Kaesong trong sứ mệnh hòa bình

Sự kiện đáng buồn đối với khu công nghiệp được xem là biểu tượng cụ thể nhất cho sự hợp tác liên Triều vì thế đã khiến dư luận không khỏi lo ngại về sự rạn nứt hơn nữa trong quan hệ giữa hai nước láng giềng.

Khu công nghiệp Kaesong nằm ở Triều Tiên, cách biên giới liên Triều khoảng 10km về phía bắc. Kaesong được thành lập từ năm 2004, là sản phẩm của cuộc gặp Thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên vào năm 2000. Dự án xây dựng khu công nghiệp được triển khai sau khi Chủ tịch Tập đoàn Hyundai Chung Mong - hun và Chính phủ Hàn Quốc đồng ý đầu tư 200 triệu USD để xây dựng. Dự án ấp ủ niềm hy vọng hòa bình bắt đầu năm 2003, sau nhiều năm đàm phán giữa cố lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong - il và Seoul, chính thức mở cửa vào tháng 12-2004. Trong giai đoạn đầu, có 15 công ty Hàn Quốc xây dựng cơ sở sản xuất, trong đó có 3 công ty bắt đầu hoạt động từ tháng 3-2005. Đến nay, có 123 công ty Hàn Quốc đã đăng ký "làm ăn" tại Kaesong với sự tham gia của khoảng 53.000 công nhân Triều Tiên. Các công ty tại đây sản xuất nhiều mặt hàng, từ may mặc đến đồ dùng nhà bếp và nguồn nguyên liệu, điện, thức ăn do phía Hàn Quốc cung cấp. Sản phẩm sẽ chuyển về Hàn Quốc và xuất khẩu đi các nước khác. Các doanh nghiệp đặt trụ sở tại Kaesong sản xuất ra khối lượng hàng hóa có tổng trị giá 2 tỷ USD trong 9 năm qua. Thông qua sự hợp tác này, Triều Tiên thu được 80 - 90 triệu USD tiền mặt mỗi năm từ tổ hợp Kaesong và được xem là một nguồn thu ngoại tệ đáng kể đối với Triều Tiên. Ngoài ra, khu công nghiệp cũng trở thành nguồn cung cấp việc làm quan trọng cho nhân công Triều Tiên giữa lúc sự hợp tác kinh tế của Bình Nhưỡng với bên ngoài còn hạn chế. Thống kê của Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho thấy, riêng năm 2012, Triều Tiên đã thu được 80 triệu USD trong khoản doanh thu trị giá 470 triệu USD từ những hàng hóa sản xuất tại Kaesong.

Hàn Quốc khẳng định mục đích ra đời của Kaesong là nhằm phát triển một khu công nghiệp mới, nơi các công ty nước này có thể sử dụng lao động của Triều Tiên để sản xuất hàng hóa. Seoul tin rằng khu công nghiệp sẽ giúp Bình Nhưỡng có thể bắt đầu cải cách nền kinh tế và giảm sự căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên. Đây cũng được xem là cách thức để khuyến khích các công ty duy trì sản xuất gần Hàn Quốc thay vì chuyển sang Trung Quốc hay các nước có nhân công giá rẻ khác. Bên cạnh đó, Khu công nghiệp Kaesong là khu vực phi thuế quan và các doanh nghiệp không bị hạn chế trong việc sử dụng ngoại tệ hay thẻ tín dụng. Công nhân cũng không cần phải xin visa để vào khu vực này. Kể từ khi thành lập, Kaesong còn là một điểm du lịch lớn đối với khách du lịch ngoại quốc tới Triều Tiên và là một trong hai địa điểm ở nước này mà người Hàn Quốc có thể đến thăm.

Việc Kaesong có trở thành quá khứ hay không hoàn toàn phụ thuộc vào những diễn biến trên Bán đảo Triều Tiên. Nhưng dư luận đều hy vọng vào một sự hạ nhiệt tại điểm nóng Đông Bắc Á để khu công nghiệp này sẽ tiếp tục thực thi sứ mệnh là biểu tượng hòa bình giữa hai miền Triều Tiên.