ trường hợp quy định tại khoản 4, 5 điều này): a) Vi phạm quy hoạch chi tiết xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và công bố công khai; b) Vi phạm quy hoạch chi tiết mặt bằng xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, công khai đối với phần diện tích đất đã giao cho tổ chức, cộng đồng dân cư quản lý; c) Lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng đã được công bố cắm mốc; d) Lấn, chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè đã có chỉ giới xây dựng; đ) Lấn, chiếm đất công cộng, đất chuyên dùng, đất của tổ chức, đất chưa sử dụng và các trường hợp vi phạm khác đã có văn bản ngăn chặn nhưng người sử dụng đất vẫn cố tình vi phạm (khoản 3).

*Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 điều này nhưng đến nay phù hợp với quy hoạch tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận thì được cấp Giấy chứng nhận và phải nộp tiền sử dụng đất theo mức quy định tại các điểm a, b, c khoản 1 Điều 19 bản quy định này (khoản 4).

*Các trường hợp sử dụng đất quy định tại khoản 3 điều này, đất sử dụng có nguồn gốc là đất nông nghiệp (trừ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích do UBND xã, phường, thị trấn quản lý), nếu hộ gia đình, cá nhân có đơn đề nghị thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp và không chứng nhận quyền sở hữu nhà và công trình khác gắn liền với đất nhưng được ghi nhận hiện trạng sử dụng đất và các quy định về hạn chế sử dụng đất trên Giấy chứng nhận (khoản 5).