Dự án lọc dầu “khủng” 27 tỉ USD có hiện thực?

.

Nhà máy dự kiến đặt tại Khu kinh tế Nhơn Hội, tỉnh Bình Định với quy mô 660.000 thùng/ngày, tương đương 30 triệu tấn dầu thô/năm. Quy mô này lớn gấp gần 5 lần Nhà máy lọc dầu (NMLD) Dung Quất.

Chủ đầu tư dự án là Tập đoàn Dầu khí Thái Lan (PTT). PTT cam kết về khả năng tài chính là hoàn toàn khả thi vì đây là Tập đoàn của Chính phủ Thái Lan. Tổng tài sản của Tập đoàn đến hơn 50 tỷ USD nên dự án đủ cơ sở để triển khai tại Bình Định. Vừa qua, UBND tỉnh Bình Định đã có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho chấp thuận chủ trương bổ sung quy hoạch và cho phép nhà đầu tư được triển khai dự án.

Tuy nhiên, việc triển khai dự án trên đang nhận được những thông tin trái chiều, Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN (PVN) quyết liệt phản đối, nhưng Bộ Công thương lại có văn bản chấp thuận.

Theo đó, về phía PVN, tập đoàn đã có văn bản gửi Bộ Công Thương đề nghị không nên triển khai dự án lọc hóa dầu Nhơn Hội. Nguyên nhân đầu tiên là theo quy hoạch phát triển ngành dầu khí đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025 (trên cơ sở dự báo để đảm bảo cung ứng đủ cho nhu cầu của VN đến năm 2025 và các năm tiếp theo) không có dự án lọc dầu Nhơn Hội.

Nguyên nhân thứ hai là, dự án lọc dầu Nhơn Hội lại rất gần các điểm như Vũng Rô, Vân Phong, Dung Quất - nơi đã được quy hoạch xây dựng NMLD. Từ thực tế triển khai các dự án lọc dầu mà PVN là chủ đầu tư và tham gia góp vốn hiện nay, PVN cho rằng để xây dựng và sản xuất kinh doanh có hiệu quả, dự án lọc dầu sẽ cần sự hỗ trợ, ưu đãi lớn từ Chính phủ về thuế, cơ sở hạ tầng, chuyển đổi ngoại tệ.

Trong khi đó, báo cáo đầu tư dự án lọc dầu Nhơn Hội lại chưa đánh giá đầy đủ một số yếu tố quan trọng như: khả năng cung ứng nguồn dầu thô ổn định, dài hạn, các đối tác cụ thể góp vốn đầu tư, năng lực tài chính, phương án thu xếp vốn và các yêu cầu phải có từ nước chủ nhà.

Nguyên nhân thứ ba là nếu bổ sung NMLD Nhơn Hội sẽ tạo nguy cơ thừa nguồn cung với thị trường nội địa (dù dự án này có định hướng một phần xuất khẩu sang Nhật Bản, Trung Quốc…), ảnh hưởng đến khả năng bao tiêu của PVN và giảm hiệu quả sử dụng vốn nhà nước tại NMLD Dung Quất, Nghi Sơn...

Trái với ý kiến của PVN, ngày 9-4, Bộ Công thương đã chính thức có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ, đồng ý bổ sung dự án lọc dầu Nhơn Hội vào quy hoạch. Tuy nhiên, Bộ Công thương nêu rõ do chủ đầu tư khẳng định nhà máy chỉ đặt ở VN và sản phẩm chủ yếu sẽ được xuất khẩu nên không thể ưu đãi giống như các NMLD Dung Quất, Nghi Sơn...

Bên cạnh đó, được biết, ngày 11-4, UBND tỉnh Bình Định đã có văn bản yêu cầu PTT giải trình một số nội dung liên quan đến siêu dự án lọc hóa dầu tại Khu kinh tế Nhơn Hội. Thứ nhất là việc cân đối cung cầu sản phẩm lọc hóa dầu của Việt Nam và phương án tiêu thụ sản phẩm (trong nước và xuất khẩu) của dự án; phương án cung cấp dầu thô dài hạn; các hạng mục công trình biển cần thiết phục vụ dự án như cảng, đê chắn sóng; chi phí đầu tư hạ tầng cơ sở ngoài hàng rào; tiến độ; cơ cấu vốn; cam kết tham gia của các đối tác Việt Nam, các đối tác cung cấp dầu thô; khả năng thu xếp vốn; tổng mức đầu tư và hiệu quả kinh tế của dự án. Thứ hai, Bình Định cũng yêu cầu nhà đầu tư phải có văn bản cam kết từ đại diện pháp lý cao nhất của PTT trong đầu tư dự án.

Sau khi nhà đầu tư chuẩn bị xong, trong tháng 5/2013, đại diện UBND tỉnh Bình Định và PTT sẽ gặp nhau tại Bangkok (Thái Lan) để thống nhất nội dung giải trình, làm cơ sở trình Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư dự án này.