Xây dựng Cộng đồng ASEAN gắn kết, thịnh vượng và hướng tới người dân

Với chủ đề năm 2013 "Người dân của chúng ta, Tương lai của chúng ta", lãnh đạo các nước ASEAN đã trao đổi các nội dung ưu tiên của ASEAN trong năm, nhất là phương thức đẩy mạnh tiến độ xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và định hướng tương lai của Hiệp hội; duy trì đoàn kết và thống nhất; mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các đối tác cũng như phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình; trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm...

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các nhà lãnh đạo ASEAN nhất trí cần tiếp tục tăng cường hợp tác với các đối tác bên ngoài, nhất là cần triển khai hiệu quả các thỏa thuận, chương trình hợp tác đã có, đồng thời cần chủ động định hướng hợp tác tại các khuôn khổ, diễn đàn hợp tác giữa ASEAN với các đối tác; tăng cường quan hệ với các đối tác như Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ, Hàn Quốc, Nga, Liên minh Châu Âu (EU)… Các nước hoan nghênh các đối tác tăng cường hợp tác và đóng góp tích cực vào hòa bình, an ninh, ổn định, xây dựng lòng tin và phát triển ở khu vực.

Lãnh đạo các nước đã dành nhiều thời gian để trao đổi về vấn đề Biển Đông. Các nước đều khẳng định tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, ổn định và an ninh, an toàn hàng hải trên Biển Đông, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế. Lãnh đạo các nước ASEAN giao các Ngoại trưởng và các quan chức cao cấp (SOM) ASEAN tiếp tục làm việc với Trung Quốc nhằm thúc đẩy COC. Về Bán đảo Triều Tiên, các nước nêu quan ngại về tình hình căng thẳng tại đây, kêu gọi các bên kiềm chế, giảm căng thẳng, phấn đấu vì một Bán đảo Triều Tiên hòa bình, ổn định và không có vũ khí hạt nhân.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao vai trò của Brunei với tư cách Chủ tịch ASEAN năm 2013; đồng thời nêu đậm những vấn đề thuộc nội dung ưu tiên chung của ASEAN, trong đó nhấn mạnh ý nghĩa của việc đẩy mạnh xây dựng Cộng đồng ASEAN vào 2015 đối với khu vực, nhất là cần triển khai hiệu quả lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN trên cả ba trụ cột chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội; tăng cường kết nối ASEAN cả về hạ tầng, chính sách và người dân; tăng cường quan hệ với các đối tác; xây dựng một Cộng đồng ASEAN gắn kết, thịnh vượng và hướng tới người dân, ngày càng phát huy vai trò và đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục đoàn kết, phát huy vai trò tích cực, chủ động trong bảo đảm môi trường hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực và trong tăng cường hợp tác ứng phó hiệu quả với các thách thức đang đặt ra, như khủng khoảng kinh tế toàn cầu, thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh hàng hải, dịch bệnh… Để thực hiện các mục tiêu này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng ASEAN cần tiếp tục phát huy vai trò và hiệu quả của các công cụ, cơ chế hợp tác khu vực hiện có về hòa bình, an ninh như TAC, SEANWFZ, Tuyên bố DOC, các nguyên tắc EAS về quan hệ cùng có lợi, ARF, ADMM+…

Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh ASEAN cần đoàn kết và phát huy tiếng nói chung vì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông; nhấn mạnh việc triển khai hiệu quả các cam kết và thỏa thuận đã có, trong đó có Tuyên bố 6 nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông và Tuyên bố Cấp cao ASEAN - Trung Quốc kỷ niệm 10 năm DOC; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS, thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, tăng cường xây dựng lòng tin và sớm xây dựng COC. Thủ tướng khẳng định Việt Nam ủng hộ vai trò tích cực của Thái Lan trong điều phối quan hệ đối thoại ASEAN - Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh, nhân dịp kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác ASEAN - Trung Quốc, hai bên cần đẩy mạnh hơn nữa tiến trình trao đổi để sớm xây dựng COC.

