Obama và Tập Cận Bình muốn làm mới quan hệ Mỹ-Trung

Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền lãnh đạo cao nhất ở Trung Quốc và Tổng thống Obama đắc cử nhiệm kỳ hai.
Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ, cuộc gặp không chính thức này giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình lẽ ra phải chờ đến tháng 9 tới bên lề Hội nghị Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) tại Nga.

Việc hai bên nhất trí đẩy sớm hơn cuộc gặp thượng đỉnh phản ánh rõ nhu cầu và mong muốn hợp tác của các nhà lãnh đạo hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Phát biểu với báo giới trước khi bước vào hội đàm, Tổng thống Obama cho biết quyết định gặp gỡ ngay khi Chủ tịch Tập Cận Bình lên nắm quyền phản ánh tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ-Trung.

Ông Obama hy vọng hình thức gặp gỡ không mang tính lễ nghi này sẽ tạo không gian cho các cuộc thảo luận sâu rộng nhằm hướng tới "mô hình hợp tác mới" giữa hai nước.

Tổng thống Mỹ hoan nghênh sự trỗi dậy của một nước Trung Quốc hòa bình và theo đuổi một trật tự kinh tế mà ở đó tất cả các quốc gia đều "chơi cùng một luật lệ." Ông Obama thừa nhận "rõ ràng hai nước có những lĩnh vực căng thẳng," nhưng hợp tác với nhau là vì lợi ích của hai nước.

Về phần mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết cuộc gặp giữa ông với Tổng thống Obama là nhằm vạch ra kế hoạch phát triển quan hệ Trung-Mỹ trong thời gian tới.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc cho rằng trong thời gian qua, quan hệ hai nước, mặc dù trải qua nhiều thăng trầm, song đã đạt được bước tiến mang tính lịch sử và đem lại lợi ích to lớn cho nhân dân hai nước.

Chủ tịch Trung Quốc nêu rõ quan hệ hai nước đang ở một điểm khởi đầu mới, trong đó hai bên cùng có những mối quan tâm hàng đầu, từ thúc đẩy sự phát triển kinh tế của mỗi nước, khôi phục tăng trưởng kinh tế thế giới, tới giải quyết các vấn đề nóng bỏng của khu vực và quốc tế, đối phó với những thách thức toàn cầu. Điều này đòi hỏi Trung Quốc và Mỹ phải thúc đẩy hợp tác song phương.

Trước đó, trong cuộc gặp hồi tuần trước tại Bắc Kinh với Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Tom Donilon, Chủ tịch Tập Cận Bình đã xác định quan hệ giữa Bắc Kinh và Oasinhtơn đang ở vào "thời điểm bước ngoặt" dựa vào những thành quả hợp tác trong quá khứ để mở ra những trang mới cho tương lai.

Theo nhìn nhận của các chuyên gia, tuy là cuộc gặp thượng đỉnh mang tính chất làm quen giữa hai nhà lãnh đạo, nhưng các cuộc hội đàm lại có một chương trình nghị sự chính thức rất rộng lớn, bao gồm nhiều vấn đề song phương, khu vực và quốc tế.

Các vấn đề song phương được hai bên quan tâm thảo luận gồm hợp tác xây dựng mối quan hệ nước lớn kiểu mới mà hai bên đã nhất trí; chính sách tiền tệ của Trung Quốc mà Mỹ cho là gây bất lợi cho xuất khẩu của Mỹ; những hạn chế xuất khẩu công nghệ cao mà Mỹ vẫn áp đặt với Trung Quốc; hàng rào bảo hộ mậu dịch và việc mở cửa thị trường hơn nữa, tạo sân chơi bình đẳng giữa doanh nghiệp hai nước...

Vấn đề an ninh mạng, nhất là các vụ tin tặc và tình báo mạng có nguồn gốc từ Trung Quốc, là chủ đề nóng mà chính quyền Tổng thống Obama đã nhiều lần tuyên bố sẽ nêu ra trong cuộc gặp.

Về các vấn đề khu vực và quốc tế, thông cáo báo chí của Nhà Trắng cho biết hai nhà lãnh đạo tập trung thảo luận các vấn đề gồm hạ nhiệt tình hình căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên; chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Triều Tiên và Iran; cuộc khủng hoảng tại Syria; hợp tác cùng bảo đảm an ninh cho Afghanistan sau khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) rút quân vào năm 2014; an ninh hàng hải với các cuộc tranh chấp lãnh thổ-lãnh hải ở khu vực châu Á; sự chuyển hướng chiến lược của Mỹ sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương, thúc đẩy mối quan hệ quân sự Mỹ-Trung cũng như trách nhiệm của hai nền kinh tế đối với nền kinh tế toàn cầu...

Sau cuộc hội đàm, tối cùng ngày, Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ có bữa ăn tối làm việc. Sau đó, hai nhà lãnh đạo sẽ bước vào ngày hội đàm thứ hai./.