Chính trường Tây Ban Nha: Bất ổn vì bê bối hoa hồng

Theo đó, nhà lãnh đạo 58 tuổi của xứ Bò tót được cho là đã nhận những khoản tiền lên tới 54.000 USD từ các quỹ đen vào năm 1998, khi là bộ trưởng trong chính phủ tiền nhiệm của cựu Thủ tướng Jose Maria Aznar.

Đây không phải là lần đầu tiên, những thông tin về việc vị thủ tướng đương nhiệm của Tây Ban Nha có dính líu đến các khoản tài chính bất minh. Cuối tháng 1-2013, nhật báo El Pais đưa tên Thủ tướng M.Rajoy vào danh sách những nhân vật bị nghi ngờ có những khoản thu nhập bổ sung nhưng lại không khai thuế trong nhiều năm. Một ngân khoản có giá trị gấp gần 5 lần số tiền mà El Mundo vừa tiết lộ đã được tờ báo này đưa ra để chứng minh hành động tham nhũng của ông M.Rajoy. Tuy nhiên, sự việc đã làm nóng dư luận Tây Ban Nha, quốc gia đang trong tình trạng "thắt lưng buộc bụng" gay gắt và tập trung mọi sự chỉ trích về đảng Nhân dân (PP) cầm quyền. Với những gì báo chí nước này đưa ra, PP đã có rất nhiều hoạt động tài chính bất minh. Bản thân PP cũng khó có lời biện hộ thuyết phục sau vụ cựu Thủ quỹ của đảng, ông Luis Barcenas bị giam giữ do những cáo buộc liên quan đến hoạt động tài chính phi pháp của đảng này.

Thủ tướng M.Rajoy càng khó giải thích hơn khi trong khoảng thời gian từ tháng 5-2011 đến tháng 3-2013, ông bị ghi nhận đã nhiều lần gửi tin nhắn điện thoại cho Luis Barcenas. Dư luận đặt câu hỏi rằng nếu không có gì khuất tất, lý do nào khiến người đứng đầu Chính phủ Tây Ban Nha phải động viên tinh thần và yêu cầu Luis Barcenas kiên nhẫn chờ đợi. Phải nói thêm về nhân vật quyền năng và tai tiếng này của PP. Ngoài những cáo buộc trốn thuế và rửa tiền, Luis Barcenas còn bị cảnh sát Tây Ban Nha điều tra sau khi phát hiện ông này có khoảng 69,9 triệu USD trong các tài khoản ngân hàng ở Thụy Sỹ. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn trước khi bị bắt, Luis Barcenas thừa nhận PP đã tham gia các hoạt động tài chính bất hợp pháp trong vòng 20 năm.

Chưa đầy 24 giờ sau khi những thông tin gây chấn động được đăng tải, lãnh đạo đảng Xã hội đối lập Alfredo Perez Rubalcaba lên tiếng kêu gọi Thủ tướng M.Rajoy từ chức ngay lập tức, đồng thời tuyên bố cắt đứt mọi quan hệ với PP. Sự bất ổn chính trường xảy ra đúng vào thời điểm Madrid đang gồng mình để đối phó với nhiều sức ép của dư luận trong nước do những chính sách "thắt lưng buộc bụng" gây ra. Đến nay, Tây Ban Nha đã sử dụng 41,3 tỷ euro (54 tỷ USD) từ khoản cho vay cứu trợ trị giá 100 tỷ euro để vực dậy các ngân hàng đang điêu đứng trong nợ xấu. Mặc dù tính thanh khoản của các ngân hàng Tây Ban Nha đã được cải thiện nhờ bảng quyết toán đã được điều chỉnh nhưng tình trạng các doanh nghiệp nợ nần chồng chất và thị trường bất động sản trượt dốc tiếp tục tác động tới hoạt động cho vay, ảnh hưởng đến chất lượng tài sản của ngành ngân hàng Tây Ban Nha.

Để đưa nền kinh tế trở lại đúng hướng như cam kết với các chủ nợ quốc tế, Chính phủ của Thủ tướng M.Rajoy quyết tâm thực hiện mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách từ mức 7% GDP của năm ngoái xuống còn 6,3% trong năm nay và giảm tiếp xuống 5,5% trong năm 2014. Với mục tiêu tiết kiệm khoảng 377 triệu euro từ ngân sách nhà nước, Chính phủ Tây Ban Nha dự kiến tiếp tục sa thải nhân viên khu vực công và chỉnh đốn bộ máy hành chính. Quyết định này cũng đồng nghĩa với việc đẩy tỷ lệ thất nghiệp ngày một gia tăng và gánh nặng an sinh xã hội ngày càng đè nặng lên chính quyền Madrid. Chỉ tính riêng năm 2012, đã có hơn 100.000 công chức nước này rơi vào tình cảnh mất việc. Nhưng chưa hết, theo dự đoán mới đây của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), tỷ lệ thất nghiệp của nền kinh tế lớn thứ tư Khu vực sử dụng đồng tiền chung Châu Âu (Eurozone) sẽ tăng lên 28% so với mức khoảng 27% hiện nay, khiến 6,2 triệu người không có việc làm.

Lên nắm quyền vào cuối tháng 12-2011 giữa lúc nền kinh tế suy giảm nghiêm trọng do gánh nặng nợ công hoành hành, Thủ tướng M.Rajoy liên tục phải đối mặt với khó khăn khi làn sóng biểu tình phản đối chính sách chi tiêu khắc khổ nổi lên khắp nơi. Vụ bê bối tiền hoa hồng mới nhất tiếp tục là một thử thách nữa cho Thủ tướng M.Rajoy trên con đường chính trị. Dù khẳng định không từ chức, nhưng sự hoài nghi của dân chúng và "quay lưng" của các chính trị gia khiến nhiều chuyên gia phân tích quan ngại một kịch bản bất ổn mới có thể sẽ xảy ra trên chính trường Tây Ban Nha.