Xã không có nông dân

Làng nghề phát triển cũng đã và đang mang lại cuộc sống khấm khá cho nhiều gia đình, mang lại diện mạo mới cho làng quê. Cùng với phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM), người dân Bát Tràng đang đẩy mạnh sản xuất, chỉnh trang lại cơ sở hạ tầng, sớm hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM.

Ra ngõ… gặp nghệ nhân

Bát Tràng ngày cuối tuần, không khí sản xuất, kinh doanh như thêm phần náo nhiệt. Mới sáng ra, chợ gốm đã tấp nập. Phó Chủ tịch UBND xã Phạm Thị Thu Hoài cho biết, ở làng gốm này không có người thất nghiệp. Chúng tôi đến nhà nghệ nhân Trần Độ, căn nhà khang trang nằm ngay phía sau chợ gốm Bát Tràng, trong nhà bày la liệt các sản phẩm tinh xảo. Theo lời giới thiệu của chị Hoài, thì ông Độ chính là "vua" phục chế gốm cổ Thăng Long, gốm men nâu đời Trần và sáng chế nhiều bài men đẹp, độc đáo. Niềm nở tiếp khách, ông Độ giới thiệu về những "đứa con tinh thần" của mình được ông trân trọng đặt trong tủ kính. "Đây là những mẫu sản phẩm làm theo đặt hàng của các cơ quan Đảng, Nhà nước để tặng các quan khách nước ngoài, nhằm giới thiệu hình ảnh về đất nước, con người Việt Nam trong những dịp đặc biệt" - ông Độ tâm sự. Nâng niu những sản phẩm, ông Độ giới thiệu từng chiếc bình, chiếc chóe, những đôi đèn nến được người nghệ nhân phục dựng lại theo lối cổ. Mỗi sản phẩm là một nét đẹp, tinh xảo và mang nhiều ý nghĩa. Ông Độ cho rằng, để làm ra những sản phẩm này, người thợ gốm phải qua các khâu chọn, xử lí, pha chế đất, tạo dáng, tạo hoa văn, phủ men và cuối cùng là nung sản phẩm. Kinh nghiệm truyền đời của dân làng gốm Bát Tràng là "Nhất xương, nhì da, thứ ba dạc lò". Như con tằm rút ruột nhả tơ, đến nay ông có một kho sản phẩm quý và ông đã được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú.

Ở Bát Tràng, những nghệ nhân giỏi không hiếm. Cả xã có hơn 1.100 hộ dân gắn bó với nghề thì có tới 13 nghệ nhân được phong tặng các danh hiệu, trong đó có 3 nghệ nhân được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Mỗi người am tường một lĩnh vực, nếu như nghệ nhân Trần Độ giỏi về phục chế gốm cổ Thăng Long, gốm men nâu đời Trần, thì nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn lại chuyên sâu về lĩnh vực phục chế gốm cổ: bình gốm men rạn truyền thống, đắp hoa văn nổi, đắp phù điêu theo các tích cổ… Nghệ nhân Nguyễn Văn Hưng nổi tiếng với tài năng vẽ. Ông là con của nghệ nhân Nguyễn Văn Cổn - một trong số ít các nghệ nhân của làng gốm Bát Tràng xưa…

Xã duy nhất chỉ thực hiện 18 tiêu chí NTM

Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM gồm 19 tiêu chí, nhưng ở Hà Nội duy nhất có xã Bát Tràng xây dựng NTM chỉ phải thực hiện 18 tiêu chí. Điều lạ đó là bởi người Bát Tràng không làm ruộng nên không có nông dân. Không làm ruộng nên không phải thực hiện các tiêu chí về giao thông, thủy lợi nội đồng. 100% số hộ sống bằng nghề làm gốm và buôn bán gốm. Nhờ phát triển nghề, đời sống kinh tế người dân ngày càng được nâng cao. Bí thư Đảng ủy xã Bát Tràng Đào Xuân Hùng khoe, nhà báo cứ đi tham quan quanh làng sẽ thấy. Quả thực, ở xã Bát Tràng, biệt thự không hiếm, còn ô tô, xe máy đời mới thì không đếm xuể. Cả xã có trên 100 doanh nghiệp, gần 1.000 hộ sản xuất, kinh doanh gốm sứ và chỉ còn 10 hộ nghèo, chiếm 0,7% tổng số hộ. Đó đều là các hộ có hoàn cảnh đặc biệt: gia đình neo đơn, có người ốm đau, tàn tật, mất sức lao động…

Thực hiện xây dựng NTM, nhân dân đã đóng góp hơn 28 tỷ đồng để xây dựng hạ tầng nông thôn. Hàng trăm hộ dân đã ứng dụng quy trình nung đốt gốm bằng lò gas, lò điện thay thế lò than làm môi trường sạch hơn và chất lượng gốm cũng cao hơn. Người dân Bát Tràng cũng đã chủ động phân loại rác thải sinh hoạt tại các hộ gia đình, tất cả được thu gom và xử lý. Đến nay, Bát Tràng đã có 11/18 tiêu chí đạt, 4 tiêu chí cơ bản đạt, 3 tiêu chí chưa đạt đang tiếp tục được triển khai và dự kiến đến hết năm 2013, Bát Tràng sẽ hoàn thành đủ 18 tiêu chí xây dựng NTM. "Chúng tôi xây dựng Bát Tràng trở thành một trong những làng kiểu mẫu ở Việt Nam... theo lời khuyên của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người về thăm Bát Tràng ngày 20-2-1954" - Bí thư Đảng ủy xã Đào Xuân Hùng cho biết.