* Chiều 25-4, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 22 tại thủ đô Bandar Seri Begawan của Brunei đã ra Tuyên bố Chủ tịch, một lần nữa nhấn mạnh đến tầm quan trọng của hòa bình, ổn định và an ninh hàng hải ở Biển Đông, khẳng định tiến trình xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) đang trên đà phát triển thuận lợi với hơn 77% nội dung trong kế hoạch đã được thực hiện. Tuyên bố cho biết các nhà lãnh đạo ASEAN mong muốn tiếp tục can dự với Trung Quốc trong việc thực thi DOC một cách đầy đủ và hiệu quả, thông qua các hoạt động và dự án hợp tác chung đã được hai bên nhất trí trước đó.

Chủ tịch ASEAN, Quốc vương Brunei Haji Hassanal Bolkiah cho biết ông lạc quan về tiến triển đạt được giữa 10 nước thành viên nhằm xúc tiến các cuộc đàm phán với Trung Quốc, mang lại triển vọng xán lạn cho vấn đề Biển Đông. Theo tin từ hội nghị, các Ngoại trưởng ASEAN sẽ nhóm họp trước cuộc gặp với phía Trung Quốc về vấn đề Biển Đông vào cuối năm nay. Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh cho biết các Ngoại trưởng ASEAN sẽ thảo luận để thống nhất quan điểm chung trước khi bắt đầu cuộc họp với Trung Quốc.

* Bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 22 tại Brunei, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có các cuộc tiếp xúc song phương với Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra, Tổng thống Philippines Benigno S.Akino III và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.

Tại cuộc gặp Thủ tướng Thái Lan, hai Thủ tướng nhất trí giao các bộ, ngành liên quan tiếp tục thúc đẩy và hoàn tất xây dựng nội hàm đối tác chiến lược để trình lãnh đạo cấp cao hai nước. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao vai trò điều phối tích cực của Thái Lan về quan hệ ASEAN - Trung Quốc và khẳng định Việt Nam luôn ủng hộ và sẵn sàng hợp tác với Thái Lan hoàn thành tốt vai trò giai đoạn 2012-2015, thúc đẩy đàm phán ASEAN - Trung Quốc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Trong cuộc gặp Thủ tướng Singapore, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá Singapore luôn là đối tác đầu tư hàng đầu của Việt Nam, với gần 1.100 dự án, tổng số vốn 24 tỷ USD; kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng đều mỗi năm, đạt 9,6 tỷ USD năm 2012. Hiệp định Khung về Kết nối Việt Nam - Singapore đang được triển khai hiệu quả; các khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) đang ngày càng được mở rộng ra miền Bắc và miền Trung Việt Nam. Hai Thủ tướng khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ giữa hai nước tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ ASEAN và Liên hợp quốc, cũng như chia sẻ quan điểm cần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải tại Biển Đông, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế.

Trong cuộc tiếp xúc với Tổng thống Philippines, hai bên đánh giá cao quan hệ hai nước phát triển trên các lĩnh vực, trong đó thương mại hai chiều tăng trưởng nhanh, riêng năm 2012 đạt gần 3 tỷ USD. Nhiều thỏa thuận song phương đã có hiệu lực, tạo điều kiện thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác giữa hai nước... Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Tổng thống Benigno S.Akino có ý kiến với cơ quan tư pháp Philippines sớm trả tự do cho 24 ngư dân Việt Nam. Về Biển Đông, hai bên cho rằng trước những diễn biến phức tạp thời gian qua, ASEAN và các nước cần phải tăng cường các nỗ lực nhằm duy trì hòa bình, ổn định, an ninh hàng hải; giải quyết hòa bình các tranh chấp, tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).

* Chiều 25-4, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam đã về đến Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 22 tại Brunei.