Dư luận Mỹ về chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang

Phát biểu tại cuộc họp báo về chính sách của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương sáng nay, tân Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á-Thái Bình Dương Daniel Russel khẳng định quan hệ Việt-Mỹ có tiềm năng phát triển rất lớn và chuyến thăm Hoa kỳ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tạo cơ hội để 2 bên trao đổi các vấn đề kinh tế, an ninh, năng lượng và nhiều lĩnh vực khác.

“Chuyến thăm là cơ hội để tăng cường sự phối hợp giữa hai nước về các vấn đề chiến lược khu vực, đặc biệt là Biển Đông, nơi Việt Nam, dù là một bên đòi hỏi chủ quyền nhưng lại có tiếng nói rất có trách nhiệm về cách tiếp cận ngoại giao dựa trên luật pháp. Đây còn là cơ hội để lãnh đạo hai nước thảo luận về vấn đề biến đổi khí hậu, bao gồm các lĩnh vực Mỹ có thể cộng tác và hỗ trợ Việt Nam trong việc đảm bảo sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng và theo đuổi các chính sách năng lượng có thể góp phần chống biến đổi khí hậu toàn cầu”.

Ông Russel cho biết, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ là tiêu điểm trong chương trình nghị sự của chuyến thăm. Theo Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, Việt Nam là một đối tác đàm phán quan trọng và cũng là nước hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định này. Ông Russel nêu rõ Mỹ coi Việt Nam là một trọng tâm trong chiến lược tái cân bằng của Washington. Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong ASEAN vào thời điểm những nỗ lực can dự của Mỹ trong việc thúc đẩy xây dựng luật pháp và sự tiến bộ của tổ chức này đang đạt được động lực lớn.

Về phần mình, chuyên gia hàng đầu về Đông Nam Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Ernest Bower tin tưởng chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang sẽ mang lại kết quả tích cực, xét trên phương diện hai bên đã hợp tác chặt chẽ về kinh tế trong khi lĩnh vực an ninh, quốc phòng cũng đang có nhiều tiềm năng.

Theo ông Bower, chuyến thăm sẽ tạo cơ hội để Việt Nam và Hoa Kỳ hiểu rõ hơn về nhu cầu của mỗi bên đối với Hiệp định TPP cũng như thảo luận về Biển Đông và các vấn đề khác.

“Bước quan trọng tiếp theo là nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược. Tôi không biết 2 bên có tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác chiến lược hay không trong chuyến thăm của Chủ tịch Trương Tấn Sang nhưng tôi cho rằng 2 nước đã tiến rất gần tới mối quan hệ này. Trong những năm gần đây, 2 bên đã có những cuộc tiếp xúc trong lĩnh vực quân sự và trao đổi các chuyến thăm cấp bộ trưởng. Do đó, tôi cho rằng tiến triển trong quan hệ song phương cũng là lẽ tự nhiên”- Ông Bower nói.

Chuyên gia Bower nhận định, Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Trương Tấn Sang cũng sẽ thảo luận về dân chủ nhân quyền và đây sẽ là vấn đề gai góc nhất do những khác biệt về quan điểm. Tuy nhiên, ông Bower cho rằng Việt Nam hiểu rõ mối quan tâm của Mỹ và việc trao đổi về vấn đề này sẽ hữu ích cho cả 2 bên.

Ông Bower cho biết quan hệ Việt-Mỹ đã phát triển nhanh chóng chỉ trong một thời gian rất ngắn, nổi bật nhất là những thành tựu về hợp tác kinh tế. 2 nước đã trở thành đối tác thương mại hữu hảo trong khi đầu tư của Mỹ vào Việt Nam ngày một tăng.

“Tôi còn nhớ sau khi 2 nước bình thường hóa quan hệ, Thủ tướng Phan Văn Khải lúc đó có nói rằng quan hệ đã bình thường hóa, Việt Nam đã ký thỏa thuận thương mại song phương nhưng Mỹ vẫn chỉ đứng thứ 10 trong số các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Khi đó, tôi có nói với thủ tướng rằng xin ngài cho chúng tôi thêm thời gian và chúng tôi sẽ chiếm vị trí số 1. Và tôi nghĩ là điều này đang xảy ra” .

Chuyên gia của CSIS cho biết Mỹ coi Việt Nam là một trong những quốc gia có tư tưởng chiến lược nhất tại ASEAN cũng như toàn bộ châu Á. Washington đánh giá rất cao tầm nhìn địa chiến lược của Việt Nam và mong muốn mở rộng quan hệ đối tác song phương./.