Yêu cầu tòa án thu thập chứng cứ và các biện pháp thu thập chứng cứ của thẩm phán

Hiện tôi đang là nguyên đơn của vụ án dân sự tranh chấp quyền sử dụng đất. Vì nhiều lý do mà tôi không thể tự mình thu thập nhiều chứng cứ của vụ việc. Xin hỏi Quý báo, tôi có thể yêu cầu tòa án tiến hành thu thập chứng cứ được không? Thẩm phán có thể tiến hành những biện pháp nào để thu thập tài liệu, chứng cứ?
Hoàng Văn Thuận (Gia Lâm - Hà Nội)

Thạc sĩ, luật sư Lê Việt Nga (Công ty Luật số 5 - Quốc gia, ĐT: 04.37622619- 37622620; website: www.luatsuvietnam.vn) trả lời:
Căn cứ Điều 81 Bộ luật Tố tụng dân sự 2004 sửa đổi, bổ sung năm 2011 (sau đây gọi tắt là Bộ luật Tố tụng dân sự), thì chứng cứ trong vụ việc dân sự là những gì có thật được đương sự và cá nhân, cơ quan, tổ chức khác giao nộp cho tòa án hoặc do tòa án thu thập được theo trình tự, thủ tục do bộ luật này quy định mà tòa án dùng làm căn cứ để xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp pháp hay không cũng như những tình tiết khác cần thiết cho việc giải quyết đúng đắn vụ việc dân sự.

Khoản 1 Điều 56 Bộ luật Tố tụng dân sự nêu rõ: "Đương sự trong vụ án dân sự là cá nhân, cơ quan, tổ chức bao gồm nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan". Theo đó, bạn là nguyên đơn trong vụ án dân sự thì được hiểu chung là đương sự trong vụ án dân sự.

Tại Khoản 1 Điều 94 Bộ luật Tố tụng dân sự có quy định: "Trong trường hợp đương sự đã áp dụng các biện pháp cần thiết để thu thập chứng cứ mà vẫn không thể tự mình thu thập được thì có thể yêu cầu tòa án tiến hành thu thập chứng cứ nhằm bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc dân sự đúng đắn…". Theo đó, trường hợp bạn đã áp dụng các biện pháp cần thiết để thu thập chứng cứ mà vẫn không thể tự mình thu thập được thì có thể yêu cầu tòa án tiến hành thu thập chứng cứ theo quy định pháp luật. Đương sự yêu cầu tòa án thu thập chứng cứ phải làm đơn ghi rõ vấn đề cần chứng minh; chứng cứ cần thu thập; lý do vì sao tự mình không thu thập được; họ, tên, địa chỉ của cá nhân; tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang quản lý, lưu trữ chứng cứ cần thu thập đó.

Căn cứ Khoản 2 Điều 85 Bộ luật Tố tụng dân sự thì trong các trường hợp do bộ luật này quy định, thẩm phán có thể tiến hành một hoặc một số biện pháp sau đây để thu thập tài liệu, chứng cứ: a) Lấy lời khai của đương sự, người làm chứng; b) Đối chất giữa các đương sự với nhau, giữa các đương sự với người làm chứng; c) Trưng cầu giám định; d) Quyết định định giá tài sản, yêu cầu thẩm định giá tài sản; đ) Xem xét, thẩm định tại chỗ; e) Ủy thác thu thập, xác minh tài liệu, chứng cứ; g) Yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được hoặc hiện vật khác liên quan đến việc giải quyết vụ việc dân sự.