Hoàn thuế GTGT cho khách nước ngoài: Vì sao chưa hiệu quả?

Doanh nghiệp nản lòng

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường, việc thí điểm hoàn thuế GTGT đối với hàng hóa của người nước ngoài mua tại Việt Nam mang theo khi xuất cảnh qua cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất sẽ tạo động lực thúc đẩy họ tăng chi tiêu mua hàng hóa, góp phần phát triển du lịch và sản xuất kinh doanh trong nước. Theo quy định, khách du lịch mua hàng ở các cửa hàng nội địa, khi làm thủ tục xuất cảnh, cơ quan hải quan sẽ kiểm tra hàng hóa và thực hiện tính thuế được hoàn. Các NHTM làm đại lý cho việc này sẽ hoàn thuế.

Sau một thời gian triển khai thực hiện Quyết định số 05/2012/QĐ-TTg và Thông tư số 58/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính về thí điểm hoàn thuế GTGT, trên cả nước đã có 58 DN đăng ký bán hàng thí điểm với 220 cửa hàng. Trong đó, Hà Nội có 20 DN, TP Hồ Chí Minh 37 DN, Bình Dương 1 DN. Tổng số thuế đã hoàn trả cho du khách là 4,1 tỷ đồng (bao gồm cả phí dịch vụ trả cho đại lý).

Tuy nhiên, theo phản ánh của các NHTM, doanh thu từ phí ngân hàng đại lý hoàn thuế GTGT thu được còn thấp, chỉ đủ bù đắp một phần chi phí đầu tư, thuê mặt bằng và nhân sự, đặc biệt là các NHTM đặt quầy hoàn thuế tại sân bay Nội Bài. Tại NHTM Hàng hải, sau 5 tháng triển khai mới thu được hơn 5 triệu đồng phí dịch vụ… Với mức doanh thu này sẽ khó có thể khuyến khích được các ngân hàng khác tiếp tục đăng ký tham gia làm đại lý khi chương trình được mở rộng trên toàn quốc.

Việc hoàn thuế đạt hiệu quả thấp một phần là do có sự chênh lệch giữa lượng khách hàng đến giao dịch tại các quầy hoàn thuế giữa sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Theo thống kê, có tới 1.433 lượt khách được hoàn thuế tại Tân Sơn Nhất, trong khi chỉ có 116 lượt khách được hoàn thuế tại Nội Bài. Mức phí thuê mặt bằng phải trả tại 2 sân bay còn cao cũng khiến các NHTM không mặn mà. Thêm vào đó, quầy hoàn thuế tại sân bay được bố trí ở những vị trí khá thấp, bảng hiệu chỉ dẫn đến quầy ít và không nổi bật. Nhiều trường hợp khách sau khi hoàn tất gửi hành lý mới mang hóa đơn vào bên trong khu cách ly và yêu cầu được hoàn thuế. Một khó khăn nữa là thiếu chương trình phần mềm hỗ trợ cho cả cơ quan hải quan và các NHTM. Quy trình hoàn thuế đang thực hiện thủ công từ khâu xuất hóa đơn cho khách hàng đến khâu thanh toán, báo cáo số liệu về kho bạc, khiến dễ phát sinh sai sót và mất nhiều thời gian.

Đề xuất giải pháp hỗ trợ

Trước những khó khăn nêu trên, Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) đã kiến nghị với Bộ Tài chính biện pháp hỗ trợ các ngân hàng, đồng thời khuyến khích thêm các đơn vị khác tham gia khi triển khai mở rộng. Theo đề xuất, Bộ Tài chính sẽ có văn bản đề xuất Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam giảm chi phí thuê mặt bằng tại sân bay trong thời gian thí điểm hoặc có chính sách ưu tiên khi việc hoàn thuế được mở rộng. Bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền tại khu vực sân bay và khu vực hoàn thuế sẽ chuẩn hóa bảng chỉ dẫn, logo nhận biết tại các cửa hàng chấp nhận hoàn thuế, nhằm tạo ra hình ảnh chuyên nghiệp về chương trình. Bộ Tài chính sẽ xây dựng phần mềm sử dụng cho việc hoàn thuế, đáp ứng yêu cầu truy cập, đối chiếu, kiểm tra, kiểm soát dữ liệu giữa các đơn vị, bảo đảm dữ liệu đồng bộ và thống nhất. Những vướng mắc liên quan đến việc hoàn thuế sẽ được tháo gỡ, tạo thuận lợi cho các đơn vị tham gia trong giai đoạn tiếp theo.